Rynek ubezpieczeń w Polsce w ostatnich dziesięciu latach

Liczba zakładów ubezpieczeń w Polsce w latach 2010-2019 objętych raportem

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PIU.

  • Liczba zakładów ubezpieczeń objętych statystyką PIU zmalała z 65 w 2010 r. do minimalnie 56 w 2014 r. W latach 2016-2017 r. wynosiła ona 61, a w 2019 r. zmalała do 59. Liczba zakładów
    Działu I zmalała z 30 w 2010 r. do 25 w 2019 r. W dziale II odnotowano wzrost liczby zakładów do 34 w latach 2016-2019 r. po spadku do 30 w latach 2014-2015.
  • W Dziale I liczba raportujących zakładów na koniec 2019 r. zmalała w relacji do roku poprzedzającego o jeden, co było efektem połączenia Concordia Capital S.A. z Generali Życie T.U. S.A. Concordia, z dniem 31 października 2019, stała się w ten sposób częścią międzynarodowej Grupy Generali.
  • W 2019 r. liczba zakładów w Dziale II nie zmieniła się. W gronie zakładów raportujących do KNF, Gothaer zmienił nazwę na Wienner.

 

Wartość kapitałów podstawowych zakładów w Polsce oraz udział kapitału zagranicznego w latach 2010-2019

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PIU.

  • Po spadku udziału kapitału zagranicznego w kapitałach zakładów ubezpieczeń z 78,5% w roku 2013 do 69,6% w 2014 r. w kolejnych latach konsolidacja branży postępowała.
  • Począwszy od 2015 r. udział inwestorów zagranicznych w sumie kapitałów podstawowych obu działów ubezpieczeń wynosił 69,5%, co było efektem przejęcia Nordei przez PKO, Benefii przez Compensę i wejścia do statystyk Credit Agricole. W roku 2016 do statystyk
    PIU dołączyły cztery zakłady z polskim kapitałem, a w 2017 r. pojawił się Nationale Nederlanden o niewielkim kapitale zagranicznym. W 2019 Concordia została przejęta przez grupę Generali.
  • Bieżąca wartość kapitałów podstawowych w Dziale II nieznacznie tylko zmalała do poziomu 3 351 mln PLN.
  • Wartości kapitałów podstawowych w Dziale I począwszy od
    2010 r. oscyluje w przedziale 2,9-3,0 miliardów PLN.

 

Składka przypisana brutto w Polsce w latach 2010-2019 w cenach roku 2019

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PIU.

  • Najwyższą w ostatnim dziesięcioleciu, realną wartość składki przypisanej brutto w kwocie prawie 66 mld PLN odnotowano w 2012 r. Wynik ten polski rynek ubezpieczeniowy osiągnął za sprawą wzrostu składek Działu I do ponad 38 mld PLN w wyniku sprzedaży grupowych ubezpieczeń o charakterze inwestycyjnym, głównie w segmencie bancassurance.
  • Począwszy od roku 2013 składki Działu I spadały po dwuletnich cyklach względnej stabilizacji osiągając minimum w 2019 r. na poziomie 21,3 mld PLN. Wynikało to z systematycznej redukcji ubezpieczeń w grupie 3.
  • Od 2014 bardzo dynamicznie wzrastały natomiast składki
    Działu II za sprawą wzrostów ubezpieczeń komunikacyjnych. W roku 2019 dynamika tego wzrostu wyhamowała, a wartość składek działu II osiągnęła najwyższy w historii poziom
    42,6 mld PLN.
  • CAGR (2010-2019) wynosił: 0,4% ogółem, -5,6% dla Działu I
    oraz 5,7% dla Działu II.

 

Odszkodowania i świadczenia w Polsce w latach 2010-2019 w cenach roku 2019


Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PIU.

  • Maksymalną w ostatnim dziesięcioleciu, realną wartość odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto w kwocie prawie 43,5 mld PLN odnotowano w 2011 r. za sprawą wypłat świadczeń w Dziale I w kwocie ponad 28 mld PLN.
  • Wynik ten, podobnie jak dla składek, należy traktować jako wyjątkowy i związany z wypłatą świadczeń o charakterze lokacyjnym z grupy 1 i 3 Działu I.
  • CAGR (2010-2019) wynosił: -0,3% ogółem, -3,6% dla Działu I oraz 3,6% dla Działu II.
  • Odszkodowania i świadczenia wypłacone w Dziale II po spadkach w latach 2010-2014, do poziomu nieco poniżej 14,5 mld PLN, bardzo dynamicznie wzrosły osiągając historycznie najwyższy poziom 22,3 mld PLN w 2019 r.

 

Dynamika odszkodowań a dynamika składek w Polsce w latach 2010-2019 w ujęciu realnym


Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PIU.

  • Lata 2013 do 2016 charakteryzowały się spadkiem zarówno odszkodowań, jak i składek związanym z wygasaniem aktywności segmentu polis inwestycyjnych w grupie 1. W roku 2017 składki wzrosły względem roku poprzedniego o 1%, a odszkodowania wzrosły o 9%. Jednak w 2018 r. składki Działu I ponownie gwałtownie spadły o 13%, a w 2019 r. o kolejne 4%. Odszkodowania w 2018 wzrosły o 4%, ale w 2019 spadły o 16% względem roku poprzedniego.
  • W Dziale II składki pozostały bez zmian w latach 2012-2014. Rok 2015 przyniósł wzrost składek o 6%, 2016 r. aż o 17%, kolejny 16% wzrost odnotowano w 2017 r., a w latach 2018-2019 r. dynamika wzrostu zmalała i wynosiła odpowiednio 5% i 3% względem roku poprzedniego licząc w cenach roku 2019.
  • Po spadkach odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto Działu II w latach 2010-2014 do 14,0 mld PLN nastąpił ich systematyczny wzrost w kolejnych latach, aż do historycznie najwyższego poziomu 22,3 mld PLN w 2019.

 

Składka przypisana brutto na 1 mieszkańca w Polsce w ujęciu realnym w latach 2010-2019


Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PIU.

  • Populacja Polski w okresie ostatnich 10 lat była zbliżona do
    38,4 mln obywateli. Dlatego dynamika zmian składek
    przypisanych brutto per capita odzwierciedla trend ich wartości
    realnych.
  • Najwyższą w ostatnim dziesięcioleciu wartość łącznej składki
    per capita wynoszącą 1 713 PLN zanotowano w 2012 r., co
    odpowiadało 409 € po kursie PLN/€ = 4,18. W 2019 r. wartość
    łącznej składki per capita wynosiła 1 663 PLN (387 € dla PLN/€ =
    4,30), tj. o 0,5% więcej niż w 2018 r.
  • Wartość składki per capita w Dziale I wynosiła 554 PLN (129 €)
    w 2019 r. i była niższa o 4,1% względem roku poprzedniego i aż
    o 40,4% niższa niż dziesięć lat temu.
  • Wartość składki per capita w Dziale II wynosiła 1 109 PLN
    (258 €) w 2019 r. i była wyższa o 2,9% niż w 2018 r. oraz o 64,8%
    wyższa niż dziesięć lat temu.

 

Zmiana struktury składki przypisanej brutto Działu I w Polsce w latach 2010-2019 w ujęciu realnym (%)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PIU.

  • W strukturze ubezpieczeń Działu I dominowały grupy 1 i 3, które
    łącznie stanowiły 69,1% składki przypisanej brutto w 2019 r.
    · Począwszy od roku 2010 do 2015 na udziale zyskiwała
    grupa 3, która stanowiła pod koniec tego okresu 48,7% składki
    ogółem, a udział grupy 1 spadł do poziomu 30,6%. W roku 2016
    spadały również składki grupy 3 przez co jej udział zmalał do
    43,3%, a grupy 1 wzrósł do 32,7% sumy składek.
  • W 2017 r. udział grupy 3 ponownie wzrósł do 46,3%, a grupy 1
    zmalał do 30,1% sumy składek Działu I.
  • Rok 2018 był jednak okresem istotnego spadku składek
    w grupie 3, przez co jej udział zmalał do 36,8% sumy składek
    Działu I.
  • W 2019 roku spadek udziału grupy 3 był kontynuowany, a jej udział
    w składkach Działu I wynosił 32,1%, przy wzroście udziału składek
    grupy 1 do 37,0% oraz grupy 5 do 29,7%, co może być efektem
    wzrostu ubezpieczeń w kanale bancassurance związanym jednak
    z produktami kredytowymi.

 

Zmiana struktury składki przypisanej brutto Działu II w Polsce w latach 2010-2019 w ujęciu realnym (%)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PIU.

  • W strukturze ubezpieczeń Działu II w 2019 r. dominowały ubezpieczenia komunikacyjne: OC 35,1%, które zmalały
    o 2,4 p.p. względem 2018 r., oraz AC 20,4%. Drugą w kolejności grupą ubezpieczeń były ubezpieczenia rzeczowe (grupy 8+9)
    – 17,0% w 2019 r.
  • Łączny udział tych trzech grup ubezpieczeń stanowił 72,4% składki przypisanej brutto Działu II w 2019 r. i był nieco ponad
    2 p.p. mniejszy niż dziesięć lat wcześniej czy rok temu.
  • Wzrósł nieco udział grupy 13 z 5,4% w 2018 r. do 5,6%
    w 2019 r. oraz pozostałych ubezpieczeń osobowych
    (grupy 1+2) z 6,1% w 2018 r. do 6,4% w 2019 r. Udział ubezpieczeń finansowych (grupy 14-17) również nieco wzrósł z 4,3% w 2018 do 4,7% w 2019 r.
  • Lata 2015-2019 były wyjątkowe ze względu na wysoki, wręcz historycznie najwyższy udział reasekuracji czynnej w strukturze składek Działu II. Stanowiła ona 6,8% składki ogółem w 2019 r.