Na dzień 31 grudnia 2021 r. Polska Izba Ubezpieczeń zrzeszała 78 członków. Wśród nich było 45 spółek akcyjnych, 24 oddziałów zagranicznych oraz 9 towarzystw ubezpieczeń wzajemnych. W porównaniu z 2020 r. liczba członków PIU spadła o 5 zakładów. Oddziały zagranicznych zakładów nie podlegają polskim wymogom sprawozdawczości i nie przekazują sprawozdań finansowych ani do Komisji Nadzoru Finansowego, ani do PIU. Z tego powodu w niniejszym raporcie nie ma części poświęconej działalności oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń.
Prezentowane w raporcie dane finansowe w zakresie ubezpieczeń w Polsce pochodzą z raportów kwartalnych PIU. Charakterystykę światowego i europejskiego rynku ubezpieczeniowego wykonano na podstawie danych ze strony Insurance Europe Statistics.
Podstawowe wielkości charakteryzujące rynek ubezpieczeniowy w obu działach zaprezentowane są między innymi za pomocą tak zwanych „bubble charts”, które są wykresami typu XY z punktami (kołami) o współrzędnych (X;Y), których powierzchnia odpowiada wartości prezentowanej kategorii (składki, lokaty, odszkodowania) w roku 2021. Na osi rzędnych (Y) takiego wykresu wskazano dynamikę badanej kategorii w relacji do roku poprzedniego dla każdego zakładu ubezpieczeń. Na osi odciętych (X) wskazano iloraz badanej wartości dla danego zakładu do wartości całego segmentu, czyli jego udział 50 rynkowy. Oś ta ma skalę logarytmiczną i przecina oś Y w punkcie odpowiadającym dynamice całego segmentu rynku. Taki, pozornie skomplikowany sposób prezentacji, pozwala jednak na pokazanie rankingu wszystkich zakładów oraz zmian wartości wybranych kategorii względem średniej całego segmentu.
Wybrane wskaźniki efektywności prezentowane są również na wykresach typu XY, które prezentują rozkład wartości wskaźników poszczególnych zakładów w dwóch okresach, bez ich identyfikacji, ale ze wskazaniem poszczególnych kwartyli (Q1=25%, Mediana=Q2=50% oraz Q3=75%) oraz „średnich” Działów ubezpieczeń liczonych dla sum poszczególnych kategorii. Na osi Y przedstawiono skumulowaną częstotliwość. Oś (X) wskazuje wartości wskaźników poszczególnych zakładów uszeregowanych rosnąco. Obie osie przecinają się w punkcie wskazującym wartość wskaźnika dla całego Działu (różną od średniej wartości wskaźników). Taki sposób prezentacji pozwala na pokazanie benchmarku zakładów ubezpieczeń względem wartości wskaźników liczonych dla całego segmentu rynku.
Definicje stosowanych skrótów i wskaźników
Przypis lub składka – składki przypisane brutto.
Odszkodowania – odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto.
Zakłady – zakłady (towarzystwa) ubezpieczeniowe i zakłady reasekuracji objęte niniejszym raportem.
Udział rynkowy – mierzony jest relacją wartości analizowanej kategorii dla zakładu do sumy wartości tej kategorii dla wszystkich zakładów z danego Działu.
CAGR – średnioroczna stopa wzrostu.
PPS i PPP – Purchasing Power Standard – stosowana przez Eurostat wirtualna jednostka monetarna, w których wyraża się różne wielkości rachunków narodowych skorygowanych parytetem siły nabywczej, tzw. Purchasing Power Parities (PPP). PPP może być interpretowany jako kurs wymiany PPS na EUR i jest miarą zmienności poziomu cen w poszczególnych krajach EU27 definiowaną i obliczaną przez Eurostat.
Prezentowane w raporcie wskaźniki liczone są według formuł zgodnych z definicjami stosowanymi przez UKNF, w szczególności:
- Współczynnik retencji (zatrzymania) to procentowy udział składki na udziale własnym w składce przypisanej brutto.
- Współczynnik zatrzymania odszkodowań to procentowy udział odszkodowań i świadczeń na udziale własnym w odszkodowaniach i świadczeniach brutto.
- Współczynnik szkodowości brutto liczony jest jako stosunek sumy odszkodowań i świadczeń brutto oraz zmiany stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia brutto do składki zarobionej brutto.
- Wskaźnik zespolony (combined ratio) to stosunek odszkodowań i świadczeń brutto skorygowanych o zmianę stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia brutto, powiększonych o koszty akwizycji i administracji oraz o pozostałe koszty techniczne na udziale własnym do składki zarobionej brutto.
- Współczynnik rentowności działalności lokacyjnej mierzony jest stosunkiem dochodów z lokat do średniej wartości lokat finansowych.
- Rentowność kapitałów własnych mierzona jest stosunkiem wyniku finansowego netto do kapitałów własnych.
- Rentowność majątku mierzona jest stosunkiem wyniku finansowego netto do aktywów bilansowych.
Wartości wskaźników liczone dla Działów (tzw. „średnich” Działów), to ich wartości wyliczone według tych samych formuł, ale dla sum odpowiednich kategorii ze wszystkich zakładów Działu I lub odpowiednio Działu II.