Najważniejsze zmiany w prawie ubezpieczeniowym w 2016 r.

  • 1 stycznia 2015 r. weszły w życie znowelizowane przepisy Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2014 r., poz. 1182). Ustawa zwiększa kompetencje GIODO, m.in. do prowadzenia rejestru zbiorów danych oraz rejestru administratorów bezpieczeństwa informacji, uprawnia do zwrócenia się do ABI wpisanego do rejestru o dokonanie sprawdzenia danych u administratora, który go powołał, a także sporządzenia sprawozdania ze sprawdzenia.
  • Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2015 r., poz. 1273). Zapewnia dostęp zakładów ubezpieczeń do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Centralnej Ewidencji Kierowców na potrzeby zasilania ewidencji danymi o umowach OC i istotnych szkodach oraz przewiduje 3-letni okres przejściowy na dostosowanie. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2017 r.
  • Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz.U. 2015, poz. 1348).
    Ustawa wprowadziła zasady rozpatrywania reklamacji m.in. przez zakłady ubezpieczeń. Instytucja Rzecznika Ubezpieczonych została zastąpiona instytucją Rzecznika Finansowego. Od 1 stycznia 2016 r. spór między klientem a podmiotem rynku finansowego będzie mógł być rozstrzygnięty w drodze pozasądowego postępowania między klientem a podmiotem rynku finansowego, przeprowadzanego przez Rzecznika Finansowego. Ustawa weszła w życie 11 października 2015 r.
  • Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1844).
    Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2016 r. Ustawa stanowi implementację dyrektywy 2009/138/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i wykonywania działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – Wypłacalność II, dyrektywy 2014/51/UE Omnibus II oraz rozporządzenia WE nr 10160/2009, (UE) nr 1094/2010 i (UE) nr 1095/2010.

Ponadto na zakłady ubezpieczeń nałożono wiele nowych obowiązków informacyjnych w odniesieniu do ubezpieczających i ubezpieczonych w umowach ubezpieczenia na życie z elementem inwestycyjnym.
W zakresie ubezpieczeń Działu I – Grupa 3 wprowadzono obowiązek przeprowadzenia ankiety dotyczącej potrzeb, wiedzy i doświadczenia oraz sytuacji finansowej ubezpieczonego.
Do ustawowego zakresu zadań PIU wpisano zadanie polegające na tworzeniu systemu rozliczeń i dokonywanie rozliczeń między zakładami ubezpieczeń wykonującymi na zlecenie innego zakładu ubezpieczeń czynności ubezpie czeniowe oraz gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie informacji dotyczących rozliczeń między uczestnikami tego systemu (Centrum Rozliczeń).
Wprowadzono uprawnienie dla organu nadzoru do wydawania rekomendacji skierowanych do zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Organ nadzoru ma obowiązek konsultacji projektu rekomendacji z zainteresowanymi podmiotami oraz dokonania oceny przewidywanych skutków (kosztów i korzyści) społeczno-gospodarczych regulacji.
Wprowadzono zasadę równomiernego rozłożenia w czasie wydatków z tytułu prowizji pośrednika ubezpieczeniowego w umowie ubezpieczenia na życie, jeżeli jest związana z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, a wysokość świadczenia w tej umowie jest ustalana w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe. Zasada ta nie będzie miała zastosowania do umowy ubezpieczenia na życie z UFK z przeważającym elementem ubezpieczeniowym.
Wprowadzono zakaz w ubezpieczeniach na cudzy rachunek, w szczególności grupowych, pobierania przez ubezpiecza-jącego wynagrodzenia lub innych korzyści w związku z oferowaniem możliwości skorzystania z ochrony ubezpieczeniowej lub czynnościami związanymi z wykonywaniem umowy ubezpieczenia. Zakaz nie dotyczy umowy ubezpieczenia grupowego, zawartej na rachunek pracowników lub osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych oraz członków ich rodzin, a także umowy zawartej na rachunek członków stowarzyszeń, samorządów zawodowych lub związków zawodowych.
Zakłady ubezpieczeń zdobyły uprawnienie do pozyskania od Narodowego Funduszu Zdrowia danych o nazwach i adresach świadczeniodawców, którzy udzielili świadczeń opieki zdrowotnej w związku z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, wysokości odszkodowania lub świadczenia.

Ustawa dokonała też zmian w wielu innych ustawach, m.in. w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2013 r., poz. 392, z późn. zm.) m.in. poprzez:
– nałożenie na UFG obowiązku tworzenia i prowadzenia informatycznej bazy danych w zakresie niezbędnym do identyfikacji, weryfikacji i przeciwdziałania naruszeniu interesów uczestników rynku ubezpieczeniowego, obejmującej w szczególności informacje o wypłaconych odszkodowaniach i świadczeniach z umów ubezpieczenia, o których mowa w dziale I lub II załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej,
– nałożenie na zakład ubezpieczeń obowiązku poinformowania uprawnionego z umowy ubezpieczenia, o której mowa w art. 4 pkt 1 lub 2 ustawy, o możliwości wyczerpania się sumy gwarancyjnej, jeżeli łączna kwota wypłaconych odszkodowań lub innych świadczeń przekroczyła przed dniem wejścia w życie ustawy 80% określonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

  • 10 listopada 2015 r. weszła w życie ustawa o wykonaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA (Dz.U. z 2015 r., poz. 1712).
    Ustawa nakłada na instytucje finansowe, w tym zakłady ubezpieczeń, od dnia 1 grudnia 2015 r. obowiązek identyfikacji i raportowania danych o rachunkach klientów będących podatnikami amerykańskimi.
  • Ustawa z dnia 16 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy Prawo wodne (Dz.U. z 2015 r., poz. 2295).
    Ustawa znosi obligatoryjność uwzględniania przez samorządy informacji zawartych w mapach zagrożenia i ryzyka powodziowego w decyzjach administracyjnych dotyczących zagospodarowania przestrzennego oraz wydawania pojedynczych pozwoleń budowlanych. Ustawa weszła w życie w dniu 31 grudnia 2015 r.