Działalność komisji, podkomisji, grup ekspertów oraz zespołów i grup roboczych

W 2020 r. funkcjonowały następujące komisje, podkomisje, grupy ekspertów oraz zespoły i grupy robocze PIU:

 

Komisje, podkomisje i grupy ekspertów

  • Komisja ekonomiczno-finansowa
    • Podkomisja ds. Solvency II
    • Podkomisja ds. rachunkowości i sprawozdawczości ubezpieczeniowej
    • Podkomisja ds. opodatkowania działalności ubezpieczeniowej
    • Podkomisja ds. audytu i kontroli wewnętrznej
    • Grupa ekspertów ds. przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy/
  • Komisja zarządzania informacją ubezpieczeniową
    • Grupa ekspertów ds. wdrożenia RODO
  • Komisja ds. przeciwdziałania przestępczości ubezpieczeniowej
    • Grupa ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa zakładów ubezpieczeń
    • Grupa ekspertów ds. szkoleń
  • Komisja ds. public relations
  • Komisja ubezpieczeń na życie
    • Podkomisja ds. pośrednictwa ubezpieczeń na życie
    • Grupa ekspertów ds. rekomendacji KNF dot. badania adekwatności produktu
    • Grupa ekspertów ds. granicy umowy UFK
    • Grupa ekspertów ds. interwencji produktowej
    • Grupa ekspertów ds. zdrowia psychicznego w ubezpieczeniach na życie
  • Komisja ds. towarzystw ubezpieczeń wzajemnych
  • Komisja ds. likwidacji szkód
    • Grupa ekspertów ds. standaryzacji szkód osobowych
    • Grupa ekspertów ds. międzynarodowej klasyfikacji ICF
  • Komisja ubezpieczeń majątkowych
    • Podkomisja ds. reasekuracji
    • Podkomisja ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej
    • Podkomisja ubezpieczeń rolnych
    • Podkomisja gwarancji ubezpieczeniowych
    • Podkomisja ubezpieczeń należności
    • Podkomisja ds. dystrybucji ubezpieczeń majątkowych
      • Grupa ekspertów ds. „multiowca”
      • Grupa ekspertów ds. dobrych praktyk we współpracy z brokerami
      • Grupa ekspertów ds. szkoleń zawodowych
  • Komisja ubezpieczeń komunikacyjnych
    • Grupa ekspertów ds. CEPIK
  • Komisja ubezpieczeń zdrowotnych i wypadkowych
  • Komisja prawno-legislacyjna

 

Zespoły i grupy robocze

  • Grupa robocza ds. reklamacji i klientów
  • Grupa robocza ds. ubezpieczeń NNW dzieci i młodzieży szkolnej
  • Grupa robocza ds. zrównoważonego finasowania
  • Zespół ds. bancassurance i sprzedaży affinity
  • Zespół ds. digitalizacji procesów w sektorze ubezpieczeń
  • Zespół ds. projektu wytycznych EIOPA w sprawie outsourcingu w zakresie usług chmurowych
  • Zespół ds. ubezpieczeń ochrony prawnej
  • Zespół ds. ubezpieczeń turystycznych
  • Zespół ds. zarządzania ryzykiem katastrof naturalnych

 

Komisja ekonomiczno-finansowa

Przewodniczący: vacat
Sekretarz: Jan Piątek/Iwona Szczęsna
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 1

W 2020 r. prace komisji zostały zawieszone, a działania w tym obszarze były realizowane przez właściwe podkomisje (tj. podkomisję ds. rachunkowości i sprawozdawczości, podkomisję ds. opodatkowania działalności ubezpieczeniowej, podkomisję ds. Solvency II oraz podkomisję ds. audytu i kontroli wewnętrznej) i zespoły powoływane ad hoc. Sekretarz komisji uczestniczył w posiedzeniach Economics & Finance Committee (EcoFin) w Insurance Europe w Brukseli.

 

Podkomisja ds. Solvency II

Przewodniczący: Robert Pusz
Sekretarz: Jan Piątek/Iwona Szczęsna
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 9

Najważniejsze spotkania i rekomendacje

  • Przygotowanie wkładu do metodyki UKNF dotyczącej przeprowadzania testów stresu dla zmian klimatu i przejścia na gospodarkę niskoemisyjną
  • Przeprowadzenie dyskusji i ustalenie harmonogramu przygotowania stanowisk branży do prac EIOPA nad opracowaniem porady dla Komisji Europejskiej w sprawie zmian w Solvency II.
  • Udział przewodniczącego podkomisji w posiedzeniu Grupy Solvency II w Insurance Europe w Brukseli.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje

  • Analiza i wymiana stanowisk nad przygotowaną propozycją EIOPA dotyczącą zrównoważonego finansowania i odzwierciedlenia go w rozporządzeniu delegowanym do Dyrektywy Solvency II oraz Dyrektywy IDD.
  • Opiniowanie propozycji zmian rozszerzających wymogi w stosunku do ORSA.
  • Intensywne prace nad opiniowaniem dokumentów EIOPA oraz Komisji Europejskiej dotyczących przeglądu dyrektywy Solvency II.
  • Przekazywanie stanowisk do propozycji EIOPA dotyczących zmian standardu technicznego dotyczącego raportowania i ujawnień dotyczących Solvency II.
  • Opiniowanie propozycji stanowisk nadzorczych dotyczących nowych wymogów związanych z ograniczaniem skutków koronakryzysu.
  • Przeanalizowanie i przedyskutowanie propozycji UKNF dotyczących zmian oceny nadzorczej BION za 2019 rok oraz wypracowanie szeregu uwag do konsultowanej przez UKNF metodyki BION.
  • Konsultowanie z przedstawicielami UKNF zasad wdrożenia na polskim rynku zmian przepisów dotyczących obliczania ryzyka aktuarialnego w zakresie umów reasekuracji. Zmienione regulacje powodują wzrost wymogów kapitałowych dla zakładów ubezpieczeń w przypadku objęcia danego ryzyka umową reasekuracji u więcej niż jednego reasekuratora.
  • Konsultowanie z przedstawicielami UKNF zasad wdrożenia na polskim rynku zmian przepisów w akcie delegowanym dotyczących wymogów kapitałowych dla ryzyka pożaru. Zmiana ustalania wymogu kapitałowego dla ryzyka pożaru od sumy ubezpieczenia netto a nie możliwej maksymalnej straty brutto wymaga od polskich zakładów ubezpieczeń wykupienia dodatkowej ochrony reasekuracyjnej, aby ograniczyć wzrost wymogów kapitałowych. W tym przypadku, kupno dodatkowej ochrony reasekuracyjnej nie wiąże się z potrzebą ograniczenia ryzyka ubezpieczeniowego zakładów ubezpieczeń, lecz przeciwdziałaniem wzrostowi wymogów kapitałowych. Wypracowane stanowisko znalazło odbicie w stanowisku nadzoru ubezpieczeniowego skierowanym do zakładów ubezpieczeń.
  • Wypracowanie przez grupę ekspertów ds. zysków z przyszłych składek w konsultacji z przedstawicielami UKNF stanowiska dotyczącego ustalania przez zakłady ubezpieczeń Działu I oraz Działu II zysków z przyszłych składek przy ustalaniu wysokości środków własnych stanowiących pokrycie wymogów kapitałowych.
  • Konsultowanie z UKNF metod raportowania korekty LAC DT

 

Najważniejsze opinie i konsultacje

  • Komisja wypracowała stanowisko rynku ubezpieczeniowego poprzez sformułowanie wielu uwag i postulatów do UKNF, dotyczących Metodyki Badania i Oceny Nadzorczej (BION) zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. W wyniku działań Izby wiele postulatów zostało uwzględnionych przez UKNF w nowej metodyce BION.
  • Komisja przeprowadziła dyskusję dotyczącą przeprowadzanego na szczeblu europejskim przeglądu dyrektywy Solvency II.

 

Podkomisja ds. rachunkowości i sprawozdawczości ubezpieczeniowej

Przewodniczący: Jan Terlecki
Sekretarz: Jan Piątek/Rafał Socha
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 2

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Wypracowanie stanowiska branży ubezpieczeniowej dotyczącego zmiany ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniem w transakcjach handlowych – stanowisko to zostało przesłane do Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii
  • Wypracowanie stanowiska branży ubezpieczeniowej dotyczącego kohort rocznych w wprowadzanym Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości MSSF 17 – stanowisko to zostało przesłane do Ministerstwa Finansów

 

Najważniejsze konferencje i seminaria:

  • 9 grudnia 2020 r. za pomocą narzędzia ZOOM odbyło się seminarium rachunkowe pt. „Wpływ Covid-19 oraz zmian regulacyjnych na rachunkowość i sprawozdawczość zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji” przygotowane wspólnie z firmą doradczo-audytorską KPMG.

 

Podkomisja ds. opodatkowania działalności ubezpieczeniowej

Przewodnicząca: Anna Kacprowska
Sekretarz: Jan Piątek/Piotr Wrzesiński
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 0

Najważniejsze konferencje i seminaria:

  • 21 grudnia 2020 r. za pomocą narzędzia ZOOM odbyło się seminarium podatkowe pt. „Podatki w branży ubezpieczeniowej” przygotowane wspólnie z firmą doradczo- -audytorską Deloitte.

 

Podkomisja ds. audytu i kontroli wewnętrznej

Przewodnicząca: Monika Rosa
Sekretarz: Rafał Socha
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 9

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Publikacja kolejnego „Programu audytu” – „Pogram audytu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów rachunkowości”
  • Rozpoznanie i dyskusja nad bieżącymi sprawami dotyczącymi audytu i kontroli wewnętrznej.

 

Grupa ekspertów ds. przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy

Przewodnicząca: Michał Plewka
Sekretarz: Jan Piątek/Piotr Wrzesiński
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 10

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Wypracowanie stanowiska branży ubezpieczeniowej dotyczącego podejścia dotyczącego identyfikacji i weryfikacji tożsamości klienta przy zawieraniu umów ubezpieczenia na życie o charakterze ochronnym w okresie pandemii COVID-19 (sprzedaż zdalna). Stanowisko zostało uzgodnione z UKNF.
  • Wypracowanie wstępnej propozycji klauzul w zakresie obowiązku weryfikacji kontrahentów (w przypadku umów ubezpieczenia ubezpieczających i ubezpieczonych), które zakłady ubezpieczeń mogłyby wykorzystać w stosowanych przez siebie ogólnych warunkach ubezpieczenia, jak również propozycji ujednoliconego podejścia do procesu weryfikacji kontrahentów na listach sankcyjnych.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Wypracowanie stanowiska branży ubezpieczeniowej dotyczącego zmiany ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw

 

Najważniejsze konferencje i seminaria:

  • 26 czerwca 2020 r. odbyło się webinarium pt. „Sankcje międzynarodowe w działalności zakładów ubezpieczeń”.

 

Komisja zarządzania informacją ubezpieczeniową

Przewodnicząca: Ambroży Wójcik
Sekretarz: Mariusz Kuna
Liczba posiedzeń w 2020 r.: konsultacje odbywały się drogą elektroniczną i w trybie telekonferencyjnym

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Analizowano przygotowany przez EIOPA projekt wytycznych dotyczących zarządzania informacjami oraz technologiami komunikacyjnymi (ICT) oraz ich bezpieczeństwem. Wytyczne są adresowane do organów nadzoru oraz do zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. EIOPA w projekcie wytycznych podjęła próbę uregulowania w jednym dokumencie wymagań i wytycznych w zakresie zarządzania informacjami oraz technologiami służącymi do przetwarzania i przesyłania tych informacji ze szczególnym uwzględnieniem kwestii bezpieczeństwa. Wytyczne należy czytać łącznie z dyrektywą Solvency II, rozporządzeniem delegowanym, wytycznymi EIOPA w sprawie systemu zarządzania i wytycznymi EIOPA dotyczącymi outsourcingu na rzecz dostawców usług w chmurze i bez uszczerbku dla nich.
  • Ministerstwo Cyfryzacji w styczniu 2020 r. skierowało do PIU prośbę o identyfikację i zgłaszanie obszarów prawa i procedur administracyjnych, które są realizowane lub prowadzone w sposób papierowy bądź w których można wprowadzić ułatwienia albo zmniejszyć obciążenia prawne. W ocenie MC istotne dla projektu jest również wskazanie propozycji zmian pod kątem umożliwienia cyfrowej realizacji procedur i budowy e-usług. Główny założeniem zapytania jest wprowadzenie w polskim prawie zasady pierwszeństwa i domyślności cyfrowej, czyli wprowadzenia praktyki, w której procedury administracyjne i usługi publiczne powinny być realizowane w pierwszej kolejności możliwie w sposób zdalny i automatyczny. Drugą z zasad, na którą zwraca uwagę MC, jest wprowadzenie zasady jednorazowości działań obywatela. Zasada ta zakłada, iż obywatel podaje swoje dane w sposób jednorazowy bez konieczności ich ponownego podawania lub potwierdzania na kolejnych etapach procedury administracyjnej. W ocenie członków KZI to cenna i warta poparcia inicjatywa. Komisja przedstawiła główne potrzeby branży ubezpieczeniowej skupiając się na potrzebie przekazywania informacji i dokumentów klientowi za pomocą środków komunikacji elektronicznej, a nie tylko przekazywanych w postaci elektronicznej. Ponadto istotne jest uznanie „formy dokumentu elektronicznego” za równoważnego formie pisemnej czy też prawne umożliwienie digitalizacji archiwów dokumentów związanych z zawarciem i wykonaniem umów ubezpieczenia.
  • UKNF opublikował w styczniu 2020 r. ostateczny kształt komunikatu dotyczącego przetwarzania przez podmioty nadzorowane informacji w chmurze obliczeniowej publicznej lub hybrydowej14. Wytyczne są adresowane do wszystkich podmiotów nadzorowanych, w tym do sektora ubezpieczeniowego. Opublikowany komunikat zastępuje obowiązujący wcześniej komunikat KNF z dnia 24.10.2017 r. dotyczący korzystania przez podmioty nadzorowane z usług przetwarzania danych w chmurze obliczeniowej. Członkowie Komisji analizując komunikat wskazali, że wprowadzenie wytycznych w takim kształcie będzie miało bardzo duży wpływ na sektor ubezpieczeniowy. Wpływ ten będzie zarówno pozytywny, jak i negatywny.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Komisja poddała analizie projekt wytycznych EIOPA dotyczących zarządzania informacjami i technologiami komunikacyjnymi (ICT) oraz ich bezpieczeństwa, których konsultacje EIOPA rozpoczęła z końcem 2019 r. z terminem na zgłaszanie uwag do 13.03.2020 r. W ocenie członków KZI wprowadzenie wytycznych w życie będzie miało charakter porządkujący i nie wpłyną one negatywnie na zakłady ubezpieczeń. Dodatkowo Komisja podkreśliła, iż zebranie wytycznych w jednym dokumencie ułatwi zakładom relacje z kooperantami oraz dostawcami rozwiązań teleinformatycznych.
  • W ocenie Komisji inicjatywę Ministerstwa Cyfryzacji w zakresie przeglądu aktów prawnych pod kątem zapewnienia domyślności cyfrowej procedur i usług należy ocenić pozytywnie, gdyż daje ono szansę sektorowi ubezpieczeniowemu na zgłoszenie propozycji uregulowania w przepisach prawa wszelkich procedur i czynności, które w obecnym stanie są realizowane papierowo i wymagają odręcznego podpisu. Projekt MC uporządkuje i usystematyzuje procesy obsługi klientów również w zakładach ubezpieczeń, co przełożyć się powinno na poprawę i uproszczenie procedur ubezpieczeniowych.
  • Komisja zwróciła uwagę, że opublikowany przez KNF w dn. 24.01.2020 r. komunikat dotyczący przetwarzania przez podmioty nadzorowane informacji w chmurze obliczeniowej publicznej lub hybrydowej wprowadza kolejne obowiązki kontrolno-raportowe, co wpłynie negatywnie na koszty prowadzenia działalności. W praktyce może to oznaczać, iż zakładane korzyści ekonomiczne wynikające z przyjęcia strategii przejścia na usługi chmurowe mogą zostać skonsumowane przez nakłady wymagane do obsługi administracyjno-raportowej umów chmurowych.

 

Grupa ekspertów ds. wdrożenia RODO

Przewodnicząca: Ambroży Wójcik
Sekretarz: Anna Kwiatkowska
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 10

Najważniejsze opracowania i rekomendacje

 

  • Analizowano inicjatywę Ministerstwa Cyfryzacji nt. likwidacji prawnych barier i zapewnienie domyślności cyfrowej procedur i usług. Członkowie Grupy wskazywali na potrzebę digitalizacji archiwów papierowych ubezpieczycieli oraz umożliwienie udostępniania elektronicznej dokumentacji medycznej zakładom ubezpieczeń.
  • Członkowie Grupy zwrócili uwagę, że komunikat KNF z 24.01.2020 r. dotyczący przetwarzania przez podmioty nadzorowane informacji w chmurze obliczeniowej o charakterze publicznym lub hybrydowym ma istotny wpływ na realizację przez zakłady ubezpieczeń wymagań stawianych w art. 35 RODO [Oceny skutków dla ochrony danych].
  • Analizowano projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie informacji udzielanych zakładom ubezpieczeń przez podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz Narodowy Fundusz Zdrowia. W procesie legislacyjnym Ministerstwo zaproponowało, że zarówno w przypadku wystąpienia zakładu ubezpieczeń do podmiotu wykonującego działalność leczniczą o przekazanie informacji, o którym mowa w art. 38 ust. 6 UDUR, jak i w przypadku wystąpienia zakładu ubezpieczeń do Narodowego Funduszu Zdrowia o przekazanie informacji, o których mowa w art. 38 ust. 8 UDUR, to zakład ubezpieczeń do wystąpienia dołącza informację o wyrażeniu zgody ubezpieczonego, wraz ze wskazaniem daty i formy wyrażenia tej zgody. Członkowie Grupy ekspertów ocenili, że nowe przepisy mają neutralny wpływ na ubezpieczycieli. Zwrócili uwagę, że uzasadnienie nie wyjaśnia powodów, dla których projektodawca uzupełnił zapisy rozporządzenia o wskazanie daty i formy wyrażenia zgody. Ostateczna wersja rozporządzenia została opublikowano w Dzienniku Ustaw w dn. 30.04.2020, poz. 784, zaś akt wykonawczy do UDUR zaczął obowiązywać od 4.05.2020 r. Członkowie Grupy zapowiedzieli monitorowanie funkcjonowania rozporządzenia i jego wpływ na bieżącą działalność ubezpieczycieli oraz współpracę z podmiotami wykonującymi działalność leczniczą oraz Narodowym Funduszem Zdrowia.
  • Mimo opublikowania w dn. 30.03.2020 r. komunikatu KNF wprowadzającego Pakiet PIN15, który dopuszcza przeprowadzenie całego procesu sprzedaży drogą elektroniczną, po uzyskaniu na to zgody klienta, pojawiały się w zakładach ubezpieczeń wątpliwości, w szczególności, jeśli sprzedaży podlegają produkty, które nie mają formy direct. Omawiany przez członków Grupy ekspertów problem związany był z adekwatną metodą weryfikacji tożsamości klienta.
  • Kolejny zagadnieniem będącym w kręgu zainteresowań członków Grupy ekspertów była dyskusja nad weryfikacją tożsamości klienta wynikającą z przepisów AML. Członkowie Grupy ekspertów zwrócili uwagę, że z jednej strony zakłady działu I zobowiązane są do weryfikacji transakcji (środków bezpieczeństwa finansowego), w tym poprzez weryfikację tożsamości klienta, a z drugiej strony zakład prowadzi zdalnie działalność operacyjną, co oznacza nowe zagrożenia dla ochrony danych osobowych. Obawy członków Grupy ekspertów powinna zminimalizować inicjatywa Grupy ekspertów w PIU ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy, która opracowała, przy ścisłej współpracy zakładów, KNF i GIIF, proponowane podejście dotyczące identyfikacji i weryfikacji tożsamości klienta przy zawieraniu umów ubezpieczenia na życie o charakterze ochronnym w okresie pandemii COVID-19.
  • Członkowie Grupy ekspertów dyskutowali o rozwiązaniach rynkowych do przesyłania wiadomości elektronicznych zawierających dane osobowe. W wyniku ogłoszenia przez Rząd RP stanu zagrożenia pandemią na terenie Polski, znaczenie zyskała elektroniczna wymiana informacji między zakładem a klientem. Rozważano różne modele zabezpieczenia treści przekazywanych dokumentów, skupiając się na tym, by uwzględniały one różną dojrzałość technologiczną ubezpieczycieli jak i możliwości finansowania zmian w infrastrukturę IT oraz konstrukcję produktu ubezpieczeniowego.
  • Członkowie Grupy analizowali zagadnienie związane z procesem wynikającym z wykonania polityki sankcyjnej odnośnie uprawnień zakładu ubezpieczeń jako pracodawcy do przetwarzania danych osobowych w procesie rekrutacji i zatrudnienia w ramach weryfikacji kandydatów na pracowników pod kątem występowania na listach sankcyjnych. Eksperci wyrazili pogląd, że podstawą do weryfikacji kandydatów na pracowników pod kątem występowania na listach sankcyjnych jest uzasadniony interes prawny administratora. W przypadku przetwarzania danych osobowych pracowników, członkowie Grupy ekspertów wskazali na obowiązek poinformowania pracownika o prowadzeniu monitoringu.
  • Grupa ekspertów zarekomendowała przeprowadzenie akcji edukacyjnej prezentującej zakładom ubezpieczeń tematykę związaną z samoregulacją, jaką daje RODO i tworzenie kodeksu postępowania. W formie cyklu warsztatów przy współpracy z kancelarią prawną Maruta/Wachta sp. j. przedstawiono w I i II połowie 2020 roku znaczenie i charakter kodeksów w dyrektywie 95/46/WE i rozporządzeniu PEiR (UE) 2016/679. Zaprezentowano rodzaje kodeksów: krajowe, unijne, wykorzystywane do międzynarodowych transferów danych oraz ich znaczenie dla polskiej branży ubezpieczeniowej. Istotą prezentacji kancelarii prawnej było omówienie zakresu podmiotowego i przedmiotowego kodeksu oraz na jakie pytania powinni sobie odpowiedzieć ubezpieczyciele, zanim podejmą kierunkowe decyzje. Na zakończenie omówiono kryteria i procedury opiniowania i zatwierdzania kodeksu w świetle wytycznych EROD nr 1/2019 i ustawy o ochronie danych osobowych. Istotne z punktu widzenia dalszego rozwoju kodeksu postępowania była analiza komplementarnych zadań PUODO i UOKIK.
  • Członkowie Grupy analizowali założenia białej księgi w sprawie sztucznej Inteligencji16. Mając na celu promowanie stosowania sztucznej inteligencji, a jednocześnie zajmując się ryzykiem związanym z jej stosowaniem, Komisja Europejska zaproponowała białą księgę zawierającą opcje polityczne i regulacyjne „w kierunku ekosystemu doskonałości i zaufania”. Ten dokument został opublikowany 19.02.2020 r. skupiając się na trzech różnych tematach: 1) Konkretne działania na rzecz wsparcia, rozwoju i wykorzystywania sztucznej inteligencji w gospodarce i administracji publicznej UE; 2) Warianty przyszłych ram regulacyjnych dotyczących sztucznej inteligencji; 3) Aspekty bezpieczeństwa i odpowiedzialności związane z sztuczną inteligencją. Materiał ma charakter ogólny, ma liczne odniesienia do „odpowiedniego podejścia do ochrony danych”, „poszanowania prawa do ochrony i prywatności”. W ocenie członków Grupy ekspertów, z uwagi na to, że w dokumencie 30 31 2. DZIAŁALNOŚĆ POLSKIEJ IZBY UBEZPIECZEŃ 14. https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Komunikat_UKNF_Chmura_Obliczeniowa_68669.pdf 15. https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Pakiet_Impulsow_Nadzorczych_w_obszarze_rynku_ubezpieczeniowego_69294.pdf 16. https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/white-paper-artificial-intelligence-public-consultation-towards-european-approach-excellence wskazuje się na rosnącą rolę zasobów, rejestrów, baz zawierających dane osobowe, prace powinny być szczególnie śledzone pod kątem ich wykorzystania w ubezpieczeniach.
  • Grupa ekspertów zapoznała się z Komunikatem Komisji do PEiR pt. „Ochrony danych jako filar wzmocnienia pozycji obywateli i podejście UE do transformacji cyfrowej – dwa lata obowiązywania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych”.
  • Wydany 16.07.2020 r. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie tzw. Schrems II stanowił istotny element dyskusji Grupy ekspertów, która analizowała bezpośredni wpływ wyroku na działalność branży ubezpieczeniowej w Polsce. W ocenie członków Grupy wyrok wprowadza istotną niepewność prawną w zakresie transferu danych do USA, a w dłuższej perspektywie może mieć również wpływ na transfer do innych krajów spoza UE.
  • Grupa ekspertów prowadziła prace koncepcyjne nad kodeksem postępowania w zakresie ochrony danych osobowych w działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Prace merytoryczne w 2020 r. skupiały się na omówieniu i opracowaniu najczęściej kierowanych do zakładów ubezpieczeń pytań klientów związanych z obsługą danych osobowych. Zapowiedziano na 2021 r. kontynuowanie prac nad opracowaniem i skonsultowaniem branżowo odpowiedzi na najczęściej pojawiające się wątpliwości klientów. Dzięki temu projektowi samoregulacji zakłady uzyskają wsparcie w komunikacji z klientem. Intencją jest, by klient otrzymywał zawsze taką samą odpowiedź w danej sprawie od zakładów ubezpieczeń. W ocenie członków Grupy ekspertów klientowi będzie łatwiej przyjąć odpowiedź zakładu w sprawie obsługi jego danych osobowych, jeśli ta odpowiedź stanowić będzie spójne stanowisko zakładów ubezpieczeń.

 

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Grupa ekspertów przy współpracy z kancelarią prawną Maruta Wachta sp. j. przeprowadziła cykl webinariów nt. zasad tworzenia kodeksów dobrych praktyk dla branży ubezpieczeniowej w obszarze RODO. Dyskusja prowadzona na forum webinarium wykazała potrzebę kontynuowania prac nad kodeksem, ale w formie dobrych praktyk. Związane jest to głównie z brakiem praktyki w tworzeniu kodeksu postępowania przewidzianych przepisami art. 40 RODO, zarówno w UE jak i w Polsce. Finalnie kancelaria prawna Maruta Wachta sp. j. przedstawiła raport, który utwierdził branżę ubezpieczeniową w przekonaniu, że bardzo szybkie budowanie kodeksu postępowania wg przepisów RODO jest mało realne ze względu na brak precyzyjnych wytycznych, ale również brak praktyki rynkowej w kraju i UE.
  • Członkowie Grupy ekspertów analizowali projekt rekomendacji opracowany przez Europejską Radę Ochrony Danych (EROD) 1/2020 w sprawie środków, które uzupełniają narzędzia transferu w celu zapewnienia zgodności z unijnym poziomem ochrony danych osobowych. W ocenie członków Grupy ekspertów zalecenia EROD, wskazane w kroku 3 projektu rekomendacji, budzą wątpliwości prawne, gdyż odpowiedzialność za prawidłową ocenę prawodawstwa państwa trzeciego oraz udokumentowanie tej analizy prawnej spoczywa na administratorze danych. Zgodnie z EROD to na podmiocie przekazującym spoczywa obowiązek przeprowadzenia oceny prawa państwa trzeciego pod kątem obowiązywania przepisów dających dostęp organów publicznych do danych do celów nadzoru. Jednocześnie EROD wskazuje, że organy nadzoru będą nadal wykonywać swoje uprawnienia w zakresie monitorowania stosowania RODO i egzekwowania go
  • Grupa ekspertów za pośrednictwem Insurance Europe wyraziła opinię na temat projektu rekomendacji EROD 1/2020. W opinii ubezpieczycieli wskazano, że projekt rekomendacji skutkuje nadmiernymi ryzykami prawnymi dla administratorów danych, w tym mogącymi prowadzić do obciążenia przedsiębiorców i innych podmiotów dodatkowymi kosztami finansowymi. Sytuacja, w której przepisy prawa państwa trzeciego będą interpretowane czy to przez przedsiębiorców, czy urząd nadzorczy, może doprowadzić do rozbieżności i stanowić zagrożenie dla spójnego stosowania RODO. Insurance Europe opublikowała wspólne oświadczenie18, w którym przedstawione zostały obawy co do projektu rekomendacji EROD 1/2020. Insurance Europe zwróciła uwagę, że projekt rekomendacji w kształcie przedstawionym przez EROD sprawia, że przekazywanie danych poza UE będzie utrudnione, co bezpośrednio przełoży się na spadek konkurencyjności przedsiębiorstw europejskich. Ponadto, jak wskazuje Insurance Europe, projekt wytycznych zagraża rozwojowi gospodarki opartej na danych, utrzymaniu zaufania do usług cyfrowych, zapewnieniu wysokiego potencjału w zakresie cyberbezpieczeństwa i wykorzystywaniu sztucznej inteligencji w gospodarce.
  • Członkowie Grupy ekspertów wsparli merytorycznie prace Podkomisji ds. dystrybucji ubezpieczeń majątkowych i przedstawili uwagi do zakresu danych na wzorze zaświadczeń poświadczających odbycie szkolenia zawodowego przez osoby wykonujące czynności agencyjne.
  • Z inicjatywy Grupy ekspertów poddano analizie wpływ projektu ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej na branżę ubezpieczeniową. Art. 360 projektu ustawy utrzymuje dotychczasowe rozwiązania odnośnie konieczności pozyskiwania zgód klientów na przekazywanie informacji handlowych i nie rozstrzyga, co było i jest przedmiotem analiz prawnych i opinii doktryny, czy potrzebne jest pozyskiwanie osobnych zgód konsumenta na automatyczne systemy wywołujące i kontakt telefoniczny z udziałem człowieka. Ponadto projekt łączy w art. 360 krąg odbiorców (osoby fizyczne i przedsiębiorcy), wobec których będzie istnieć zakaz przesyłania niezamówionej informacji handlowej, w tym marketingu bezpośredniego. W ocenie członków Grupy ekspertów w dłuższej perspektywie może to mieć wpływ na działania marketingowe kierowane do przedsiębiorców.

 

Najważniejsze konferencje i seminaria:

  • 17 i 23 czerwca 2020 r. odbyły się w formie webinarium warsztaty nt. zasad tworzenia kodeksów dobrych praktyk dla branży ubezpieczeniowej w obszarze RODO, zaś 16 lipca 2020 r. podsumowanie i prezentację finalnego raportu pt. „Dobre praktyki ochrony danych osobowych w sektorze ubezpieczeń. Wady i zalety różnych wariantów podejścia do zagadnienia” skierowano do zarządów i kadry zarządzającej oraz osób odpowiedzialnych za realizację przepisów RODO w zakładach ubezpieczeń.

 

Komisja ds. przeciwdziałania przestępczości ubezpieczeniowej

Przewodniczący: Tomasz Cichoń
Sekretarz: Justyna Obszyńska
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 7

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Raport „Analiza przestępczości ubezpieczeniowej za 2019 r.” przedstawiający analizę przestępstw ubezpieczeniowych w dziale I i II popełnionych na szkodę zakładów ubezpieczeń.
  • Opracowanie uwag do umowy pomiędzy zakładami ubezpieczeń a UFG w związku z pracami nad uruchomieniem Bazy Danych Ubezpieczeniowych.
  • Wybór przez kapitułę nagrody PIU „Policjant roku” funkcjonariuszy policji do nagrody spośród zgłoszeń od zakładów ubezpieczeń.
  • Opracowanie sposobów współpracy zakładów ubezpieczeń z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i Narodowym Funduszem Zdrowia.
  • Wielowymiarowe opracowanie danych dotyczących szkód kradzieżowych pojazdów w latach 2018 – 2020 dla potrzeb zakładów ubezpieczeń.

 

Spotkania i warsztaty:

  • Warsztaty specjalistyczne dla funkcjonariuszy policji organizowane zdalnie dla wybranych komend wojewódzkich policji na temat przestępczości ubezpieczeniowej.

 

Komisja ds. public relations

Przewodnicząca: Aleksandra Leszczyńska
Sekretarz: Marcin Tarczyński
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 7

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Opracowanie komunikacji dotyczącej stworzenia przez branżę ubezpieczeniową rekomendacji proklienckich w związku z pandemią.
  • Opracowanie komunikacji, związanej z finansowaniem przez zakłady ubezpieczeń dodatkowego call center dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego
  • Opracowanie, w związku z pandemią, komunikacji, dotyczącej działania ubezpieczeń w okresie pandemii (ubezpieczenia turystyczne, kupowanie ubezpieczeń zdalnie, zdalna likwidacja szkód – zgłaszanie szkody, ubezpieczenia komunikacyjne – kiedy nie przedłuży się OC).
  • Opracowanie komunikacji z agentami, dotyczącej akcji #nierezygnujzochrony, mającej na celu utrzymanie ochrony ubezpieczeniowej przez klientów.
  • Komunikacja inicjatyw CSR, przeprowadzanych przez zakłady ubezpieczeń w związku z pandemią.
  • Opracowanie komunikacji w związku z projektami, dotyczącymi rekalkulacji składek komunikacyjnych na bazie ruchu pojazdów w okresie pandemii (przede wszystkim rekomendacja EIOPA).

 

Komisja ubezpieczeń na życie

Przewodniczący: Jarosław Bartkiewicz
Sekretarz: Piotr Wrzesiński
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 24

W 2020 r. prace komisji koncentrowały się przede wszystkim na umowach ubezpieczenia na życie z UFK i ubezpieczeniach o charakterze inwestycyjnym. Komisja działała również w oparciu o powołane w jej ramach dedykowane podkomisje, grupy ekspertów i grupy robocze.

 

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Wypracowanie stanowiska branży ubezpieczeniowej podejścia dotyczącego identyfikacji i weryfikacji tożsamości klienta przy zawieraniu umów ubezpieczenia na życie o charakterze ochronnym w okresie pandemii COVID-19 (sprzedaż zdalna). Stanowisko zostało uzgodnione z UKNF
  • Wypracowanie wstępnej propozycji klauzul w zakresie obowiązku weryfikacji kontrahentów (w przypadku umów ubezpieczenia ubezpieczających i ubezpieczonych), które zakłady ubezpieczeń mogłyby wykorzystać w stosowanych przez siebie ogólnych warunkach ubezpieczenia, jak również propozycji ujednoliconego podejścia do procesu weryfikacji kontrahentów na listach sankcyjnych.
  • Opracowanie rekomendacji odroczenie lub zawieszenie płatności składki za ubezpieczenie na życie o charakterze ochronnym lub inwestycyjnym, spowodowane aktualną sytuacją epidemiczną związaną z pandemią COVID-19, przy zachowaniu ochrony ubezpieczeniowej w okresie odroczenia lub zawieszenia.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • W 2020 r. prace komisji koncentrowały się przede wszystkim na pracach i dyskusjach z Urzędem Komisji Nadzoru Finansowego dotyczących założeń planowanej przez organ nadzoru interwencji produktowej na rynku umów ubezpieczenia na życie z UFK.
  • Komisja przygotowała również stanowisko rynku dotyczące opracowywanych przez Europejskie Organy Nadzoru zmian do rozporządzenia delegowanego do rozporządzenia PRIIPs.
  • Wypracowanie stanowiska rynku do projektu ustawy o ogólnoeuropejskim indywidualnym produkcie emerytalnym.

 

Podkomisja ds. pośrednictwa ubezpieczeń na życie

Przewodnicząca: Patrycja Duszeńko-Majchrowska
Sekretarz: Piotr Wrzesiński
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 5

W 2020 r. podkomisja zajmowała przede wszystkim kwestiami związanymi z praktycznym wdrożeniem przepisów ustawy o dystrybucji ubezpieczeń.

 

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Kontynuacja prac nad wypracowanie wspólnie z Zespołem bancassurance i sprzedaży affinity oraz Podkomisją dystrybucji majątkowej standardów odnoszących się do szkoleń zawodowych osób wykonujących czynności agencyjne.
  • Udział w pracach dotyczących proponowanych rozwiązań dotyczących tzw. „multiowiec”.

 

Komisja ds. towarzystw ubezpieczeń wzajemnych

Przewodniczący: Grzegorz Buczkowski
Sekretarz: Waldemar Kowalski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 2

  • Prace komisji w 2020 r. zmierzały przede wszystkim do uwzględnienia przez prawodawców w regulacjach prawnych odrębności i specyfiki ubezpieczeń wzajemnych.
  • Komisja zajęła się kwestią związaną z podejściem sektora ubezpieczeń wzajemnych do przeglądu Dyrektywy Solvency II, zwłaszcza w obszarze zastosowania w praktyce zasady proporcjonalności. Zasada ta stanowi podstawę dla dostosowania wymogów dyrektywy i opartych o nie działań nadzorczych i regulacyjnych do specyfiki towarzystw ubezpieczeń wzajemnych. Komisja zgłosiła uwagi do obowiązujących regulacji odnoszących się do zasady proporcjonalności. Komisja uznała, że przegląd dyrektywy stanowi dobrą okazję do dokonania zmian regulacyjnych pozwalających na poprawę warunków prowadzenia działalności przez towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.
  • Komisja dokonała także analizy metodyki oceny odpowiedniości członków organów podmiotów nadzorowanych przez KNF, która w ocenie Komisji nie uwzględnia w wystarczającym stopniu specyfiki modelu wzajemnościowego.
  • Komisja kontynuowała prace nad zmianami metodyki BION, w zakresie uwzględnienia w niej w szerszym zakresie specyfiki towarzystw ubezpieczeń wzajemnych i ich odmienności w stosunku do pozostałych form prawnych prowadzenia działalności ubezpieczeniowej.

 

Komisja ds. likwidacji szkód

Przewodniczący: Rafał Stankiewicz
Sekretarz: Łukasz Kulisiewicz
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 13

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Wdrożenie zdalnych procedur i procesów w związku z ograniczeniami spowodowanymi rozwojem pandemii SARS CoV-2, skierowanie pracowników do pracy zdalnej, uruchomienie dodatkowych uproszczeń dla klientów takich jak teleoględziny, możliwość samodzielnego przesyłania zdjęć i dokumentacji szkodowej.
  • Przygotowanie założeń do rynkowego projektu FOTO, którego celem jest wdrożenie narzędzi do analizy zdjęć w szkodach komunikacyjnych i rozwój działań związanych z przeciwdziałaniem przestępczości ubezpieczeniowej.
  • Opracowanie zakresu raportów benchmarkingowych dla likwidacji szkód na bazie danych UFG.
  • Opracowanie założeń do projektu Systemu Obsługi Rozliczeń Koasekuracyjnych (SORK), narzędzia do prowadzenia rozliczeń pomiędzy zakładami ubezpieczeń w ramach zawartych umów koasekuracyjnych.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Konsultacje rynkowe w sprawie propozycji Rzecznika Finansowego w zakresie wsparcia klientów rynku ubezpieczeń w związku z rozwojem pandemii koronawirusa.
  • Konsultacje rynkowe w związku z zarzutami Rzecznika Finansowego w związku z likwidacją szkód całkowitych z ubezpieczeń dobrowolnych Auto Casco.
  • Konsultacje rynkowe w zakresie praktyk rynkowych w związku z roszczeniami dotyczącymi pokrywania kosztów opieki nad poszkodowanym w wypadku przez osoby najbliższe.

 

Grupa ekspertów ds. standaryzacji szkód osobowych

Przewodniczący: Magdalena Walkowiak-Bogdańska
Sekretarz: Dorota M. Fal
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 15

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Prowadzono prace nad narzędziem „Porównywarka Wyroków Sądowych”, w tym nad rozwojem aplikacji i jakości oraz poprawności danych wprowadzonych do Porównywarki z wyroków sądowych i uzasadnień.
  • Opracowano i zaimplementowano do użytku w porównywarce tzw. Anonimizator w wersji 2, przeznaczony do automatycznego anonimizowania prawomocnych orzeczeń sądowych gromadzonych w narzędziu Porównywarka
  • Podejmowano prace w zakresie rehabilitacji jako drogi do odzyskiwania sprawności w miejsce bezradności. Przeprowadzono wewnętrzne badanie dotyczące rehabilitacji pacjentów po wypadkach
  • Wypracowano stanowisko i argumentację dotyczącą wypłaty zadośćuczynienia dla osób bliskich poszkodowanemu, który znajduje się w stanie wegetatywnym. Izba brała udział w pracach Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczących wypłat w/w zadośćuczynień.
  • Kontynuowano monitoring nowych kierunków związanych z orzecznictwem w sprawach szkód osobowych.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Opinia do projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dotycząca wprowadzenia podstawy prawnej do kierowania roszczeń regresowych wobec nietrzeźwych sprawców wypadków z tytułu poniesionych przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) kosztów leczenia ich ofiar i sprawców.

 

Grupa ekspertów ds. międzynarodowej klasyfikacji ICF

Przewodniczący: Magdalena Walkowiak-Bogdańska
Sekretarz: Dorota M. Fal
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 2

Grupa została powołana przez Komisję Likwidacji Szkód i składa się z przedstawicieli zakładów ubezpieczeń używających ICF do oceny szkód osobowych. Celem prac Grupy jest wdrożenie do praktyki orzeczniczej oraz praktyki procesowej oceny funkcjonowania poszkodowanego wg klasyfikacji ICF oraz przygotowanie i prowadzenie działań edukacyjnych we współpracy z ekspertami i towarzystwami naukowymi z zakresu orzecznictwa lekarskiego dot. oceny stanu poszkodowanego w aspekcie krzywdy w oparciu o klasyfikację ICF.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Zaktualizowano opinię prawną na temat możliwości zastosowania klasyfikacji ICF na potrzeby likwidacji szkód na osobie.
  • Prowadzono prace epikryzą i pozostałą dokumentacją orzeczniczą opisującą badanie i ocenę funkcjonowania poszkodowanego z użyciem klasyfikacji ICF.
  • Kontynuowano prace nad właściwym zastosowaniem klasyfikacji ICF przez zakłady ubezpieczeń i sądy na potrzeby likwidacji szkód i wypłaty zadośćuczynień z tytułu szkód na osobie oraz nad opracowaniem argumentarium dla sądów do stosowania tej klasyfikacji.

 

Komisja ubezpieczeń majątkowych

Przewodniczący: Witold Janusz
Sekretarz: Rafał Mańkowski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 4

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Ocena wpływu pandemii COVID-19 na ubezpieczenia majątkowe – przejście zakładów ubezpieczeń ze względów sanitarnych na tryb pracy zdalnej wymusiło zmianę procesów w obszarze oceny ryzyka, likwidacji szkód oraz wystawiania dokumentów, które przed wystąpieniem pandemii opierały się na fizycznej obecności pracownika lub nie były zelektronizowane. W ramach Komisji przeprowadzona została ankieta wśród jej członków, dotycząca przygotowania rynku do zawierania umów i oceny ryzyka ubezpieczeniowego w trybie zdalnym. Ponadto przedmiotem dyskusji były ubezpieczenia BI. Temat ten wywołany został doniesieniami o sytuacji na rynku francuskim i brytyjskim, gdzie znacznie powszechniej niż w Europie Środkowej oferowane były klauzule obejmujące zakresem ochrony ubezpieczeniowej przerwy na skutek wystąpienia choroby zakaźnej lub decyzji administracyjnej. Śledzone były również informacje dotyczące sporów prawnych na rynkach światowych w tej sprawie. Komisja ds. ubezpieczeń majątkowych zaangażowana była również w konsultacje dokumentów przygotowywanych przez Insurance Europe, dotyczących możliwych, przyszłych rozwiązań wzmacniających społeczeństwa przed skutkami epidemii i pandemii.
  • Zasada proporcji w ubezpieczeniach majątkowych dla przedsiębiorstw – w związku z pismami Rzecznika Finansowego kierowanymi do zakładów ubezpieczeń w sprawie uwzględniania przez nie przy ustalaniu wysokości odszkodowań procentowej wartości niedoubezpieczenia, Podkomisja ds. ubezpieczeń majątkowych przeprowadziła analizę prawną i biznesową zagadnienia. Dotyczyła ona w szczególności interpretacji regulacji kodeksowych oraz przepisów ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, a także istotnej roli postanowień dotyczących ustalania wysokości sum ubezpieczenia zarówno na etapie przedstawiania oferty, jak i zawierania umowy ubezpieczenia.

 

Podkomisja ds. reasekuracji

Przewodniczący: Marcin Kowalski
Sekretarz: Rafał Mańkowski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 2

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Klauzule regulujące odpowiedzialność reasekuratora za szkody powstałe w wyniku pandemii – członkowie Podkomisji dokonali analizy i uszeregowania klauzul określających odpowiedzialność reasekuratora z tytułu szkód powstałych bezpośrednio i pośrednio przez choroby zakaźne. Klauzule, które pojawiły się na rynku, wyłączają choroby zakaźne w całości, albo tylko część ryzyk pandemicznych. Na rynku reasekuracyjnym stosowane są przy tym różne definicje choroby zakaźnej. Niektórzy reasekuratorzy odwołują się do WHO, a część jak Lloyds-LMA – posiadają własne definicje chorób zakaźnych. Członkowie Podkomisji ds. Reasekuracji przeprowadzili szkolenie dla członków Komisji ubezpieczeń majątkowych. Wskazane zostały rekomendowane działania dotyczące przeglądu ogólnych warunków pod kątem ich zgodności z ochroną reasekuracyjną.
  • Monitoring sytuacji w zakresie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej – reasekuratorzy brytyjscy odgrywają znaczącą rolę w przyjmowaniu ryzyka polskich zakładów ubezpieczeń. Obserwowane były przygotowania organizacyjne i formalne tych firm do funkcjonowania poza strukturami Wspólnoty. Ponadto ponownej analizie poddane zostały przepisy regulujące działalność reasekuratorów mających siedzibę w państwach trzecich na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

 

Najważniejsze seminaria i konferencje:

  • Webinarium pod tytułem „Ocena stopnia jakości kredytowej reasekuratora” – wydarzenie to odbyło się 8 września. Wzięło w nim udział ponad 80 uczestników reprezentujących zakłady ubezpieczeń, reasekuratorów oraz brokerów reasekuracyjnych. Głównym tematem webinarium była ocena sytuacji finansowej reasekuratorów pod kątem uwzględniania umów reasekuracyjnych przy ustalaniu minimalnych wymogów kapitałowych zakładu ubezpieczeń. Podczas wystąpień przedstawione zostały najważniejsze dla rynku finansowego ratingi oraz metodologia ich przygotowywania przez poszczególne agencje. Omówiony został również zakres najważniejszych informacji dostępnych na rynku, sposób ich monitorowania i gromadzenia, a także wykorzystania przy zarządzaniu ryzykiem i kalibracji modeli statystycznych do pomiaru ryzyka. Wystąpienia zostały przygotowane przez londyńskie biura brokerów reasekuracyjnych AON i Guy Carpenter.

 

Komisja ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej

Przewodniczący: Elżbieta Pruszko
Sekretarz: Damian Orłowski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 1

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Analiza projektowanych oraz wdrażanych rozwiązań legislacyjnych ustanawiających w porządku prawnym nowe rodzaje obowiązkowych ubezpieczeń OC, m. in. obowiązkowe ubezpieczenie OC podmiotu przeprowadzającego eksperyment 34 35 2. DZIAŁALNOŚĆ POLSKIEJ IZBY UBEZPIECZEŃ medyczny czy diagnosty laboratoryjnego wykonującego zawód w ramach działalności leczniczej jako indywidualną praktykę diagnosty laboratoryjnego.
  • Uwagi oraz propozycje modyfikacji projektowanych rozwiązań ustawowych wprowadzających ubezpieczenie OC podmiotu przeprowadzającego eksperyment medyczny.
  • Analiza założeń projektu ustawy o medycynie laboratoryjnej, który przewiduje objęcie diagnosty laboratoryjnego wykonującego zawód w ramach działalności leczniczej jako indywidualną praktykę diagnosty laboratoryjnego obowiązkiem zawarcia umowy ubezpieczenia OC w zakresie określonym w art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tj. Dz.U. z 2020 poz. 295) i z uwzględnieniem warunków rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą z 29 kwietnia 2019 r.

 

Podkomisja ubezpieczeń rolnych

Przewodniczący: Piotr Narloch
Sekretarz: Rafał Mańkowski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 4

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Ocena zdolności przygotowania zakładów prowadzących ubezpieczenia dla rolnictwa do zawierania i obsługi umów na odległość – podkomisja przeprowadziła ankietę wśród zakładów ubezpieczeń prowadzących ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, dotyczącą ułatwień dla producentów rolnych w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19. Z otrzymanych odpowiedzi wynikało, że wszystkie zakłady zapewniły rolnikom możliwość zawarcia umowy na odległość bez potrzeby fizycznego kontaktu z przedstawicielem zakładu ubezpieczeń. Omawiane były też techniczne zagadnienia związane ze zdalną oceną ryzyka ubezpieczeniowego.
  • Analiza SWOT w sprawie zarządzania ryzykiem w rolnictwie – dokument ten został przygotowany przez naukowców z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej na potrzeby Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Miał on stanowić punkt wyjścia do stworzenia planów strategicznych zarządzania ryzykiem w rolnictwie w kolejnej perspektywie budżetowej Unii Europejskiej (lata 2021 – 2027). Podkomisja przygotowała stanowisko zawierające zastrzeżenia do stwierdzeń zawartych w tym dokumencie. Uwagi dotyczyły przede wszystkim braku uwzględnienia przez autorów dokumentów zagadnień związanych z: potrzebą rozwoju infrastruktury śledzącej zjawiska meteorologiczne i hydrologiczne, zróżnicowaniem gospodarstw rolnych pod względem ich sytuacji ekonomicznej i technologicznej oraz nieprawidłowej oceny rynku ubezpieczeniowego.
  • Definicja przymrozków wiosennych – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwróciło się do zakładów ubezpieczeń za pośrednictwem PIU o rozważenie zmiany definicji przymrozków wiosennych w ustawie z 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Łagodne zimy oraz wczesne przedwiośnie w ostatnich latach powodują przyśpieszenie początku okresu wegetacyjnego o około dwa, trzy tygodnie. Z drugiej strony wzrasta ryzyko występowania niskich temperatur, niszczących rośliny przedwcześnie wchodzące w stan rozwoju. Dlatego Polska Izba Ubezpieczeń wskazała, że zmiana zakresu ochrony może spowodować wzrost składki ubezpieczeniowej ze względu na podwyższenie prawdopodobieństwa zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego oraz wzrost wysokości przeciętnego odszkodowania. Ewentualna zmiana definicji przymrozków wiosennych w Ustawie powinna być poprzedzona szczegółową analizą danych dotyczących klimatu oraz prowadzonych upraw. Wydaje się, że zmiana ta powinna uwzględniać specyfikę poszczególnych gatunków roślin uprawnych, regionów rolniczych oraz dostępną wiedzę na temat prewencji i zabiegów ograniczających skutki występowania przymrozków wiosennych.
  • Dalszy rozwój ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich – podkomisja przeprowadziła konsultację dotyczącą priorytetów zarządzania ryzykiem w rolnictwie, rozwoju infrastruktury pomiarowej, potrzeb ubezpieczeniowych dotyczących poszczególnych rodzajów rolników, wpływu zmian klimatu oraz możliwości ubezpieczenia przychodów, albo dochodów gospodarstw rolnych. Prace te były związane z reaktywowaniem przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zespołu roboczego ds. ubezpieczeń dla rolnictwa. W celu aktywowania dyskusji Ministerstwo przygotowało propozycję założeń zmian legislacyjnych, która obejmowała tematy wymienione w poprzednim zdaniu.
  • Ocena komunikatu rzecznika Finansowego w sprawie funkcjonowania ubezpieczeń dla rolnictwa – komunikat odnosił się do: zagadnień związanych z brakiem dostępności oferty ubezpieczeniowej dla niektórych producentów rolnych, wysokości składek ubezpieczeniowych, funkcjonowania obowiązkowych ubezpieczeń budynków rolnych oraz zawierał także postulat stworzenia jednolitego systemu likwidacji szkód. Szczegółowe i obszerne stanowisko Podkomisji wskazało na nieodpowiednie zarządzanie ryzykiem w rolnictwie, konieczność ustalania składki ubezpieczeniowej adekwatnej do poziomu ryzyka ubezpieczeniowego oraz problem złego stanu technicznego budynków w znacznej części gospodarstw rolnych. W odpowiedzi przekazane zostało także stanowisko Polskiej Izby Ubezpieczeń dotyczące konieczności stworzenia różnych produktów ubezpieczeniowych dla poszczególnych grup producentów rolnych ze względu na to, że z jednej strony obserwujemy rozwój dużych, zautomatyzowanych gospodarstw rolnych, z drugiej znaczna część rolników posiadających kilkuhektarowe działki utrzymuje się z pracy poza rolnictwem.

 

Podkomisja gwarancji ubezpieczeniowych

Przewodniczący: Joanna Domańska
Sekretarz: Rafał Mańkowski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 6

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Gwarancje wystawiane w formie elektronicznej – w związku z pandemią COVID-19 zakłady ubezpieczeń zaczęły w sposób masowy wystawiać gwarancje w formie elektronicznej. Ze względu na wymogi formalne dokumenty te były do tej pory niechętnie akceptowane w formie elektronicznej przez beneficjentów. Dlatego Podkomisja ds. gwarancji ubezpieczeniowej przygotowała argumentację prawną dotyczącą równoważności dokumentów wystawianych w formie elektronicznej, opatrzonych kwalifikowanym podpisem elektronicznym z dokumentami wystawianymi w formie papierowej i zwróciła się z pismami zawierającymi wniosek o akceptację gwarancji elektronicznych do licznych urzędów, spółek Skarbu Państwa oraz organizacji zrzeszających samorządy terytorialne.
  • Wzory gwarancji Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad – Polska Izba Ubezpieczeń otrzymała od Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad zaproszenie do prac grupy roboczej, w skład której, oprócz pracowników GDDKiA, wchodzili przedstawiciele Polskiej Izby Ubezpieczeń, Związków Banków Polskich, Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa oraz Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa. Prace tej grupy dotyczyły wzorów gwarancji należytego wykonania umowy oraz zobowiązań wynikających z rękojmi oraz zwrotu zaliczki, w tym wzorów gwarancji wystawianych w formie elektronicznej.
  • Art. 15r ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.) – artykuł ten stanowi, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, i przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni, zamawiający nie może potrącić kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 15r ust. 1, z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także nie może dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania tej umowy, o ile zdarzenie, w związku z którym zastrzeżono tę karę, nastąpiło w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. W praktyce treść artykułu budziła liczne wątpliwości. W szczególności istniało zagrożenie, że beneficjenci mogą zacząć traktować gwarancje, w przypadku których ze względu na przepisy nie mogli wystąpić z roszczeniem o wypłatę kwoty gwarancji w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, jako zabezpieczenia bezterminowe. Miałoby to negatywne konsekwencje dla gospodarek finansowych zakładów ubezpieczeń wystawiających gwarancje ubezpieczeniowe ze względu na konieczność tworzenia dodatkowych rezerw oraz dodatkowe koszty reasekuracji. Na skutek zabiegów Polskiej Izby Ubezpieczeń Ministerstwo Rozwoju przygotowało autopoprawkę do tego przepisu. Dodatkowo wydało interpretację, szczegółowo wyjaśniając cel przepisu.
  • Udostępnianie informacji dotyczących inwestycji realizowanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad – Polska Izba Ubezpieczeń wraz ze Związkiem Banków Polskich, Polskim Związkiem Pracodawców Budownictwa oraz Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa została zaproszona do grupy roboczej, której zadaniem było omówienie kwestii dotyczących ryzyka braku realizacji realizacji kontraktów budowlanych. Eksperci reprezentujący administrację, sektor finansowy oraz budowlany doszli do wniosku, że do efektywnego monitorowania kontraktów oraz zarządzania ryzykiem ich braku realizacji konieczna jest informacja dostępna dla wszystkich interesariuszy, dotycząca stopnia realizacji prac oraz ich zgodności z przyjętym harmonogramem. Grupa robocza dokonała analizy prawnej dotyczącej możliwości przekazywania i publikowania informacji o kontraktach. W efekcie opracowany został szablon tabeli, która będzie publikowana na stronie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

 

Podkomisja ubezpieczeń należności

Przewodniczący: Paweł Szczepankowski
Sekretarz: Rafał Mańkowski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 8

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Program wsparcia dla rynku ubezpieczeń należności kupieckich – kredyt kupiecki jest kluczowym źródłem krótkoterminowego finansowania przedsiębiorstw. Dlatego ubezpieczenia należności pełnią bardzo ważną rolę w stabilizacji płynności finansowej polskiej gospodarki. W związku z przewidywanymi wiosną 2020 r. negatywnymi skutkami gospodarczymi wstrzymania działalności wielu przedsiębiorstw dla płynności finansowej w polskiej gospodarce Polska Izba Ubezpieczeń wystąpiła do KNF i PFR o przygotowanie programu wsparcia dla ubezpieczycieli należności handlowych. Po przekazaniu założeń programu do PFR Polska Izba Ubezpieczeń kierowała wnioski o rozpoczęcie prac nad ustawą zarówno do PFR, jak i organu nadzoru. Ostatecznie sprawę przekierowano do Ministerstwa Rozwoju, które 15 maja wysłało do zakładów ubezpieczeń list intencyjny z założeniami projektu do ustawy. Podkomisja ds. ubezpieczeń należności współpracowała z Ministerstwem Rozwoju w przygotowaniu projektu ustawy skierowanego do Sejmu przez Radę Ministrów 17 czerwca. Polska Izba Ubezpieczeń dostarczyła szczegółowych wyjaśnień na temat roli ubezpieczeń należności oraz znaczenia ustawy dla gospodarki polskiej senatorom zajmującym się sprawą. W efekcie ustawa została podpisana przez Prezydenta RP 18 sierpnia br. mimo początkowo krytycznego nastawienia opozycji do tego programu wsparcia.
  • Wzór umowy reasekuracji Skarbu Państwa – równolegle do prac nad ustawą Podkomisja ds. ubezpieczeń należności opiniowała projekt wzoru umowy reasekuracyjnej, która może być podpisana między Skarbem Państwa reprezentowanym przez Ministerstwo Rozwoju a zakładami ubezpieczeń. Jest to obszerny dokument, który określa między innymi zakres reasekuracji (w tym zakres terytorialny), okres odpowiedzialności reasekuratora, podstawę przypisywania ryzyk oraz odpowiedzialności reasekuratora, możliwość zarządzania limitami, zasady rozliczeń między stronami 36 37 2. DZIAŁALNOŚĆ POLSKIEJ IZBY UBEZPIECZEŃ (składka, odszkodowania, wskaźnik szkodowości, ochrona nadwyżki szkody, wysokość prowizji) oraz sposób raportowania i kontroli dokumentów

 

Komisja ds. dystrybucji ubezpieczeń majątkowych

Przewodniczący: Michał Świderski
Sekretarz: Barbara Sanek/Damian Orłowski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 4

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Wzór zaświadczenia poświadczającego odbycie szkolenia zawodowego przez osoby wykonujące czynności agencyjne.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Monitorowanie problemów i zgłaszanie uwag do UKNF dotyczących trudności praktycznych związanych ze zbieraniem przez zakłady ubezpieczeń zaświadczeń o realizacji obowiązku szkoleniowego przez osoby fizyczne wykonujące czynności agencyjne.
  • Konsultacje z UKNF w sprawie postępowania w sytuacji niezrealizowania w ustawowo wymaganym terminie obowiązku szkoleniowego przez osoby obowiązane.
  • Grupa ekspertów ds. szkoleń zawodowych rozpoczęła prace nad ogólnymi założeniami bazy danych o szkoleniach zawodowych osób obowiązanych.

 

Komisja ubezpieczeń komunikacyjnych

Przewodniczący: Tomasz Piekarski
Sekretarz: Monika Chłopik
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 3

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Opiniowanie propozycji zmian do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności komunikacyjnej.
  • Zebranie argumentacji przeciwko propozycji EIOPA w sprawie rekomendacji dotyczącej zwrotu klientom części składek za ubezpieczenia komunikacyjne.
  • Przedstawianie stanowisk i opinii w odniesieniu do interpelacji poselskich, zapytań innych podmiotów adresowanych do Ministra Finansów z obszaru ubezpieczeń komunikacyjnych.
  • Analiza różnic rynkowych w zakresie interpretacji art. 31 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK w odniesieniu do leasingów, próba wypracowania odpowiednich propozycji zmian legislacyjnych w tym zakresie.
  • Wskazanie problemów, jakie dla zakładów ubezpieczeń spowoduje brak odpowiedniego vacatio legis na wprowadzenie odpowiednich zmian w drukach i dokumentach ubezpieczeniowych wynikających z projektu ustawy o zmianie ustawy o rozpatrywaniu reklamacji i sporów klientów podmiotów rynku finansowego oraz o Funduszu Edukacji Finansowej.
  • Konsultacje rynkowe, na wniosek Kancelarii Sejmu, w sprawie poselskiego projektu ustawy w sprawie postępowania z pojazdami usuniętymi z dróg na podstawie art. 130a ustawy Prawo o ruchu drogowym.
  • Diagnozowanie trudności związanych z dostosowaniem się zakładów ubezpieczeń do zasilania CEP danymi o szkodach istotnych w trybie docelowym oraz prace nad propozycjami rozwiązań.
  • Opiniowanie projektów zmian legislacyjnych dotyczących ubezpieczeń komunikacyjnych.
  • Zaktualizowanie propozycji zmian do ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK.
  • Odpowiedzi na zapytania z innych państw otrzymywane za pośrednictwem Insurance Europe i reprezentowanie polskiego rynku ubezpieczeń przez Przewodniczącego Komisji w spotkaniach Motor Working Group przy IE.

 

Komisja ds. ubezpieczeń zdrowotnych i wypadkowych

Przewodniczący: Anna Janiczek
Sekretarz: Dorota M. Fal
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 3

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Przeprowadzono badanie opinii publicznej dotyczące podejścia do zdrowia, leczenia, badań diagnostycznych oraz podejścia do finansowania prywatnego opieki zdrowotnej Polaków, w tym do ubezpieczenia zdrowotnego.
  • Prowadzono analizy dotyczące wpływu pandemii SARS-COV 2 na rynek ubezpieczeń zdrowotnych, analizowano zmiany wprowadzane w produktach, zmianę sposobu likwidacji szkód związaną z warunkami pandemii i wzrost roli telemedycyny.
  • Analizowano wpływ pandemii na profil i ilość udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej.
  • Analizowano podejmowane przez rynek działania mające na celu wsparcie klientów i ubezpieczonych w pandemii.
  • Prowadzono regularne analizy związane z wydatkami na zdrowie/leczenie w Polsce.
  • Prowadzono prace badawcze dot. ubezpieczeń komplementarnych. Kontynuacja prac odbędzie się w kolejnym roku.
  • Kontynuowano prace w zakresie zbierania danych dotyczących wysokości sprzedaży z rynku zdrowotnego na podstawie opracowanej definicji prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego. Dane zbierane są w podziale na składkę przypisaną brutto oraz liczbę ubezpieczonych. Ponieważ prowadzona przez Izbę baza zdrowotna jest unikalna w skali rynku, podejmowano regularne działania w zakresie podnoszenia dokładności raportowanych przez ZU danych.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Konsultacja rozporządzenia Ministra Zdrowia ws. informacji udzielanych zakładom ubezpieczeń przez podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz Narodowy Fundusz Zdrowia.
  • Przekazanie do Ministerstwa Finansów informacji, w jaki sposób traktowane są osoby, które pokonały raka (tzw. „ozdrowieńcy”) w zakresie dostępności do usług ubezpieczeniowych.

 

Komisja prawno-legislacyjna

Przewodniczący: Ewa Jezierewska
Sekretarz: Hanna Karwat-Ratajczak
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 5

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Z inicjatywy Komisji prof. dr hab. M. Romanowski sporządził opinię prawną zawierającą ocenę kryteriów przyjętych przez Komisję Nadzoru Finansowego w Metodyce oceny odpowiedniości członków organów podmiotów nadzorowanych.
  • Konsultacje rozwiązań prawnych w projektach:
  • ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych;
  • ustawy Prawo telekomunikacyjne i ustawy Prawo komunikacji elektronicznej;
  • ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w zakresie zmian przepisów kodeksu cywilnego i ustawy z 15 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej dotyczących ograniczenia formy pisemnej na rzecz formy dokumentowej w relacjach z ubezpieczającymi, ubezpieczonymi i innymi uprawnionymi z umowy ubezpieczenia.
  • Konsultacje dotyczące stanowiska organów administracji państwowej:
    • opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego 27 stycznia 2020 r. Metodyki oceny odpowiedniości członków organów podmiotów nadzorowanych, wraz z zestawem formularzy oraz wzorcowymi procesami przeprowadzenia oceny odpowiedniości;
    • stanowiska Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie dokumentu potwierdzającego odbycie szkolenia zawodowego w formie e-learningu.

 

Najważniejsze konferencje i seminaria:

  • 19 października 2020 r. odbyło się posiedzenie otwarte Komisji, w którym wzięli udział dyrektorzy biur prawnych zakładów ubezpieczeń i reasekuracji oraz radcowie prawni. Przedmiotem posiedzenia były kwestie dotyczące procesu indeksacji oraz zmiany zakresu w umowach ubezpieczenia na życie, stosowanie w praktyce Metodyki oceny odpowiedniości członków organów podmiotów oraz najnowsze trendy w podejściu UOKiK.

 

Grupa robocza ds. reklamacji i klientów

Przewodniczący: Wojciech Brewczyński
Sekretarz: Paweł Sawicki
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 8

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Projekt ustawy o rozpatrywaniu reklamacji i sporów klientów podmiotów rynku finansowego oraz o Funduszu Edukacji Finansowej. Celem projektu, zgodnie z uzasadnieniem, było zwiększenie skuteczności i efektywności systemu ochrony konsumenta rynku finansowego, do czego przyczyni się konsolidacja wykorzystywanych w tym celu narzędzi w jednym, sprawnie działającym organie o szerokim zakresie właściwości. Tym organem ma być Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Na podstawie projektu znosi się Rzecznika Finansowego oraz likwiduje się Biuro Rzecznika Finansowego. Po dyskusji na posiedzeniu Grupy roboczej ds. reklamacji i klientów oraz po konsultacjach w drodze legislacji zakłady zgodziły się, że PIU nie będzie wysyłać do Ministerstwa Finansów stanowiska w przedmiocie zasadności bądź niezasadności likwidacji Rzecznika Finansowego i przejęcia jego kompetencji przez UOKiK. PIU wystosowało jedynie ogólne pismo dotyczące procesu reklamacyjnego, z którego wynikało, że projekt powiela istniejące rozwiązania w tym zakresie i że one zasadniczo nie wymagają zmian. Potem jednak pojawiły się wątpliwości dotyczące krótkiego vacatio legis tej ustawy i konieczności (albo i braku konieczności) zmiany druków ubezpieczeniowych, w tym OWU. Ostatecznie PIU zaproponowano przepis przejściowy: „Zakłady ubezpieczeń powinny dostosować ogólne warunki ubezpieczenia i inne dokumenty ubezpieczeniowe do zmian wynikających z niniejszej ustawy i stosować je w umowach ubezpieczenia zawieranych po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy”; taką też propozycję wysłano do Dyrektora Departamentu Prawnego MF. PIU wysłało również inne pismo do Dyrektora Departamentu Prawnego MF zawierające propozycję zmiany art. 5 ustawy – umożliwienie odpowiedzi na reklamację w formie elektronicznej, o ile została złożona w formie elektronicznej; w świetle obecnej ustawy do takiej odpowiedzi konieczny jest formalny wniosek reklamującego, jednak wielu klientów tego nie robi, wysyłają maile, a potem protestują, że zakład każe im (w dobie pandemii) iść na pocztę odebrać list polecony.
  • Opracowanie Rekomendacji Polskiej Izby Ubezpieczeń w zakresie powołania w zakładach ubezpieczeń Rzeczników Klienta. W ramach prac Grupy roboczej ds. reklamacji i klientów podjęto decyzję o rozpoczęciu prac zmierzających do przygotowania rekomendacji Polskiej Ubezpieczeń dotyczącej powoływania Rzeczników Klienta. W dniu 8 lipca br. odbyło się w trybie zdalnym spotkanie członków Grupy roboczej PIU ds. reklamacji i klientów z Panem Andrzejem Kicińskim – Zastępcą Rzecznika Finansowego. W trakcie spotkania dominował temat powoływania Rzeczników Klienta. Przedstawiciele PIU zadeklarowali, że Polska Izba Ubezpieczeń przygotuje dokument mający status rekomendacji dla zakładów ubezpieczeń, o ile pomysł ten nie spotka się ze sprzeciwem członków Polskiej Izby Ubezpieczeń. Zastępca Rzecznika Finansowego z zadowoleniem przyjął inicjatywę PIU i zadeklarował gotowość skonsultowania jej treści. Wyraził nadzieję, że odpowiedni dokument udałoby się przyjąć do końca 2020. Rekomendacja Polskiej Izby Ubezpieczeń w zakresie powołania w zakładach ubezpieczeń Rzeczników Klienta miałaby charakter samoregulacji, dokumentu o randze soft law. Dwa główne cele powołania Rzecznika Klienta w zakładach ubezpieczeń to:
    • zmniejszenie liczby skarg kierowanych przez ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia do Rzecznika Finansowego,
    • ustanowienie głównego kanału wymiany informacji i współpracy pomiędzy Rzecznikiem Finansowym a danym zakładem ubezpieczeń.

    Postanowienia rekomendacji Polskiej Izby Ubezpieczeń powinny być na tyle elastyczne, żeby umożliwić powołanie Rzeczników Klienta w jak największej liczbie zakładów 38 39 2. DZIAŁALNOŚĆ POLSKIEJ IZBY UBEZPIECZEŃ ubezpieczeń, z drugiej strony nie mogą być zbyt ogólne, dokument powinien mieć odpowiednią treść i wagę materialną. Przygotowana w ramach PIU rekomendacja dotyczy następujących zagadnień:

    • Zadania Rzecznika Klienta (pomoc klientom, obsługa spraw, mediacje),
    • Prawa i obowiązki Rzecznika Klienta (pełnomocnictwa, autonomiczność, jakość obsługi),
    • Regulacje zakładu ubezpieczeń określające funkcjonowanie Rzecznika Klienta (procedury, informacja na stronie internetowej).

    Projekt Rekomendacji Polskiej Izby Ubezpieczeń w zakresie Rzecznika Klienta został przekazany do Rzecznika Finansowego celem konsultacji. Na proces konsultacji treści Rekomendacji należy patrzeć przez pryzmat projektu ustawy o rozpatrywaniu reklamacji i sporów klientów podmiotów rynku finansowego likwidującej Rzecznika Finansowego.

  • Wymiana doświadczeń w zakresie reklamacji w dobie koronawirusa. Członkowie Grupy wymienili swoje doświadczenia dotyczące reklamacji w dobie pandemii. Omówiono reklamacje dotyczące ubezpieczeń turystycznych. Zakłady ubezpieczeń w przypadku tych ubezpieczeń zwracały składki. Jeżeli chodzi o komunikację z klientem podkreślono, że oprócz listów poleconych często zakłady ubezpieczeń wykorzystywały równocześnie pocztę elektroniczną. Zaobserwowano, że znacznie większa liczba klientów używając poczty elektronicznej wyrażała podziękowania za zajęcie się sprawą i jej załatwienie. Takiej praktyki nie obserwowano w przypadku korespondencji „papierowej”. Członkowie Grupy poruszyli zagadnienie likwidacji szkód majątkowych. Zakłady przyjmowały zdjęcia wykonane telefonem przez klienta. Izolatoria były traktowane przez zakłady w taki sam sposób jak pobyt w szpitalu. O zaniku obostrzeń związanych z pandemią świadczyła zwiększona liczba uszczerbków dzieci.

 

Najważniejsze konferencje i seminaria:

  • Seminarium „Doświadczenia i dobre praktyki w zarządzaniu sporami z klientami w zakładach ubezpieczeń”. W seminarium wzięło udział ponad 100 osób. Celem seminarium było przedstawienie najciekawszych rozwiązań w zakresie obsługi reklamacji klientów oraz doświadczeń w polubownym rozwiązywaniu sporów konsumenckich w zakładach ubezpieczeń. Pierwsza część spotkania była poświęcona prezentacji doświadczeń z ponad 4-letniego funkcjonowania sądownictwa polubownego z udziałem zakładów ubezpieczeń. Z perspektywy mediatorów podsumowania doświadczeń dokonali Piotr Nowak z Prokuratorii Generalnej (sąd polubowny przy KNF) i Paweł Zagaj z Biura Rzecznika Finansowego (sąd polubowny przy RzF). Z kolei korzyści z uczestnictwa z przystępowania do polubownego rozwiązywania sporów z perspektywy zakładu ubezpieczeń przestawił Wojciech Brewczyński (TUiR Warta S.A., Przewodniczący Grupy Ekspertów ds. Reklamacji i Klientów PIU), zarazem dokonując porównania polskiego systemu sądownictwa polubownego na tle rozwiązań spotykanych na świecie. W drugiej części spotkania członkowie Grupy ekspertów ds. reklamacji i klientów PIU zaprezentowali kilka przykładów dobrych praktyk w zarządzaniu jakością usług ubezpieczeniowych stosowanych aktualnie na rynku, ze szczególnym uwzględnieniem roli rzecznika klienta. O roli reklamacji w zarządzaniu produktami i procesami ubezpieczeniowymi opowiedziała Marta Rybak (kierownik Zespołu zarządzania reklamacjami w Biurze zarządzania relacjami z klientem w Grupie PZU). Uzupełnieniem tej prezentacji było wystąpienie Piotra Ożarka, rzecznika klienta w Grupie PZU, który przedstawił rolę rzecznika klienta w procesach reklamacyjnych i skargowych. Grzegorz Dobrzański, z-ca dyrektora Biura zarządzania jakością ERGO Hestii, podzielił się doświadczeniami swojej grupy z funkcjonowania rzecznika klienta i rzecznika agenta i ich wpływu na podnoszenie jakości usług ubezpieczeniowych. O roli odpowiedniej komunikacji z klientem w rozładowywaniu konfliktów i sporów opowiedziała Anna Krajewska-Horosz (InterRisk TU S.A. VIG), przedstawiając realizowany w swym zakładzie projekt prostej komunikacji z klientem. Na zakończenie spotkania Katarzyna Grabowska z Nationale Nederlanden TUnŻ S.A. przedstawiła case studies, ilustrujące możliwości wykorzystywania kulancji w ochronie ubezpieczeniowej.

 

Grupa robocza ds. ubezpieczeń NNW dzieci i młodzieży szkolnej

Przewodniczący: Jerzy Wieczorek
Sekretarz: Dorota M. Fal
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 8

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Prace w zakresie gromadzenia i analizy statystyk z rynku tzw. ubezpieczeń szkolnych.
  • Aktualizowano materiały informacyjne i infografikę ubezpieczeń NNW dzieci i młodzieży.
  • Prowadzono kampanię informacyjną dotyczącą działania ubezpieczeń NNW dzieci i młodzieży w warunkach pandemii.
  • Trwały prace nad projektem kodeksu dobrych praktyk.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Opublikowano Kodeks dobrych praktyk w ubezpieczeniach NNW dzieci i młodzieży szkolnej.

 

Grupa robocza ds. zrównoważonego finasowania

Przewodniczący: Magdalena Komaracka
Sekretarz: Paweł Sawicki
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 11

Celem Grupy roboczej do spraw zrównoważonego finansowania jest wpieranie zakładów ubezpieczeń w dostosowaniu działalności do unijnych regulacji z zakresu zrównoważonego finansowania, w szczególności poprzez działania edukacyjne i wypracowywanie stanowisk dotyczących unijnych i krajowych projektów legislacyjnych dotyczących klimatu i zrównoważonego rozwoju.

 

W 2020 r. grupa pracowała nad stanowiskami do następujących projektów legislacyjnych:

  • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z dnia 27 Listopada 2019 r. w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych (Dz. Urz. UE. L Nr 317, str. 1) – SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation). W ramach Grupy, bazując na stanowisku Insurance Europe, opracowano graficzny schemat obowiązków informacyjnych dla zakładów ubezpieczeń wraz z jego szczegółowym opisem. Obowiązki informacyjne zasadniczo odzwierciedlają zasadę podwójnej istotności (double materiality): oddziaływanie działalności gospodarczej na otoczenie i oddziaływanie otoczenia na działalność gospodarczą. Z jednej strony obowiązki informacyjne dotyczą zatem ryzyk dla zrównoważonego rozwoju (SR, Sustainable Risks), gdzie perspektywą jest wpływ czynników ESG na wartość inwestycji. Z drugiej strony obowiązki informacyjne dotyczą niekorzystnych skutków decyzji inwestycyjnych dla czynników zrównoważonego rozwoju (ASI, Adverse Sustainability Impacts), gdzie perspektywą jest wpływ inwestycji na czynniki ESG.
  • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 (Taksonomia, albo tzw. zielona taksonomia). Komisja Europejska zwróciła się z pytaniem, czy obecne działania w zakresie zrównoważonego finansowania należy uzupełnić opracowaniem taksonomii działalności gospodarczej, która jest najbardziej narażona na konieczność dokonania transformacji ze względu na jej obecny negatywny wpływ na środowisko (tak zwanej „brązowej” taksonomii). Wstępne stanowisko Insurance Europe potwierdzało uzupełnienie działań w ramach zrównoważonego finansowania o brązową taksonomię (YES), jednak wskazywało na pewne ryzyka z tym związane. Polska Izba Ubezpieczeń, po przedyskutowaniu problemu z rynkiem ubezpieczeniowym w ramach Grupy roboczej ds. zrównoważonego finansowania zaproponowała Insurance Europe istotną modyfikację wstępnego stanowiska. Wskazaliśmy w szczególności, że opracowanie „brązowej” taksonomii nie powinno być obecnie priorytetem i dyskusję należy zacząć raczej w momencie, kiedy będzie już wiadomo, jak w praktyce sprawdziła się „zielona” taksonomia. Podkreśliliśmy również istotne skutki społeczne wprowadzania zmian mających na celu ochronę środowiska i zahamowanie zmian klimatu. Należy przecież zauważyć, że na zrównoważone finansowanie składają się nie tylko czynniki środowiskowe („E” jak Environmental), ale również społeczne i związane z zarządzaniem („S” jak Social i „G” jak Governance). PIU uzyskała poparcie innych państw Regionu CEE (Europa środkowa i wschodnia). Polskie stanowisko poparła w szczególności Austria. W rezultacie znaczna część propozycji PIU znalazła się w ostatecznej odpowiedzi Insurance Europe do Komisji Europejskiej. Stanowisko europejskiego rynku uległo na tyle istotnej modyfikacji, że Francja zaproponowała, żeby zmienić odpowiedź europejskiego rynku ubezpieczeniowego z YES na NO.
  • Akt delegowany Komisji Europejskiej do art. 8 Taksonomii. Po dyskusji w trakcie posiedzenia Grupy ds. zrównoważonego finansowania PIU stanęło na stanowisku, że wskaźnik, który zakłady ubezpieczeń podlegające dyrektywie NFRD miałyby raportować, należy oprzeć na produktach, a nie na klientach, którym te produkty zostały zaoferowane. Zakłady ubezpieczeń miałyby bardzo utrudnione zadanie, jeżeli musiałyby sprawdzać, czy klient prowadzi działalność zgodną z Taksonomią. W szczególności, jeżeli klient jest małym lub średnim przedsiębiorstwem, to nie ma obowiązku raportowania, czy jego działalność jest zgodna z Taksonomią, czy też nie. Brak takiego obowiązku dotyczy wszystkich przedsiębiorców, którzy nie są zobowiązani do raportowania niefinansowego w świetle dyrektywy NFRD. W konsekwencji KPI powinien opierać się na produktach, a nie na tym, komu zostały one sprzedane. Takie też stanowisko PIU przedstawiła w odpowiedzi na publiczne konsultacje porady EIOPA dla Komisji Europejskiej.
  • RTS (Regulatory Technical Standards) – akt wykonawczy do Rozporządzenia SFDR. W ramach Konsultacji EBA, ESMA i EIOPA zwróciły się z prośbą o odpowiedź na 27 szczegółowych pytań. W szczególności Polska Izba Ubezpieczeń podniosła, że:
    • podstawowy problem związany jest z pozyskiwaniem informacji z zakresu ESG. Ustawodawca europejski stara się opracować schemat raportowania informacji bez wiedzy, jakie informacje będą publicznie dostępne. Nawet w krajach rozwiniętych firmy nie mają dostępu do wielu danych. Niezbędny wydaje się publiczny rejestr informacji ESG. Jeżeli dane ESG nie będą publicznie dostępne, konieczne będzie skorzystanie z usług wyspecjalizowanych podmiotów, co będzie wymagało znacznych nakładów ze strony instytucji finansowych,
    • należy skoncentrować się na raportowaniu zagadnień istotnych z perspektywy klienta. Nie powinniśmy zgłaszać PAI, które występują rzadko lub nie są istotne,
    • warto rozważyć wskaźniki jakościowe kosztem wskaźników ilościowych, zwłaszcza w obszarze społecznym,
    • należy w większym stopniu uwzględnić zasadę proporcjonalności i wartość ujawniania informacji dla klienta. Niektóre wskaźniki powinny mieć charakter główny, inne są mniej ważne,
    • w pierwszej kolejności konieczna jest rewizja NFRD (Non Financial Reporting Directive, dyrektywa o raportowaniu niefinansowym), która nałoży na spółki obowiązek raportowania tych informacji, które będą niezbędne do ujawnień dokonywanych przez instytucje finansowe. Do tego czasu raportowanie przez instytucje finansowe powinno opierać się na formule opt-in,
    • RTS zawiera rygorystyczne wymogi dotyczące sprawozdawczości dla produktów „jasnozielonych” i „ciemnozielonych”. Jeśli RTS będzie zbyt nakazowy, instytucje finansowe nie będą zainteresowane oferowaniem zrównoważonych produktów,
    • RTS powinien być bardziej precyzyjny w zakresie closed business (produkty, które nie są już dostępne do zakupu, ale są dalej zarządzane z uwagi na zawarte w przeszłości umowy ubezpieczenia). W przypadku tych produktów nie powinny mieć zastosowania żadne ujawnienia. Powinno to dotyczyć również zmiany przez klienta funduszy wewnętrznych w ramach tego samego produktu. Ujawnienia narzucone przez RTS powinny dotyczyć produktów, które są w bieżącej sprzedaży.
  • NFRD (Non-Financial Reporting Directive) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/ UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych 40 41 2. DZIAŁALNOŚĆ POLSKIEJ IZBY UBEZPIECZEŃ i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy. PIU generalnie poparło podejście IE, w szczególności podnieśliśmy, że wyjątek zwalniający z raportowania spółki córki należy utrzymać. Obciążenie obowiązkiem raportowania niefinansowego spółek zależnych, których spółki matki i tak sporządzają odpowiednie raporty, byłoby szczególnie nieuzasadnione w dobie walki z pandemią. Należy również utrzymać dobrowolność audytowania sprawozdań niefinansowych. NFRD po rewizji powinna być spójna z innymi aktami prawnymi, w tym taksonomią i rozporządzeniem o ujawnieniach. PIU może poprzeć takie oznaczanie sprawozdań, żeby były one czytelne dla programów komputerowych, jednak powinno to być podejście stopniowe. Zastanawiając się nad zakresem sprawozdania niefinansowego dla instytucji finansowych należy wziąć pod uwagę, że inny zakres może oznaczać dodatkowe obowiązki.
  • Uwzględnienie zrównoważonego finansowania w akcie delegowanym 2015/35 do dyrektywy Solvency II. W trakcie prac Grupy roboczej poparto podejście IE, w szczególności zbędne jest dodanie w art. 260, paragraf 1, pkt c podpunktu VI uwzględniającego zrównoważone inwestowanie w ryzyku inwestycyjnym, ponieważ zrównoważone finansowanie zostało już uwzględnione w zasadzie ostrożnego inwestora. Nie wniesiono zastrzeżeń do brzmienia aktu delegowanego opisującego funkcję aktuarialną i funkcję zarządzania ryzykiem. Jeżeli chodzi o art. 275 Rozporządzenia 2015/35 dotyczący polityki wynagrodzeń oceniono, że propozycja Komisji Europejskiej jest lepsza od zawartej w poradzie EIOPA. Nadzorca europejski proponował, żeby ujawniana informacja dotyczyła spójności polityki wynagrodzeń ze zrównoważonym finansowaniem, KE zaproponowała, żeby ujawniana informacja dotyczyła jedynie uwzględnienia zrównoważonego finansowania w polityce wynagrodzeń. Największą dyskusję w trakcie posiedzenia Grupy wzbudziła propozycja uwzględnienia zrównoważonego finansowania w zasadzie ostrożnego inwestora. Nie sprawdziły się obawy, że w świetle nowych regulacji inwestycje powinny być nie tylko rentowne, bezpieczne, dobrej jakości i płynne, ale dodatkowo jeszcze „zielone”. Propozycja uwzględnienia sustainable finance ograniczyła się do dodania art. 275a, w którym podkreślono, że zakład ubezpieczeń identyfikując, mierząc, monitorując i zarządzając ryzykiem wynikającym z inwestycji powinien wziąć pod uwagę ryzyka związane ze zrównoważonym finansowaniem.
  • Uwzględnienie zrównoważonego finansowania w aktach delegowanych do dyrektywy IDD. W ramach uwzględnienia zrównoważonego finansowania w aktach delegowanych do dyrektywy IDD Grupa omówiła zmiany do Rozporządzenia 2017/2358 i Rozporządzenia 2017/2359. Dyskusja dotyczyła w szczególności zagadnienia, czy Komisja Europejska nie próbuje wprowadzić „zielonych” preferencji do wszystkich produktów, a nie tylko IBIPów. Zauważono jednak, że Rozporządzenie 2017/2358 zawiera złożone odwołanie tylko do produktów jasnozielonych i ciemnozielonych z SFDR. Innymi słowy tam, gdzie mowa o preferencjach w rozporządzeniu 2017/2358 to mowa – poprzez „piętrowe” odwołanie – o preferencjach tylko w zakresie ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych, a nie pozostałych produktów ubezpieczeniowych, których dotyczy akt delegowany, na przykład komunikacyjnych czy mieszkaniowych.

 

Do pozostałych (poza legislacją) najistotniejszych tematów prac prowadzonych w 2020 r. należały:

  • Współpraca z Ministerstwem Finansów w ramach Grupy roboczej ds. zrównoważonego finansowania działającej przy Radzie Rozwoju Rynku Finansowego Ministerstwa Finansów. W szczególności, w odpowiedzi na prośbę Ministerstwa Finansów o zgłoszenie uwag do „mapy drogowej” z zakresu aktów prawnych dotyczących zrównoważonego finansowania, Polska Izba Ubezpieczeń zaproponowała umieszczenie w pierwszej części (główne inicjatywy unijne) dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (NFRD, Non-Financial Reporting Directive), która jest obecnie umiejscowiona w części drugiej. Na jej podstawie raportują duże spółki będące jednostkami zainteresowania publicznego, a zatem również zakłady ubezpieczeń. Co należy podkreślić, zgodnie z założeniem informacje niefinansowe ujawniane przez podmioty na podstawie NFRD mają służyć uczestnikom rynku finansowego do wypełniania obowiązków informacyjnych nałożonych przez Rozporządzenie 2019/2088 (SFDR, Sustainable Finance Disclosure Regulation). Istnieje zatem bezpośredni związek pomiędzy Taksonomią, SFDR i NFRD i to raczej te 3 akty unijne w naszej opinii powinny stanowić trzon sustainable finance. PIU stwierdziła, że w ramach części 1 mapy drogowej można również pozostawić Rozporządzenie 2019/2089, chociaż ma ono naszym zdaniem mniejsze znaczenie niż Taksonomia, SFDR i NFRD. PIU poinformowała również MF, że nie zgłasza uwag do przygotowanych przez Ministerstwo Finansów wstępnych rekomendacji dotyczących działań edukacyjnych i promocyjnych z zakresu zrównoważonego finansowania (realizacja działania nr 88 ze Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego). Poinformowaliśmy, że Polska Izba Ubezpieczeń w praktyce już obecnie realizuje zalecenia zawarte w Rekomendacji nr 2, to jest zainicjowanie i prowadzenie przez stowarzyszenia, związki branżowe i podmioty rynku finansowego inicjatyw edukacyjnych dotyczących zrównoważonego finansowania.
  • Współpraca z Ministerstwem Rozwoju, Pracy i Technologii. PIU otrzymała zaproszenie do udziału w III edycji Krajowego Forum Interesariuszy Agendy 2030, podpisane przez Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Marka Niedużaka. Jest to cykliczne wydarzenie, w roku 2020 odbyło się zdalnie 8 października. PIU przystąpiło do Partnerstwa na rzecz realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs) wypełniając tzw. Commitment. Zwróciliśmy w nim uwagę na działania edukacyjne w ramach sustainable finance, współpracę ze Związkiem Banków Polskich, Stowarzyszeniem Emitentów Giełdowych, Fundacją Standardów Raportowania oraz Izbą Zarządzających Funduszami i Aktywami w zakresie zrównoważonego finansowania, a także przygotowanie we współpracy z firmą Deloitte raportu „Klimat ryzyka”.
  • Działania edukacyjne w zakresie zrównoważonego finansowania. Celem Grupy roboczej jest w szczególności podejmowanie działań edukacyjnych w stosunku do zakładów ubezpieczeń z zakresu zrównoważonego finansowania. Organizujemy nie tylko spotkania członków Grupy roboczej, ale i tzw. posiedzenia otwarte, w których mogą uczestniczyć wszyscy zainteresowani przedstawiciele zakładów ubezpieczeń. Niezależnie od prac Grupy roboczej organizujemy indywidualne szkolenia dla poszczególnych zakładów ubezpieczeń w formie webinarium. Ostatnie miało miejsce w dniu 21 października 2020 r. i zostało zatytułowane „Zrównoważone finansowanie z perspektywy zakładów ubezpieczeń”. Działania edukacyjne dla zakładów ubezpieczeń w zakresie sustainable finance Polska Izba Ubezpieczeń prowadzi we współpracy z innymi instytucjami i podmiotami. W szczególności, w posiedzeniach Grupy roboczej PIU ds. zrównoważonego finansowania brali dotychczas udział przedstawiciele świata nauki, w tym prof. SGH dr hab. Marcin Kawiński, który jest jednocześnie członkiem Stakeholder Group przy EIOPA i który przedstawił swoje uwagi do treści projektu RTS (Regulatory Technical Standards) stanowiącego akt wykonawczy do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z 27 listopada 2019 r. w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych. Zrównoważonego finansowania dotyczyło również zorganizowane przez Szkołę Główną Handlową w sierpniu 2020 seminarium naukowe, w którym uczestniczyli między innymi przedstawiciele PIU i KNF.
  • Powołanie wspólnej grupy roboczej PIU, ZBP, SEG i IZFIA. PIU, we współpracy ze Związkiem Banków Polskich, Stowarzyszeniem Emitentów Giełdowych, Fundacją Standardów Raportowania oraz Izbą Zarządzających Funduszami i Aktywami powołała w lipcu 2020 Grupę roboczą, której celem jest opracowanie standardów raportowania w zakresie zrównoważonego finansowania (sustainable finance). Współpraca PIU, ZBP, SEG i IZFIA umożliwia wymianę poglądów dotyczących zrównoważonego finansowania. Prezentowane są zarówno podejścia instytucji finansowych (inwestorów) jak i spółek, w które dokonywane są inwestycje. Współpraca ma zaowocować opracowaniem szablonów wymiany informacji dotyczących ESG (Environmental, Social responsibility, corporate Governance) w Polsce, z których korzystałyby instytucje finansowe i spółki. Z jednej strony spółki powinny dostać od instytucji finansowych jeden szablon do wypełnienia. O ile tego szablonu nie będzie, zakłady ubezpieczeń, banki i fundusze inwestycyjne będą żądać podobnych danych od tych samych spółek, jednak w innym formacie. Z drugiej strony instytucje finansowe powinny mieć przygotowany gotowy szablon wraz z metodologią. Oszczędzi im to pracy i zapewni porównywalność danych. Ponadto należy się zastanowić, jakie konkretnie dane z zakresu ESG są łatwe, jakie trudne, a jakie w zasadzie niemożliwe do raportowania. Wreszcie należy odpowiednio uwzględnić oczekiwania inwestorów zagranicznych i standardy międzynarodowe tak, aby polskie spółki nie znalazły się poza „radarami inwestycyjnymi” międzynarodowych instytucji finansowych. W ramach współpracy PIU, ZBP, SEG i IZFIA powołano 3 Zespoły robocze. Prace Zespołu E (Environmental) koordynuje Związek Banków Polskich, Prace Zespołu S (Social responsibility) PIU, a za Zespół G (corporate Governance) odpowiedzialne jest Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych.

 

Zespół ds. bancassurance i sprzedaży affinity

Przewodnicząca: Agnieszka Gocałek
Sekretarz: Piotr Wrzesiński
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 14

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Opracowanie propozycji działań pomocowych skierowanych do klientów posiadających umowy ubezpieczenia związane z kredytami, w których bank na wniosek klienta odroczył lub zawiesił płatność rat, w postaci rekomendacji PIU. Działania te polegały na rekomendacji zakładom ubezpieczeń odroczenia (zawieszenia) płatności składki za ubezpieczenie zawarte w związku z umową kredytu za pośrednictwem banku w przypadku problemów finansowych klienta, spowodowanych aktualną sytuacją epidemiczną związaną z pandemią COVID-19, przy zachowaniu ochrony ubezpieczeniowej w okresie odroczenia (zawieszenia).
  • Przygotowanie projektu dobrych praktyk w zakresie obowiązków twórcy i współtwórcy produktu. Celem dobrych praktyk jest wprowadzenie spójnego postępowania sektora w przedmiocie ustalenia dobrych praktyk dla procesów wewnętrznych związanych z funkcją i strategią projektowania i wprowadzania na rynek nowych produktów ubezpieczeniowych, monitorowania ich oraz dokonywania ich przeglądu na przestrzeni cyklu życia przez pryzmat roli poszczególnych uczestników rynku, tj. zakładu ubezpieczeń oraz dystrybutora, w tym w szczególności uznania dystrybutora ubezpieczeń za współtwórcę produktu ubezpieczeniowego. Mają one również na celu wsparcie w przeprowadzeniu analizy możliwości uznania dystrybutora ubezpieczeń za twórcę produktu ubezpieczeniowego w świetle przepisów dotyczących dystrybucji ubezpieczeń i zarządzania produktem ubezpieczeniowym.
  • Przy współpracy z zespołem przygotowane zostały cykliczne, kwartalne raporty dotyczące rynku bancassurance w Polsce

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Zespół zainicjował prace nad stworzeniem standardów w zakresie obowiązkowych szkoleń zawodowych agentów ubezpieczeniowych i osób wykonujących czynności agencyjne u agentów ubezpieczeniowych, które później kontynuowane były przez grupę ekspertów powołaną wspólnie przez Zespół bancassurance i sprzedaży affinity, Podkomisję Pośrednictwa Ubezpieczeń Życiowych oraz Podkomisję dystrybucji majątkowej.

 

Najważniejsze konferencje i seminaria:

  • W 2020 r., ze względu na ograniczenie związane z pandemią COVID-19, nie odbył się coroczny Kongres Bancassurance organizowany wspólnie ze Związkiem Banków Polskich.

 

Zespół ds. digitalizacji procesów w sektorze ubezpieczeń

Przewodnicząca: Piotr Kułagowski
Sekretarz: Mariusz Kuna
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 3

Najważniejsze opracowania i rekomendacje:

  • Członkowie Zespołu w 2020 r. kontynuowali prace merytoryczne nad możliwymi wariantami dotyczącymi zasad i kosztów wprowadzenia jednolitego standardu identyfikacji klienta na rynku ubezpieczeniowym. W trakcie roku trwały spotkania z przedstawicielami UFG, MC i KPRM w zakresie 42 43 2. DZIAŁALNOŚĆ POLSKIEJ IZBY UBEZPIECZEŃ budowy sektorowych rozwiązań do zdalnej identyfikacji klientów
  • Zespół PIU merytorycznie wspierał Grupę roboczą ds. Innovation Hub w KNF w identyfikacji barier dla branży ubezpieczeniowej i opracowaniu propozycji rozwiązań legislacyjnych. W analizach Zespół PIU skupił się na wskazaniu potrzeby uproszczenia dostępu sektora ubezpieczeniowego do rejestru PESEL, gdyż w przypadku regresu lub przeciwdziałania przestępczości przepis art. 46 ust. 2 pkt. 1) i 3) będący podstawą do dostępu do rejestru PESEL osobom i jednostkom organizacyjnym, jeżeli wykażą w tym interes prawny lub wykażą interes faktyczny w otrzymaniu danych, pod warunkiem uzyskania zgody osoby, których dane dotyczą, wydaje się być niewystarczający w celu ochrony interesów zakładu ubezpieczeń. Ponadto Zespół PIU zwrócił uwagę na konieczność uproszczenie dostępu sektora ubezpieczeniowego do zbiorów danych referencyjnych takich jak CEK, gdyż możliwość taryfikacji składki za ubezpieczenie komunikacyjne również w oparciu o zgromadzone przez posiadacza pojazdu mandaty i punkty karne mogłaby szacunkowo zmniejszyć liczbę ofiar wypadków o 10 proc.
  • Prace grupy roboczej ds. Internetu Rzeczy (IoT) przy Ministerstwie Cyfryzacji koncentrowały się na identyfikacji przepisów prawa, które utrudniają wykorzystanie technologii IoT w gospodarce. W tym zakresie do zadań członków Zespołu w PIU należało zidentyfikowanie po stronie branży ubezpieczeniowej tych przepisów prawa, których nowelizacja usprawni ubezpieczycielom wykorzystanie technologii IoT.
  • Członkowie Zespołu analizowali również dokument autorstwa EIOPA nt. łańcucha wartości i reasekuracji oraz nowych modeli biznesowych wynikających z cyfryzacji19. Celem konsultacji publicznych, które zaplanowano do września 2020 roku, było uzyskanie lepszego obrazu możliwego rozdrobnienia łańcucha wartości ubezpieczeń w Unii Europejskiej i związanych z tym wyzwań nadzorczych.

 

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Członkowie Zespołu wyrazili opinię na temat najważniejszych zmian w prawie ubezpieczeniowym, które mogłyby zminimalizować bariery w działalności ubezpieczycieli, w szczególności na uproszczenie dostępu sektora ubezpieczeniowego do zbiorów danych referencyjnych takich jak PESEL, CEK, ZUS czy KRUS.
  • W ramach prac Zespołu PIU konsultowano rozwiązanie techniczne prezentowane przez UFG w zakresie identyfikacji elektronicznej klienta.
  • Członkowie Zespołu PIU poproszeni zostali przez Ministerstwo Cyfryzacji o identyfikację i zgłaszanie obszarów prawa i procedur administracyjnych, które są realizowane lub prowadzone w sposób papierowy bądź w których można wprowadzić ułatwienia albo zmniejszyć obciążenia prawne tak, by umożliwić cyfrową realizację procedur i budowę e-usług. Zespół PIU przedstawił propozycje przepisów, które w ocenie ubezpieczycieli należałoby zmienić, by rozwinąć e-usługi również w działalności ubezpieczeniowej.
  • Zespół PIU analizował potencjał projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie programu rozwoju „Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa”. Członkowie Zespołu PIU wskazali, że projekt powinien zostać wzbogacony o opis działań Państwa w zakresie lepszego pokrycia przez projekt cyfrowej współpracy administracji publicznej z sektorem komercyjnym i większą otwartość na przenoszenie rozwiązań z sektora publicznego do sektora prywatnego.
  • Rządowy projekt ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-220 (tzw. tarcza antykryzysowa 2.0.) był w kręgu zainteresowań Zespołu PIU z tego względu, iż ustawodawca zdecydował o wprowadzeniu zmian do ustawy z dnia 6.08.2010 r. o dowodach osobistych oraz do ustawy z dnia 24.09.2010 r. o ewidencji ludności. Zmiana polegała na rozszerzeniu dostępu do usług weryfikacji danych w rejestrze publicznym osobom i jednostkom organizacyjnym, których specyfika działalności wymaga weryfikowania danych, wyłącznie poprzez porównywanie posiadanych już przez te podmioty informacji dotyczących np. adresu. Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy, tryb dostępu do usług weryfikacji czy też ograniczonej teletransmisji nie niesie za sobą żadnych zagrożeń w zakresie ochrony danych osobowych (gdyż usługa będzie ograniczona wyłącznie do porównania posiadanych danych, a nie pozyskiwania z rejestru PESEL danych adresowych, czy danych o zgonie, ani jakichkolwiek danych zgromadzonych w tym rejestrze), a poprzez zbudowane procesy biznesowe przyczyni się to zmniejszenia ilości fraudów związanych z fałszywą tożsamością zarówno na poziomie samych danych jak i blankietów dokumentów, w których te dane się znajdują. W ocenie Zespołu PIU zmiana jest korzystna dla branży ubezpieczeniowej, ale niewystarczająca, dlatego w ramach prac Innovation Hub w KNF podjęto dyskusję nad ułatwieniem ubezpieczycielom dostępu do rejestru państwowego, jakim jest PESEL i Rejestr Dowodów Osobistych.
  • Ministerstwo Finansów przedstawiło do konsultacji Izby projekt rozporządzenia PEiR w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego (Digital Operational Resilience Act – DORA). Przedstawione do konsultacji uwagi w znaczącej części porządkują i precyzują zakres stosowania rozporządzenia w zakresie zarządzania obszarem ICT i jego ryzykami. Członkowie Zespołu PIU poparli przedstawione przez ministerstwo stanowisko Rządu RP, w którym podkreślono, że wprowadzenie i utrzymanie rozwiązań DORA będą wymagać znacznego zaangażowania osobowego, organizacyjnego oraz finansowego po stronie podmiotów finansowych. Nieraz nakładane obowiązki przy ograniczonych zasobach mogą być niezwykle trudne do wdrożenia, w szczególności przez mniejsze podmioty.

 

Najważniejsze konferencje i seminaria:

  • 16.01.2020 r. odbyła się prezentacja przedstawicieli ScouTech będącego częścią GrantThornton, którzy zaprezentowali trendy i insighty branży InsurTech. ScouTech, analizując różnorodne źródła danych zawierających informacje o nowo powstających startupach, firmach i technologiach, może odpowiednio wcześnie znaleźć rozwiązania, które ułatwią ubezpieczycielom rozwój produktów
  • 24.04.2020 r. odbyła się prezentacja projektu definicji usługi „Token UFG” dla zakładów ubezpieczeń. W prezentacji, którą omówili przedstawiciele UFG, zwrócono uwagę na charakter usługi UFG, która umożliwia w sposób bezpieczny i prosty udostępnienie danych osobowych i kontaktowych obywateli w procesach sprzedaży ubezpieczeń indywidualnych zakładu ubezpieczeń, gdzie kanałem komunikacji jest m.in. pośrednik ubezpieczeniowy lub portal www. W ocenie Zespołu PIU projekt sprzyjać może poprawie jakości danych polisowych, jak również podniesienie wiarygodności i jakości tożsamości.
  • 29.09.2020 r. odbyła się prezentacja rozwiązań aplikacji mDokument prowadzona przez zaproszonych przez Izbę przedstawicieli Ministerstwa Cyfryzacji. Przedstawiciele ministerstwa omówili dokumenty i funkcjonalności dostępne w aplikacji mDokument oraz proces i zakres wdrożenia aplikacji w Grupie PZU. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Cyfryzacji i NASK oraz przedstawiciele PZU. Goście ze strony ministerstwa i NASK przedstawili funkcjonalności, które zapewnia aplikacja mDokument oraz funkcjonalności, które mają pojawić się w aplikacji. Dodatkowo szczegółowo omówili warstwę architektoniczną rozwiązania oraz warunki brzegowe jakie musi spełnić podmiot, który planuje wdrożyć platformę w swojej infrastrukturze. Przedstawiciele Grupy PZU przedstawili proces wdrożenia aplikacji oraz sposób jej zastosowania w grupie PZU. W ocenie Zespołu PIU wdrożenia rozwiązania mDokument w PZU to przykład wykorzystania potencjału współpracy z administracją publiczną. Stanowi to impuls do rozbudowywania funkcjonalności dla pozostałych uczestników rynku ubezpieczeniowego.

 

Zespół ds. projektu wytycznych EIOPA w sprawie outsourcingu w zakresie usług chmurowych

Przewodniczący: Marcin Piwko do stycznia 2020, Marcin Nosek od marca 2020
Sekretarz: Mariusz Kuna
Liczba posiedzeń w 2020 r.: konsultacje odbywały się drogą elektroniczną i w trybie telekonferencyjnym

Zespół został powołany w PIU 2 sierpnia 2019 r. jako odpowiedź branży ubezpieczeniowej na wniosek EIOPA z dnia 1.07.2019 r. o udział w konsultacjach publicznych w sprawie outsourcingu do dostawców usług chmury obliczeniowej, z terminem zgłoszenia uwag do końca 30.09.2019 r. Prace nad tekstem końcowym zakończyły się w lutym 2020 r.

Tematyka outsourcingu dla dostawców usług w chmurze kontynuowana była w 2020 r. Ponieważ w styczniu 2020 r. opublikowany został komunikat KNF dotyczący przetwarzania przez podmioty nadzorowane informacji w chmurze obliczeniowej publicznej lub hybrydowej, zachodziła potrzeba rynkowej konsultacji zaproponowanych przez KNF rozwiązań. PIU we współpracy z Polską Izbą Informatyki i Telekomunikacji oraz firmą Accenture zainicjowała projekt „Ubezpieczeniowy Standard Chmury”. Celem projektu było opracowanie standardu interpretacji zaleceń KNF. W ocenie Zarządu PIU projekt niesie wiele korzyści, m.in.:

  • wpływ na kształt podejścia (oraz docelowo szablonów niezbędnych dokumentów) sektora w kontekście dyskusji z regulatorem;
  • rozwój i zbudowanie kompetencji umożliwiających przygotowanie oraz przeprocesowanie wniosku do KNF;
  • możliwość wykorzystywania wiedzy i doświadczenia wyniesionego podczas prac zespołów roboczych w trakcie inicjatyw prowadzonych indywidualnie przez towarzystwa;
  • rozpoznawalność w branży oraz wartość marketingowa (innowacyjność) dla towarzystwa oraz uczestników projektu.

 

Organ nadzorczy w opublikowanym w styczniu 2020 r. komunikacie wyraził oczekiwanie, że branża ubezpieczeniowa do 1 listopada 2020 zgłosi do organu nadzorczego systemy i aplikacje przetwarzające dane w chmurze obliczeniowej. Stąd też prowadzenie przez Izbę projektu „Ubezpieczeniowy Standard Chmury” stało się kluczowe. W IV kwartale 2020 r. Izba wypracowaną treść dokumentu (standardu interpretacji) przedstawiła do konsultacji Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, aby pomóc zakładom w stosowaniu zaleceń w sposób jednolity.

 

Zespół ds. ubezpieczeń ochrony prawnej

Przewodniczący: Robert Szywalski
Sekretarz: Waldemar Kowalski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 1

Zespół dokonał analizy bieżącej sytuacji na rynku ubezpieczeń ochrony prawnej w kontekście panującej pandemii COVID-19. Omówiono także sprawę organizacji w ramach PIU dwóch szkoleń w formie webinarium na temat ubezpieczeń ochrony prawnej. Webinaria byłyby przeznaczone dla brokerów oraz terenowych pracowników zakładów ubezpieczeń.

 

Zespół ds. ubezpieczeń turystycznych

Przewodnicząca: Katarzyna Szepczyńska
Sekretarz: Waldemar Kowalski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 3

Zespół monitorował na bieżąco sytuację branży turystycznej w obliczu panującej pandemii. Zespół koncentrował się również na projektowanych oraz wdrażanych rozwiązaniach legislacyjnych, których celem było wsparcie organizatorów turystyki. Z inicjatywy zespołu, Polska Izba Ubezpieczeń wystąpiła do ustawodawcy o nowelizację regulacji dotyczącej vouchera turystycznego z art. 15k ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Stanowisko przedstawione przez PIU zostało w całości uwzględnione, dzięki czemu ostatecznie przyjęte brzmienie art. 15k. ww. ustawy zabezpiecza interesy zakładów ubezpieczeń oferujących wymagane przepisami prawa zabezpieczenia finansowe. Efektem prac Zespołu było również zgłoszenie w toku prac legislacyjnych uwag do projektu ustawy ustanawiającej Turystyczny Fundusz Zwrotów oraz Turystyczny Fundusz Pomocowy.

 

Zespół ds. zarządzania ryzykiem katastrof naturalnych

Przewodniczący: Piotr Lewiński
Sekretarz: Rafał Mańkowski
Liczba posiedzeń w 2020 r.: 1

Najważniejsze opinie i konsultacje:

  • Ankieta Komisji Europejskiej dotycząca oceny realizacji celów generalnej dyrektywy wodnej i dyrektywy powodziowej – zespół współpracował z Insurance Europe, które na podstawie odpowiedzi z poszczególnych krajów przygotowała raport dla Generalnej Dyrekcji Komisji Europejskiej, odpowiedzialnej za sprawy klimatu i zarządzania ryzykiem katastrof naturalnych. Badanie to jest dokonywane w ramach procesu oceny realizacji celów generalnej dyrektywy wodnej i dyrektywy powodziowej. Komisja Europejska badała problem kompleksowo skupiając się za równo na kwestiach dostępności wody, jej ochrony i jakości, jak i ryzyku powodzi. Polska oprócz Hiszpanii, Nadrenii jest terenem najbardziej zagrożonym na brak wody. Może to stanowić zagrożenie dla rynku ubezpieczeniowego ze względu na możliwe przestoje w działalności przedsiębiorstw spowodowane przerwami w dostawie wody oraz energii elektrycznej. W skali Europy poważnym zagrożeniem jest jakość wody. Zanieczyszczeniu ulegają nie tylko wody powierzchniowe, ale także wody gruntowe, wykorzystywane coraz powszechniej ze względu na deficyt wód powierzchniowych. Efekty działań przepisów mających na celu poprawę jakości wód można uznać za niezadowalającą.