Zapraszamy do zapoznania się z raportem Polskiej Izby Ubezpieczeń, opisującym rynek bancassurance w Polsce po III kw. 2018 r. Składka pozyskana w kanale bancassurance w Dziale I wyniosła 4,5 mld zł, natomiast w Dziale II 1,4 mld zł.

Raport

Po trzech kwartałach 2018 r., ubezpieczyciele wypłacili poszkodowanym i klientom prawie 31 mld zł. Najwięcej odszkodowań oraz zlikwidowanych szkód dotyczyło tradycyjnie ubezpieczeń komunikacyjnych.

Najważniejsze dane o rynku ubezpieczeń po III kw. 2018 r.

Rynek komunikacyjny

Najważniejsze liczby:

– Cały rok 2018 r. to wyhamowywanie wzrostu składki w ubezpieczeniach obowiązkowych OC ppm. W tej chwili nie toczą się prace nad regulacjami, które mogłyby w sposób nagły zwiększyć koszty odszkodowań i świadczeń. To z kolei zmniejsza prawdopodobieństwo nagłego wzrostu cen – mówi Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu Polskiej Izby Ubezpieczeń.

Rynek majątkowy (Dział II bez ubezpieczeń komunikacyjnych)

Najważniejsze liczby:

– Raport PIU pt. „Klimat ryzyka. Jak prewencja i ubezpieczenia mogą ograniczyć wpływ katastrof naturalnych na otoczenie?” pokazuje wyraźnie, że kolejne lata to coraz częstsze występowanie gwałtownych zjawisk pogodowych. Bez dobrej polityki zarządzania ryzykiem, musimy liczyć się niestety także z coraz większymi szkodami z tego tytułu – wyjaśnia Andrzej Maciążek, wiceprezes zarządu PIU.

Rynek życiowy
Najważniejsze liczby:

– Znamy już kształt ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych. Cele PPK będą realizowane z udziałem ubezpieczycieli. Część zakładów ubezpieczeń zdecyduje się na oferowanie PPK, część natomiast na pośredniczenie w oferowaniu planów, stworzonych w ramach grupy kapitałowej – mówi J. Grzegorz Prądzyński.

Wyniki finansowe ubezpieczycieli

Wynik techniczny ubezpieczeń na życie wyniósł 2,4 mld zł i był niższy niż rok wcześniej o 0,5 proc. Wynik techniczny ubezpieczycieli majątkowych wyniósł 2,4 mld zł i był o 57 proc. wyższy niż rok wcześniej. Należny od polskich ubezpieczycieli podatek dochodowy na koniec III kw. 2018 r. wyniósł 1 mld zł, a podatek od aktywów – ok. 540 mln zł.

Tabela z wynikami

Zgodnie z danymi zebranymi przez PIU, w 2017 r. ubezpieczyciele chronili należności (suma ubezpieczonych limitów) na kwotę 149,7 mld zł. Ochrona należności była o 2 proc. większa niż rok wcześniej i 7 proc. więcej niż w 2015 r.

Mniej ubezpieczonego eksportu

Suma ubezpieczonych obrotów wyniosła w 2017 r. 488,1 mld zł, w tym obrotów krajowych 377,8 mld zł i obrotów związanych z eksportem 110,3 mld. Wysoką dynamiką w porównaniu do lat ubiegłych charakteryzuje się kwota ubezpieczonych obrotów krajowych. W stosunku do 2016 r. wynosi ona 106 proc., a w stosunku do 2015 r. – 115 proc. Inaczej przedstawia się dynamika obrotów eksportowych. W 2017 r. kształtowała się ona na takim samym poziomie jak w roku 2015, a w stosunku do roku 2016 dynamika wyniosła zaledwie 96 proc. Spadek ten wynika przede wszystkim z ograniczenia popytu przedsiębiorstw na ubezpieczenie należności eksportowych.

Ochrona należności kluczowa dla gospodarki

Ubezpieczenia należności są jednym z najważniejszych instrumentów prowadzenia bezpiecznego biznesu. Według GUS, w roku 2016 przedsiębiorstwa udzieliły sobie kredytu kupieckiego na łączną kwotę 384 mld zł. Z ogólnej kwoty tych należności ubezpieczonych zostało 38%. Z tego wynika, że ubezpieczyciele są drugim obok banków filarem zabezpieczającym dopływ pieniądza do gospodarki. Łączna wartość krótkoterminowych kredytów bankowych wyniosła w 2016 r. 157 mld zł (dane GUS, „Bilansowe wyniki finansowe podmiotów gospodarczych w 2016 r.”), podczas gdy krajowa ekspozycja ubezpieczeń należności wyniosła w tym samym okresie ponad 95 mld zł.

Więcej wypłaconych odszkodowań

Istotnym problemem, na który odpowiada ochrona należności, są narastające zatory płatnicze oraz pogarszająca się sytuacja finansowa i konkurencyjna części przedsiębiorstw ze względu na wzrost kosztów produkcji i świadczenia usług. Według szacunków PIU, zakłady ubezpieczeń wypłaciły w roku 2017 odszkodowania o wartości 407 mln zł. Jest to o 28 proc. więcej niż 2016 r. i aż o 74 proc. więcej niż w 2015 r. Dalsze utrzymywanie się wysokiej dynamiki szkodowości może zmusić zakłady ubezpieczeń do zweryfikowania polityki zarządzania ryzykiem i zwiększenia ochrony należności.

Paweł Szczepankowski, dyrektor generalny Atradius w Polsce, przewodniczący Podkomisji ubezpieczeń należności w PIU, wyjaśnia, czym jest ochrona należności. Czytaj także na blogu PIU.

W 2017 r. polscy ubezpieczyciele wypłacili poszkodowanym i klientom 39,8 mld zł odszkodowań i świadczeń. #Dziękiubezpieczeniom poszkodowani otrzymali o 8,6 proc. więcej niż rok wcześniej.

Najważniejsze dane o rynku ubezpieczeń 2017 r.

Rynek komunikacyjny

Najważniejsze liczby:

– Dynamika wypłat odszkodowań nieco wyhamowała, aczkolwiek nadal widać wyraźnie, że do poszkodowanych w wypadkach drogowych i ich rodzin trafia coraz więcej pieniędzy. Mimo tego, od początku 2017 r. rynek OC pozostaje rentowny i udaje się zachować na nim równowagę – mówi J. Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu Polskiej Izby Ubezpieczeń.

Rynek majątkowy (Dział II bez ubezpieczeń komunikacyjnych)

Najważniejsze liczby:

– Zgodnie z danymi PIU, w Polsce ubezpieczonych jest około 60 proc. mieszkań i domów. Dzięki raportowi „Jak ubezpieczenia zmieniają Polskę i Polaków” wiemy także, że w Polsce ubezpiecza się mienie firm na kwotę 1,8 bln zł, co stanowi ok. 60 proc. całego ich majątku. Dużą część skutków żywiołów można więc naprawić dzięki ochronie ubezpieczeniowej – wyjaśnia Andrzej Maciążek, wiceprezes zarządu PIU.

Rynek życiowy

Najważniejsze liczby:

– Zarówno wzrost składki jak i wzrost świadczeń dotyczy przede wszystkim ubezpieczeń o charakterze oszczędnościowym i inwestycyjnym – mówi J. Grzegorz Prądzyński.

Wyniki finansowe ubezpieczycieli

Zysk netto ubezpieczycieli życiowych w 2017 r. wyniósł 2,3 mld zł (wzrost o 5,7 proc.). Ubezpieczyciele majątkowi zakończyli 2017 r. z zyskiem netto 3,4 mld zł (z czego ponad 40 proc. stanowi dywidenda z PZU Życie SA do PZU SA, ujęta już w zeszłorocznym zysku netto ubezpieczycieli życiowych) Należny od polskich ubezpieczycieli podatek dochodowy za 2017 r. wyniósł 1,2 mld zł, a podatek od aktywów – ok. 600 mln zł.

Tabela z wynikami

W przestępczości ubezpieczeniowej pojawiły się nowe tendencje. Coraz wyższa wykrywalność sprawia, że przestępcy również szukają nowych sposobów działania. Z analizy metod ich działania wynika, że coraz częściej wykorzystują oni ubezpieczenia na życie. W Dziale I pojawiają się też nowe wyzwania związane z cyberbezpieczeństwem. W Dziale II zakłady ubezpieczeń zauważają renesans pewnych pozornie zapomnianych metod wyłudzeń w komunikacji. Ogółem spada liczba czynów niedozwolonych, ale systematycznie od kilku lat rośnie ich wartość. Prezentujemy najnowszą analizę danych dotyczących przestępstw ujawnionych w 2016 r.

 

Przestępstwa ubezpieczeniowe w Dziale I

W dziale I pracownicy zakładów ubezpieczeń odnotowali 12 proc. spadek czynów zabronionych (z 836 do 738), wartość ujawnionych czynów wzrosła zaś o 21 proc. z 11 343 955 PLN. Chodzi tu zarówno o przypadki sklasyfikowane jako usiłowania, jak i rzeczywiste wyłudzenia, zarówno zidentyfikowane w toku postępowań wewnętrznych, jak i zgłoszone do organów ścigania.

W 2016 roku w Dziale I zakłady ubezpieczeń wypłaciły łącznie w formie świadczeń kwotę 18,3 mld zł. Ujawnione nieprawidłowości stanowią około 0,2% sumy wypłat. Przeciętna wartość wyłudzenia w ubezpieczeniach na życie przekracza 18 tys. PLN.

Od lat najpopularniejszym i najbardziej dotkliwym pod względem wartościowym przestępstwem jest wyłudzenie świadczenia za zgon osoby ubezpieczonej. W roku 2016 udział tej metody osiągnął rekordową wartość 80%. W 2016 roku często wykrywano także przypadki związane z leczeniem szpitalnym, operacjami inwalidztwem i uszczerbkiem na skutek NW.

Metody działania sprawców

Odnotowano wysoką popularność metody wyłudzeń, polegającej na podawaniu nieprawdziwych okoliczności zaistnienia urazów. Szczególnie dotyczy to osób uprawiających sport. Nieuczciwi klienci – wyczynowi sportowcy, podają inne niż faktyczne okoliczności, aby uniknąć odmowy wypłaty świadczenia z uwagi na zaliczenie uprawianej przez nich dyscypliny sportu do wyłączeń odpowiedzialności.

Warto też zaznaczyć, że w 2016 odnotowano rekordowe wartości nadużyć poza obszarem bezpośredniej wypłaty świadczeń. Od kilku lat w tym obszarze odnotowywane są wysokie wartości, jednak jak dotąd nie przekraczały one 10 mln PLN – w 2016 r. wyniosły aż 19 mln.

Nowe wyzwania

W Dziale I przed zakładami ubezpieczeń stoją nowe wyzwania związane ze zmianami pokoleniowymi oraz cyberbezpieczeństwem. Odmienne wymagania przyszłych klientów z generacji Y i Z zapowiadają rewolucję na rynku ubezpieczeń na życie. Pojawią się problemy od dawna znane w sektorze bankowym, m.in. przejmowanie tożsamości ubezpieczonych w celu przywłaszczenia należnych im świadczeń. Nowe elektroniczne kanały kontaktu z klientem rodzą wiele zagrożeń związanych z jego prawidłową identyfikacją.

Przestępstwa ubezpieczeniowe w Dziale II

W dziale II liczba czynów przestępczych spadła o 28 proc, natomiast kwota przestępstw wzrosła o 18%. W 2016 roku pracownicy zakładów ubezpieczeń Działu II odnotowali 9 515 czynów przestępczych na łączną kwotę 211,9 mln zł. Średnia wartość przestępstwa wyniosła około 22 tys. PLN. Łączna wartość przypadków stanowi 1,15% wartości wypłacanych odszkodowań i świadczeń.

Metody działania sprawców

W roku 2016 wykryto ok. 1800 prób wyłudzenia świadczeń za szkody osobowe na kwotę blisko 24 mln PLN. Podobnie jak w roku 2015 uczestnicy badania od kilku lat raportują lawinowy wzrost wartości szkód osobowych. Dotyczy to zarówno powiększania deklarowanego zakresu uszkodzeń ciała w przypadku urazów, symulowania stanów psychicznych wynikających z rzekomo doznanego szoku pourazowego oraz powiększania liczby poszkodowanych w wypadku poprzez składanie fałszywych deklaracji. Na szczęście tego typu praktyki sprawców charakteryzują się znikomą skutecznością.

Zakłady ubezpieczeń zauważają także renesans pewnych pozornie zapomnianych metod wyłudzeń w komunikacji. Ostatnio odżywa metoda polegająca na celowym spowodowaniu szkody. Jej częstą odmianą, stosowaną przez wyspecjalizowanych sprawców, są szkody na rondach i rozbudowanych skrzyżowaniach dużych miast. Sprawcy wykorzystują błędy i dekoncentrację innych kierowców i celowo doprowadzają do kolizji w taki sposób, że są stroną poszkodowaną. Następnie samochody – generatory szkód – są prowizorycznie naprawiane i ponownie wykorzystywane. Dzięki metodom analizy danych zakłady łatwo radzą sobie z wykrywaniem tego procederu.

Nowe wyzwania

Zakłady ubezpieczeń w najbliższym czasie muszą przygotować się m.in. do technicznej rewolucji dystrybucji i obsługi procesu ubezpieczenia. Niezwykle szybki rozwój urządzeń mobilnych oraz rozwiązań fintech/insurtech stawia zupełnie odmienne wymagania. Zagrożenia ze strony cyberprzestępczości i socjotechniki znane z branży bankowej generują przed systemami i zespołami antyfraudowymi całkowicie nowe, niespotykane dotąd wyzwania.

Istotnym wyzwaniem jest również przestępczość transgraniczna. Zakłady powinny przygotować się w zakresie identyfikacji dokumentów i tożsamości potencjalnych klientów – nierezydentów.

Szczegółowe informacje dostępne są w Analizie danych przestępstw ujawnionych w 2016 r. w związku z działalnością zakładów ubezpieczeń – członków Polskiej Izby Ubezpieczeń. >>>

Po trzech kwartałach 2016 roku, liczba osób posiadających prywatne ubezpieczenie zdrowotne, zwiększyła się rok do roku o 28 proc. i osiągnęła liczbę 1,76 mln. Składka przypisana brutto wyniosła 399,1 mln zł – wynika z danych Polskiej Izby Ubezpieczeń.

Najczęściej posiadanymi ubezpieczeniami (ponad 1,4 mln) są polisy grupowe, zazwyczaj kupowane przez pracodawców lub przez samych pracowników. – Dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne są w Polsce najczęściej elementem świadczeń socjalnych. Rosnące kolejki do specjalistów i niepewność związana z trwającymi zmianami w ochronie zdrowia, powodują większe zainteresowanie klientów prywatnymi ubezpieczeniami w coraz szerszym zakresie   – mówi Dorota M. Fal,  doradca zarządu PIU ds. ubezpieczeń zdrowotnych. – Do PIU, poprzez serwis www.polisynazdrowie.pl, coraz częściej wpływają pytania od potencjalnych klientów o ubezpieczenia zdrowotne, zawierające świadczenia szpitalne. Rośnie też zainteresowanie polisami lekowymi, które uniezależniają nasze wydatki na leki od zmian związanych z ich refundacją – dodaje.

Rynek ubezpieczeń zdrowotnych po III kw. 2016 r.

Ubezpieczenia indywidualne Ubezpieczenia grupowe
III kw. 2015 III kw. 2016 III kw. 2015 III kw. 2016
Liczba ubezpieczonych (tys. szt.) 244,7 350,5 1137 1414,3
Składka przypisana brutto (mln zł) 50,5 56,6 305,7 342,4