Do wszystkiego można się przyzwyczaić. Do inflacji, wysokich stóp procentowych, zmieniającego się klimatu, wyzwań legislacyjnych i wielu innych. Zdolności adaptacyjne przedsiębiorstw wystawione są na ciężką próbę. Nieustannie musimy znajdować odpowiedź na kolejne wyzwania. Czy w 2023 r. było trudno? Pod wieloma względami tak. Czy rok 2024 może być bardziej wymagający – jak najbardziej, ale jesteśmy na to gotowi. oto wyzwania dla ubezpieczeń na 2024 r. 

Jan Grzegorz Prądzyński – wyzwania dla rynku

Wyzwania dla ubezpieczeń na 2024 r. – przekonać klientów do utrzymania ochrony

Inflacja, choć już powoli spada, wciąż jest wysoka i będzie nam towarzyszyć w nadchodzącym roku. Utrzymają się wysokie ceny robocizny, materiałów budowalnych, części samochodowych. Musimy brać to pod uwagę kalkulując koszty ochrony. Muszą to brać pod uwagę klienci, by mieć ochronę dopasowaną do rynkowych realiów. Inflacja dotyka też naszego zdrowia i życia. Dobra ochrona również tu wymaga indeksacji składek. Presja inflacyjna w kraju, w którym nie ma zakorzenionej tradycji ubezpieczania się i budowania poprzez ubezpieczenia poduszki finansowej na wszelki wypadek, to duże wyzwanie dla rynku. Ubezpieczyciele doskonale zdają sobie sprawę z tego, jak wrażliwi na cenę są polscy klienci. Jak łatwo dobrowolne ubezpieczenia wyciąć z domowego budżetu. Już obserwujemy tu pewne wahnięcia, które świadczą o coraz mniej zasobnych portfelach ludzi. Przekonanie ich do utrzymania ochrony będzie na pewno jednym z priorytetów rynku.

Dobre praktyki i wyzwania legislacyjne

Tym bardziej w takich warunkach ubezpieczycielom zależy na tym, by szczególnie dbać o wartość produktów dla klientów. Między innymi nad tym pracowaliśmy w mijającym roku. Dobre praktyki dotyczące ubezpieczeń spłaty kredytu i pożyczki są tu doskonałym przykładem. Dokument ma na celu określenie pewnych standardów i parametrów, które mają być stosowane od momentu tworzenia produktu, poprzez zarządzanie nim, jego dystrybucję. Do tej pory w zależności od firmy obowiązywały różne standardy, uznawane przez firmy za najlepsze. W dobrych praktykach wybraliśmy najbardziej wyśrubowane standardy rynkowe, które staną się zasadą dla całego rynku. Nad takimi korzyściami dla klientów pracować będziemy w kolejnym roku. Już rozpoczęliśmy dyskusje dotyczące dystrybucji ubezpieczeń w ramach zmian rekomendacji dystrybucyjnych.

Przed nami wiele wyzwań regulacyjnych. Od lat postulujemy zmiany dotyczące regulacji firm odszkodowawczych. To pilne zadanie, by zapewnić poszkodowanym bezpieczeństwo i wyeliminować ryzyko, że utracą świadczenia w przypadku upadłości firm odszkodowawczych lub defraudacji środków przez te firmy.

Czekają nas wyzwania dotyczące budowania partnerstwa publiczno-prywatnego w ochronie klimatu. Pojemności reasekuracyjne niestety nie są niewyczerpane w obliczu katastrof, których w ostatnich latach doświadczamy. Na to ryzyko musimy się mądrze przygotować, zarówno organizacyjnie jak i legislacyjnie. Chcemy pracować nad zwiększeniem powszechności dotowanych ubezpieczeń rolnych również wśród producentów rolnych, którzy działają na terenach o wyższym ryzyku powstania szkód.

Wiele wyzwań czeka nas w ochronie zdrowia. Tu od lat powtarzamy argumenty za tym, by ubezpieczenia mogły coraz efektywniej wspierać publiczny system.

Spodziewamy się ogromu prac związanego z legislacyjną aktywnością Unii Europejskiej. Unijne akty prawne wymagają od nas ogromnego wysiłku implementacyjnego. Dyrektywa Solvency II najprawdopodobniej zostanie przyjęta do końca kadencji Parlamentu Europejskiego w maju. Skończyły się trilogi dotyczące przymusowej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Przed nami wiele nowych zmian w obszarze zarządzania ryzykiem i zrównoważonych finansów. W wielu wypadkach przepisy wpływają na koszty działalności ubezpieczeniowej oraz możliwości oferowania ochrony klientom. To istotne, by w pracach zarówno na poziomie unijnym, jak i potem krajowym uwzględniać specyfikę danego rynku. Ważne też, by zachować równowagę między dążeniem do ochrony konsumentów a możliwościami rynku. Przed nami też Retail Investment Strategy. Akt, który budzi poważne obawy polskiego rynku ubezpieczeniowego, o czym już tu na blogu pisaliśmy. To przykład, jak bardzo rozsądny kompromis między ochroną konsumentów a utrzymaniem możliwości rozwoju rynku jest ważny. To wyzwanie, które towarzyszyć będzie wszystkim pracom legislacyjnym i implementacyjnym.

Rafał Mańkowski – wyzwania dla ubezpieczeń majątkowych

W tym roku doświadczyliśmy wielu  gwałtownych zjawisk, które w skali globalnej spowodowały olbrzymie szkody. Mieliśmy do czynienia z niszczycielskimi powodziami oraz dzikimi pożarami na niespotykaną skalę. W samej Kanadzie spłonęły lasy o powierzchni jednej trzeciej Polski. Również w kraju obserwujemy coraz wyższą częstotliwość występowania gradobić, deszczy nawalnych, powodzi błyskawicznych i silnych wiatrów. Niestety wszystko wskazuje, że w kolejnym roku będziemy obserwować podobne katastrofy naturalne. Dlatego rynek bada, w jakim stopniu przygotowany jest na takie zjawiska kapitałowo. Komisja ds. zarządzania ryzykiem przygotowuje każdego roku propozycję metodyki testów warunków skrajnych.

Reasekuratorzy będą dostosowywali swoją politykę do ESG, a to może spowodować zmiany w oferowanych pojemnościach reasekuracyjnych dla niektórych rodzajów działalności gospodarczej. W przyszłym roku z pewnością będziemy zajmować się również bezpieczeństwem pożarowym.

wyzwania dla ubezpieczeń na 2024 r. – Transformacja energetyczna i nowe ryzyka

Od kilku lat rozpędza się również transformacja energetyczna. Mamy za sobą eksplozję liczby montowanych instalacji fotowoltaicznych, w szczególności na dachach budynków. Coraz istotniejszym zagadnieniem w kontekście bezpieczeństwa staje się upowszechnienie magazynów energii. Możemy w przyszłości spodziewać się rozwoju technologii opartych
o wodór, więc już dziś na ten temat musimy rozmawiać.

Na pewno będziemy pracować nad nowymi ryzykami, chociażby związanymi ze zwiększającą się liczbą samochodów elektrycznych. Powoduje to problem sytuowania stacji do ładowania baterii w obiektach, które nie są do tego odpowiednio dostosowane. Postęp technologiczny sprawia także, że pojawiają się na rynku nowe rodzaje materiałów budowlanych, maszyn i urządzeń, oraz surowców i półproduktów, co generuje kolejne nowe ryzyka.

Piotr Wrzesiński: dalsze prace w Europie nad uregulowaniem produktów inwestycyjnych

W mijającym roku, oczywiście poza Rekomendacją U, jednym z głównych tematów w obszarze ubezpieczeń na życie był projekt Komisji Europejskiej dot. Retail Investment Strategy. Nowelizuje on przepisy dotyczące dystrybucji produktów inwestycyjnych, zarówno rynku kapitałowego w zakresie dyrektywy MIFiD II oraz rynku ubezpieczeniowego w ramach dyrektywy w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (IDD). Wiele propozycji zawartych w przedstawionym przez Komisję Europejską projekcie jest niekorzystnych dla polskiego rynku ubezpieczeniowego. Uniemożliwia w praktyce oferowanie ubezpieczeniowych produktów o charakterze oszczędnościowym i inwestycyjnym, ze względu na brak możliwości wypłaty prowizji przy dystrybucji tego typu produktów oraz ograniczenie wysokości kosztów w ubezpieczeniowych produktach inwestycyjnych (IBIP) jedynie do ogólnoeuropejskich benchmarków opracowywanych przez EIOPA. Ograniczy to konkurencyjność polskich ubezpieczycieli oferujących tego typu produkty.

Projekt ten budzi kontrowersje nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. Dla przykładu w ramach prac w Parlamencie Europejskim członkowie Komisji Gospodarczej i Monetarnej PE (ECON) zgłosili ponad 1300 poprawek do propozycji KE, nie zakończyły się również prace nad projektem w ramach Rady UE. Silny głos sprzeciwu wyraża także Insurance Europe. Na pewno w przyszłym roku nadal będziemy aktywnie działać, żeby ograniczyć negatywne skutki propozycji KE dla polskiego rynku ubezpieczeniowego.

Value for Money

W 2024 roku ważnym tematem dotyczącym ubezpieczeń na życie będzie również propozycja podejścia do Value for Money produktów inwestycyjnych, nad którą pracuje obecnie EIOPA. Propozycja ta nie jest bezpośrednio związana z RIS, ale może mieć istotny wpływ na rozwiązania w nim zawarte. Z tego względu chcielibyśmy wziąć aktywny udział w rozpoczętych w grudniu br. konsultacjach metodyki EIOPA w tym zakresie.

W obszarze ubezpieczeń na życie czekają nas również prace nad propozycją regulacji polityki inwestycyjnej UFK, nad którą obecnie pracuje Ministerstwo Finansów. Jest to bardzo obszerny i skomplikowany temat, a termin na wydanie przez MF rozporządzenia mija w maju 2024 r. W pierwszej połowie roku na pewno będziemy więc intensywnie działać!

Paweł Sawicki: zrównoważone finanse – jak zawsze będzie się sporo działo

W nadchodzącym roku spodziewamy się utrzymania wzmożonej aktywności prawodawcy unijnego w zakresie sustainable finance. Przejście na zrównoważoną gospodarkę i przekierowanie przepływów finansowych w stronę inwestycji wspierających walkę ze zmianami klimatu pozostaje priorytetem Unii Europejskiej. Możemy założyć, ze zagadnienia ESG w 2024 roku będą odgrywać również większą niż dotychczas rolę w Polsce, co związane jest ze wzrostem świadomości społecznej ale również z bardziej przychylnym klimatem politycznym. Zakłady ubezpieczeń jako inwestorzy instytucjonalni, będą odgrywać dużą rolę w obszarze zielonych inwestycji. Będą ponadto oferować produkty ubezpieczeniowe wspierające transformację energetyczną, w tym ubezpieczenia odnawialnych źródeł energii.

Ewolucyjne zmiany

W grudniu 2023 r. zakończą się publiczne konsultacje dotyczące kierunkowych zmian w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych (SFDR, Sustainable Finance Disclosure Regulation). PIU weźmie w nich udział. Już po Nowym Roku Komisja Europejska przygotuje konkretne propozycje zmian do SFDR, które będą podlegać szczegółowej analizie. Konieczne będzie zwrócenie uwagi na wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi aktami prawnymi z zakresu zrównoważonych finansów. Dla przykładu dyrektywa CSRD i opublikowane w bieżącym roku ESRSy (European Sustainability Reporting Standards) opierają się na zasadzie oceny istotności. Z tej zasady wynika, że wybrane informacje mogą nie być dla niektórych spółek istotne i po prostu nie zostaną zaraportowane. Z drugiej strony zakłady ubezpieczeń zgodnie z SFDR nie mają wyboru, muszą raportować wymagane Rozporządzeniem dane, nawet gdy nie dostaną ich od spółek ze swoich portfeli. Oba akty prawne należy zatem uspójnić, najlepiej przez zaadaptowanie do SFDR zasady oceny istotności z CSRD. Innym ważnym zagadnieniem pozostaje podział zielonych produktów finansowych na jasnozielone z art. 8 i ciemnozielone z art. 9 SFDR. Komisja zastanawia się, czy tego podziału nie zmienić. To prawda, regulacje nie są doskonałe. Jednak rynek już się do nich przyzwyczaił. Lepiej więc je poprawiać niż tworzyć nowe „etykiety” produktów finansowych opartych na innych kryteriach. Zmiany powinny być ewolucyjne, a nie rewolucyjne.

Bartosz Bigaj – z perspektywy Brukseli

Przed wyborami do Parlamentu Europejskiego

Początek 2024 r. będzie bardzo intensywny w Brukseli, ponieważ kończy się kadencja Parlamentu Europejskiego. Posłowie będą chcieli sfinalizować możliwie dużą liczbę projektów, żeby wykorzystać to jako atut w następnych wyborach, które odbędą się w czerwcu przyszłego roku. Ostatnie posiedzenie Parlamentu Europejskiego planowane jest na marzec 2024 r. W pierwszym kwartale, posłowie sfinalizują projekty, których polityczne negocjacje dobiegły końca. Będzie to nowelizacja pakietu Wypłacalność II, obejmująca Dyrektywę Wypłacalność II i Dyrektywę IRRD, które stanowią fundament stabilności finansowej. Ponadto, posłowie skoncentrują się na kształtowaniu przepisów związanych z odpowiedzialnością za produkt, w ramach Product Liability Directive (PLD), oraz dostosowaniu regulacji dotyczących pozaumownej odpowiedzialności cywilnej do wyzwań związanych ze sztuczną inteligencją, poprzez AI Liability Directive (AILD). Dodatkowo, uwaga zostanie skierowana na opracowanie przepisów związanych z Dyrektywą CSDD, regulującą należytą staranność przedsiębiorstw w kontekście zrównoważonego rozwoju.

Do zakończenia obecnej kadencji Parlamentu Europejskiego, europarlamentarzyści będą także  dążyć do przyjęcia swojego stanowiska w kwestii aktów dotyczących sektora finansowego, które będą kontynuowane w nadchodzącej kadencji. Szczególne znaczenie przywiązuje się do Retail Investment Strategy (RIS), mającej istotny wpływ na sektor inwestycji detalicznych. Dodatkowo, Parlament Europejski będzie starał się wypracować jednolite podejście do Financial Data Access (FIDA) – rozporządzenia dotyczącego ram dostępu do danych finansowych, co ma zasadnicze znaczenie dla uregulowania sposobu wymiany danych finansowych w Unii Europejskiej.

Co w nowej kadencji?

W nowej kadencji Parlamentu Europejskiego, oczekujemy projektów rewizji istotnych aktów, które wpłyną znacząco na rynek ubezpieczeniowy. Komisja Europejska zapowiedziała przedstawienie zmian w ramach następujących aktów: SFDR (Rozporządzenie w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych), Dyrektywy dotyczącej kredytu hipotecznego, Rozporządzenia RODO (w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych) oraz Dyrektywy IDD (dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń). Szczególnie interesujące jest ogłoszenie planów Komisji dotyczących zmniejszenia wymogów dotyczących raportowania o 25%. Inicjatywa ta, jeżeli zostanie wypracowana wspólnie z przedstawicielami rynku, może znacznie ułatwić działalność zakładom ubezpieczeniowym, stymulując innowacje i sprzyjając bardziej efektywnemu funkcjonowaniu sektora ubezpieczeniowego w Europie.

Skład nowej Komisji Europejskiej ukształtuje się prawdopodobnie dopiero jesienią 2024 r. i dopiero wtedy poznamy aspiracje i plany polityczne komisarzy. Wiele projektów Komisji pojawi się w związku z tym dopiero na początku 2025 roku podczas polskiej prezydencji w Radzie. Przygotowania do prezydencji wyznaczą więc rytm wielu naszych brukselskich działań, również tych, które dotyczyć będą planowanych rewizji aktów prawnych. Przypadnie nam bardzo intensywny okres po ukonstytuowaniu się nowej Komisji jesienią 2024 r.

Będziemy też śledzić uważnie prace EIOPA. W opublikowanym planie prac na 2024 r. EIOPA będzie skupiać się przede wszystkim na dwóch obszarach: integracji zagadnień zrównoważonego finansowania we wszystkich obszarach działalności zakładów ubezpieczeń i  wsparciu konsumentów, rynku i nadzoru w transformacji cyfrowej. W związku z nowelizacją dyrektyw Solvency II, EIOPA będzie musiała znowelizować kilkadziesiąt wydanych przez siebie narzędzi poziomu trzeciego (rekomendacji, wytycznych czy Q&A). Będziemy w tych pracach brać udział.

Dorota M. Fal: zachęcajmy do zdrowia

Sytuacja zdrowotna Polaków jest zła, nie tylko na skutek pandemii. Statystyki pokazują, że jesteśmy jednym z najszybciej starzejących się społeczeństw w złym stanie zdrowia. Cierpimy na otyłość, nadciśnienie, cukrzycę. W złym stanie zdrowia są dzieci i młodzież. Je również dotyka problem otyłości. Dodatkowo są w kiepskim stanie psychicznym. To wymaga kompleksowego podejścia rządzących do zdrowia. To bardzo pilna potrzeba, której `nie możemy już odkładać na lepszy politycznie czas.

Ubezpieczenia – z nimi łatwiej zachować zdrowie

Ubezpieczania zdrowotne cieszą się rosnącą popularnością od wielu lat, natomiast wciąż Polacy przeznaczają na nie relatywnie niewiele pieniędzy z prywatnych środków na wydatki zdrowotne. Wystarczyłyby niewielkie zmiany i wsparcie podatkowe – dla obywateli i dla pracodawców, żeby zwiększyć prywatną ochronę zdrowia, przekierować pieniądze tam, gdzie mogą efektywnie wspierać nasze zdrowie. Ubezpieczyciele patrzą na zdrowie bardzo szeroko oferując działania profilaktyczne, wsparcie psychologiczne, porady dietetyczne i szczepienia, szybką pomoc specjalistów i dostęp do diagnostyki a także  ubezpieczenia szpitalne. Ubezpieczenie zdrowotne to od dawna to najbardziej pożądany benefit pracowniczy. Ich rolę przy kurczących się zasobach pracy doceniają pracodawcy, którzy coraz częściej oferują je swoim pracownikom. Polisy obejmują ochroną nie tylko pracowników, ale też dają tę możliwość  ich rodzinom. Dlatego, w tym roku będziemy apelować o zachęty fiskalne dla prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych.

W 2023 ubezpieczyciele zdrowotni mierzyli się nie tylko ze wzrostem cen świadczeń zdrowotnych, ale także z koniecznością zapewnienia dostępności przy kłopotach kadrowych, które dotykają zarówno prywatną jak i publiczną opiekę zdrowotną. Wyzwaniem była kumulacja potrzeb zdrowotnych klientów spowodowana bardzo dużą liczbą sezonowych zachorowań infekcyjnych, covidem oraz  narastającym długiem zdrowotnym.

Warto wspomnieć, też o roli ubezpieczeń tzw. szkolnych, których oferta staje się coraz szersza i coraz lepiej dopasowana do zmieniających się potrzeb dzieci i rodziców. Ubezpieczenia te często zawierają składniki zdrowotne, takie jak możliwość wizyty u specjalisty, badań, czy zakupu pomocy ortopedycznej. W tym roku będziemy pracowali nad popularyzacją tych ubezpieczeń. Ogromnym wyzwaniem, które zauważyli już ubezpieczyciele jest zdrowie psychiczne dzieci, a także problemy związane z reakcją na hejt w sieci. Produkty ubezpieczeniowe zawierają coraz więcej opcji, które mają służyć pomocą w takich trudnych sytuacjach.

Anna Kwiatkowska: ochrona danych to jeden z niezmiennych priorytetów

Przetwarzanie danych to serce działalności ubezpieczycieli. Jesteśmy świadomi wartości danych i znaczenia ich ochrony. Stale podnosimy poziom środków technicznych i organizacyjnych, reagujemy na nowe zagrożenia i wdrażamy procedury oraz narzędzia zapobiegające naruszeniom. Podążamy jednocześnie za nowymi trendami w dziedzinie cyfryzacji.

Podobnie jak wiele innych sektorów, branża ubezpieczeniowa zainwestowała znaczne zasoby w zrozumienie rozporządzenia RODO i zapewnienie właściwego wdrożenia.

W 2024 r. Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania z oceny i przeglądu rozporządzenia RODO. Wokół tego tematu skupi się praca ekspertów w PIU w Grupie roboczej ds. ochrony danych osobowych.

Zderzenie regulacji RODO z innymi aktami prawa UE, w tym dotyczącymi sztucznej inteligencji, odporności cyfrowej sektora finansowego czy dostępu do danych finansowych sprawia, że stoimy przed dużym wyzwaniem organizacyjnym. To będzie wymagało zmian podejścia do pracy IOD i włączenia ich do heterogenicznych zespołów, gdzie powinien obok IOD znaleźć się również prawnik, specjalista od bezpieczeństwa, rozwoju biznesu, czy osoba z IT i finansów. Finansów, gdyż trzeba do tej adekwatnej ochrony danych dopasować także koszty.

Z pewnością 2024 rok dostarczy nam wielu wyzwań merytorycznych, organizacyjnych i technicznych. A w tym wszystkich na pierwszym miejscu jest dbanie o bezpieczeństwo danych osobowych klientów.

Mariusz Kuna: w 2024 r. DORA I FIDA

Wyzwania przed, jakimi stanęli ubezpieczyciele w ostatnich latach sprawiły, że ich usługi uległy jeszcze większej elektronizacji i automatyzacji. Pytanie, czy w sposób właściwy, wystarczający, a może wręcz nadmiarowy w niektórych obszarach? Zakłady ubezpieczeń postanowiły to sprawdzić i w roku 2023 rozpoczęły badanie, które ma pokazać, jakie zmiany zaszły w obszarze cyfryzacji od 2018 roku. Kiedy to realizowaliśmy pierwsze tego typu badanie. Badanie ma zakończyć się w pierwszym kwartale 2024. Z niecierpliwością czekamy na wyniki.

Nowe akty prawne

Rok 2023 był intensywny pod względem zmian prawa związanego z cyfryzacją. W styczniu weszło w życie rozporządzenie PE w sprawie cyfrowej odporności operacyjnej DORA (Digital Operational Resilience Act). Akt ten zacznie obowiązywać od stycznia 2025 r. w ramach Izby powołaliśmy zespół, w ramach którego zakłady pracują nad jak najlepszym przygotowaniem organizacji do wymagań tej regulacji. Aktualnie trwają prace nad wypracowaniem standardu rynkowego w zakresie interpretacji zapisów DORA. Przed ubezpieczycielami w tym zakresie szereg wyzwań i bardzo pracowity rok. Ubezpieczyciele będą dostosowywać swoje procedury i umowy z dostawcami usług w zakresie wymaganym przez DORA.

Kolejnym aktem, który ujrzał światło dzienne w roku 2023, jest rozporządzenie o otwartych finansach – tzw. FIDA. Akt ten w swoim założeniu ma dać klientom szeroko rozumianego sektora finansowego pełną władzę nad swoimi danymi. Jest on nawet promowany pod hasłem „save the data”. Wszystkie podmioty z sektora finansowego w tym ubezpieczyciele mają udostępnić klientom „pulpity” elektroniczne do zarządzania danymi. Ma to polegać na możliwości bieżącego wglądu w dane, decydowania o zgodach na używanie danych oraz możliwości ich pobierania i przenoszenia do innych dostawców usług.

Mimo iż założenia przyświecające pojawieniu się tej regulacji są jak najbardziej słuszne, to budzi ona kontrowersje. Ma przede wszystkim bardzo szeroki zakres. Jest też wiele pytań, które dotychczas pozostają bez odpowiedzi ze strony autorów projektu. Chociażby o zidentyfikowane konflikty z innymi aktami prawnymi nakładającymi wymagania w zakresie szczególnej ochrony danych klientów.

FIDA jest w trakcie intensywnych konsultacji, które przeciągną się na 2024 r. Mamy nadzieję, że ostateczny kształt tego aktu uwzględni nasze postulaty. Powstanie akt, który będzie prokonsumencki, ale jednocześnie nie spowoduje przysłowiowego wylania „dziecka z kąpielą”.

Monika Chłopik: ubezpieczenia komunikacyjne – implementacja, ale z vactio legis

W ubezpieczeniach komunikacyjnych z pewnością w dalszym ciągu najistotniejsza będzie implementacja do przepisów krajowych zmian wynikających z dyrektywy komunikacyjnej. Prace w tym zakresie rozpoczęły się pod koniec 2022 r., kiedy został przedstawiony pierwszy projekt zmian do ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. Projekt ten przewidywał m.in. przyjęcie definicji ruchu pojazdu, podwyższenie minimalnych sum gwarancyjnych w OC ppm, uregulowanie kwestii wydawania i wykorzystywania zaświadczeń o przebiegu ubezpieczenia oraz zasady funkcjonowania funduszu ds. niewypłacalności. W marcu br. odbyła się konferencja uzgodnieniowa, a jesienią został przesłany do konsultacji projekt uwzględniający uwagi. Projekt ten uwzględnia większość uwag zgłoszonych przez PIU w imieniu zakładów ubezpieczeń. Zaskoczeniem było jednak dla nas, że w projekcie poza zmianą dotyczącą podwyższenia minimalnych sum gwarancyjnych w OC ppm, takie samo podwyższanie zaproponowano dla OC rolnika, czego nie uwzględniał ani projekt z grudnia 2022 r., ani też nie wynika to z dyrektywy komunikacyjnej. Taka zmiana wymaga od zakładów odpowiedniego przygotowania: przede wszystkim zaplanowania i wdrożenia tych zmian w systemach IT, zmiany pełnomocnictw. Tego nie da się zrobić z dnia na dzień.

Naszym najważniejszym postulatem jest więc, aby zapewnione zostało odpowiednie vacatio legis dla podwyższenia minimalnych sum gwarancyjnych – co najmniej 60-dniowe dla OC ppm oraz co najmniej 12-miesięczne dla zmiany tych sum gwarancyjnych w OC rolnika, co umożliwi zakładom ubezpieczeń właściwe przygotowanie się do ich wdrożenia.

Ubezpieczenia rolne – rośnie zainteresowanie

Z pewnością cieszy to, że coraz więcej mówi się o dotowanych ubezpieczeniach rolnych czyli ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich z dopłatą składki z budżetu państwa. Rolnikom, którzy zawrą z określonymi zakładami ubezpieczeń umowę ubezpieczenia dla produkcji roślinnej i zwierzęcej, z budżetu państwa pokrywa się 65% składki do 1 ha upraw rolnych lub do 1 szt. zwierzęcia gospodarskiego.

Dlaczego dopłaty przysługują tylko z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia z określonymi zakładami ubezpieczeń? Dlatego, że zakłady te najpierw muszą mieć zawartą z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi umowę w sprawie stosowania dopłat ze środków budżetu państwa do składek ubezpieczenia upraw rolnych lub zwierząt gospodarskich. Zawarcie tej umowy poprzedzone jest złożeniem przez zakłady ubezpieczeń ofert z warunkami ubezpieczenia upraw i zwierząt, które następnie są rozpatrywane przez Komisję do Spraw Oceny Ofert.

Zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmuje uprawy zboża, kukurydzy, rzepaku, ziemniaków, a także uprawy warzyw i owoców od ryzyk obowiązkowych – gradu, przymrozków wiosennych, ujemnych skutków przezimowania, powodzi, suszy oraz od ryzyk dobrowolnych m.in. deszczu nawalnego czy huraganu. W przypadku zwierząt ochroną objęte są bydło, konie, owce, kozy, drób i świnie od huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, uderzenia pioruna, obsunięcia się ziemi, lawiny, uboju z konieczności.

Zmieniający się klimat powoduje, że producenci rolni decydują się na zmiany gatunków uprawianych roślin. Rośnie popularność upraw słonecznika, facelii, lnu, konopi włóknistych gryki oraz roślin zielarskich, co korzystnie wpływa na płodozmian i bioróżnorodność. Zmiany te powinny zatem wpłynąć na rozszerzenie zakresu gatunków roślin uprawnionych do ubezpieczenia z dopłatą do składki. Z pewnością będzie to jedno z zadań do realizacji w przyszłym roku.

Rafał Socha: audyt wymaga elastycznego podejścia

Zasadniczym celem dla Podkomisji ds. audytu i kontroli wewnętrznej na 2024 r. jest kontynuacja aktywnej współpracy audytorów wewnętrznych na rynku ubezpieczeniowym, by doskonalić kompetencje oraz aktywnie podejść do bieżących wyzwań.

Będziemy wydawać kolejne plany audytów. Inspiracjami do tego będą zebrane po ostatnim seminarium „Efektywność audytu wewnętrznego – jak doskonalić procesy audytowe?” rynkowe wskazówki. Wybierzemy te, które przydadzą się całemu rynkowi.

Na pewno w 2024 r. roku zorganizujemy kolejne seminarium. Podkomisja planuje monitorować aktualne wyzwania związane z zmianami legislacyjnymi na poziomie krajowym i europejskim w zakresie planowanych i wprowadzanych zmian, które wpływają lub będą wpływać na branże ubezpieczeń oraz działalność służb audytowych.

Agnieszka Dąbrowska: likwidacja szkód, rozwój technologii i koszty

W ubiegłym roku zastanawialiśmy się, czy kierowcy będą płacić więcej za OC ppm. To temat ciągle aktualny. Inflacja odbija się na koszcie napraw powypadkowych oraz kosztach leczenia. Średnia szkoda z ubezpieczenia OC komunikacyjnego wyniosła już prawie 9,5 tys. zł. Dla porównania po III kwartale 2021 r. było to 7,8 tys. zł, a w analogicznym okresie 2022 roku już 8,2 tys. zł. Kwota odszkodowań wypłaconych w III kwartałach 2023 r. to już ponad 13,2 mld zł, co oznacza wzrost o 9,2 proc. Czy taki trend się utrzyma? Jak długo? Odszkodowania to przede wszystkim realna pomoc poszkodowanym. Z drugiej strony zakłady muszą dbać o to, by składki były akceptowalne dla wszystkich kierowców. Zwłaszcza, że ci po wielu już miesiącach walki z inflacją, są coraz wrażliwsi na cenę ochrony.

Szkodowa presja inflacyjna pozostaje więc sporym wyzwaniem dla zakładów w likwidacji szkód

Ubezpieczyciele nieustannie usprawniają procesy, rozwijają technologię, co z jednej strony jest dla nich kosztogenne, ale ostatecznie wpływa na obniżane kosztów obsługi ubezpieczeń i szkód. W nadchodzącym roku z całą pewnością automatyzacja oraz wykorzystanie najnowszych technologii, w tym AI będą postępowały. Celem jest optymalizacja kosztów, ale też takie usprawnienie likwidacji szkód, by stała się jak najmniejszym obciążeniem dla poszkodowanych.

Agnieszka Durska: w komunikacji ciszy nie będzie!

Do wyzwań i intensywnej pracy można się przyzwyczaić. To chleb powszedni działów komunikacji. Ba, spokój przyjęlibyśmy raczej ze zdziwieniem, czy to przypadkiem nie cisza przed burzą. Tak też było w mijającym roku i na pewno nic nie zmieni się w kolejnym.

Za nami premiery dwóch raportów. W marcu pokazaliśmy uaktualnione dane dotyczące wpływu ubezpieczycieli na Polskę i Polaków. Liczby podane w raporcie “Wpływ ubezpieczeń na polską gospodarkę i społeczeństwo. Jak ubezpieczenia pomagają Polakom?” budują narrację o branży – ubezpieczenia to 2,25 % PKB Polski, 221 tys. miejsc pracy, ponad 40 mld wypłat odszkodowań i świadczeń. I dla mnie najważniejsza – 72 proc. Polaków ufa ubezpieczycielom. W tym roku powtórzyliśmy badania, by sprawdzić, jak kształtuje się zaufanie do branży po dość trudnym 2022 r.  Ufa nam 73% badanych!  Ubezpieczenia pomagają i dzięki nim Polacy mogą czuć się bezpieczniej i liczyć na wsparcie w trudnych chwilach.

A o trudnych chwilach, które niestety czekają nas m.in. w związku ze zmieniającym się klimatem pisaliśmy  w raporcie „Klimat rosnących strat”. Jego premiera w lipcu zbiegła się z pożarami w Grecji i falą upałów na południu. Wielu dziennikarzy pytało nas, czy to przypadkiem nie akcja RTM. Nie – gwałtownych zjawisk pogodowych będzie coraz więcej i będą coraz bardziej intensywne i niestety kosztowne. Pokazaliśmy jednak w naszym raporcie, jak wiele można osiągnąć działaniami prewencyjnymi i jak ubezpieczenia wzmacniają odporność gospodarek.

Intensywnie pracujemy nad kolejnymi publikacjami. Dzięki nim możemy sprawnie budować narrację o ubezpieczeniach. To ważne, byśmy o naszej pracy umieli inspirująco mówić, bo ciągle jeszcze wiele osób do ubezpieczeń trzeba przekonać.

Spokojnych ŚwiĄt i interesującego 2024 r.!