wu2025.3.2

Data dodania: 18 grudnia 2025

Czy kurtaż brokerski należy się za samo doprowadzenie do wystawienia polisy?

Bartosz Kucharski, Jakub Pokrzywniak

DOI: https://doi.org/10.33995/wu2025.3.2

Abstrakt

W artykule omówiono zagadnienie dotyczące tego, któremu brokerowi przysługuje prowizja od umowy ubezpieczenia w sytuacji, gdy broker negocjujący umowę został zastąpiony przez innego pośrednika przed jej podpisaniem. W doktrynie i orzecznictwie dominuje pogląd, że prowizja co do zasady należy się temu brokerowi, który nadał kształt zawartej umowie ubezpieczenia. Wpraktyce jednak wysuwa się propozycję, uzasadnioną argumentami celowościowymi, zgodnie z którą decydujący ma być wyłącznie podpis pod polisą ubezpieczeniową. Twierdzi się nadto, że w przypadku zmiany brokera już po zawartej umowie ubezpieczenia prowizja od składki za ten okres powinna przypaść nowemu brokerowi. Autorzy przedstawiają krytykę takich poglądów, a także argumentację za tradycyjnym podejściem i wskazują, że kurtaż zasługuje na uregulowanie w ustawach prawnych lub przynajmniej w regulacjach typu soft law.

Słowa kluczowe

broker ubezpieczeniowy, pośrednictwo ubezpieczeniowe, prowizja, kurtaż, umowa ubezpieczenia, dystrybucja ubezpieczeń.

Pełna treść artykułu

PDF

 

Bibliography

Dobre praktyki w działalności brokerskiej. Przewodnik, Malinowska K. i in. [red.] Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych, Warszawa 2021.

Fras M., Kucharski B., Malinowska K., Maśniak D., Szaraniec M., Dystrybucja ubezpieczeń. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.

Fras M., Prawne aspekty konkurencji na rynku pośrednictwa ubezpieczeniowego, „Rozprawy Ubezpieczeniowe” 2009, nr 2(7).

Kowalewski E., Makler ubezpieczeniowy. Broker, Ośrodek Postępu Organizacyjnego przy Zarządzie Oddziału TNOiK, Bydgoszcz 1991.

Kowalewski E., Prawo ubezpieczeń gospodarczych, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz– Toruń 2006.

Kowalewski E., Serwach M., Wynagrodzenie brokera, „Prawo Asekuracyjne” 2008, nr 2.

Kowalewski E., Szmak S., Claim for brokerage from the perspective of Polish, German and Austrian Law, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2014, nr 4.

Kucharski B., Cywilnoprawne konsekwencje niedostosowania produktu ubezpieczeniowego do wymagań i potrzeb klienta, „Prawo Asekuracyjne” 2019, nr 3.

Kucharski B., Ewolucja odpowiedzialności za niedostosowanie umowy ubezpieczenia do wymagań i potrzeb klienta w orzecznictwie sądowym, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2023, nr 3.

Kucharski B., Prawo do kurtażu przy zmianie brokera ubezpieczeniowego, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2021, nr 1.

Kucharski B., Premia brokerska jako czyn nieuczciwej konkurencji, [w:] Sensum non verba spectamus. Księga jubileuszowa Profesor Urszuli Promińskiej, Katner W.J., Balcerzak M., Chlebny J., Janeta J. [red.], Wolters Kluwer, Łódź–Warszawa 2024.

Kucharski B., Projekt rekomendacji KNF dotyczących dystrybucji ubezpieczeń w zakresie współpracy między zakładami ubezpieczeń a brokerami, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2025, nr2.

Malinowska K., Broker a ubezpieczyciel, [w:] Broker w świetle prawa i praktyki ubezpieczeniowej, Serwach M. [red.], Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2012.

Nawracała J., Cofnięcie pełnomocnictwa brokerskiego a prawo do kurtażu, „Prawo Asekuracyjne” 2012, nr 4.

Nowe zasady dystrybucji ubezpieczeń, Pokrzywniak J. [red.], Wolters Kluwer, Warszawa 2018.

Orłowski Ł., Pojęcie tzw. efektów brokerskich, „Przegląd Prawa Handlowego” 2023, nr 11.

Pokrzywniak J., Broker ubezpieczeniowy – ubezpieczający – ubezpieczyciel. Stosunki zobowiązaniowe, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Poznań 2005.

Pokrzywniak J., Dobre praktyki wdziałalności brokerskiej – wybrane dylematy, „Prawo Asekuracyjne” 2022, nr1

Pokrzywniak J., Rozliczenia między brokerem ubezpieczeniowym a zakładem ubezpieczeń w świetle orzecznictwa sądowego w kontekście prac nad nową ustawą o dystrybucji ubezpieczeń, „Prawo Asekuracyjne” 2017, nr 2.

Sanetra W., Jednolitość orzecznictwa jako wartość sądowego stosowania prawa i rola Sądu Najwyższego w jej zapewnieniu, „Przegląd Sądowy” 2013, nr 7–8.

Serwach M., Umowa brokerska, [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 9. Umowy nienazwane, Katner W.J. [red.], CH Beck, Warszawa 2018.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Szwaja J. [red.], Legalis 2013.

Vademecum pośrednika ubezpieczeniowego, Sangowski T. [red.], Saga Printing, Poznań 1996.

Wojtkowiak M., Wynagrodzenie brokera ubezpieczeniowego – prowizja od ubezpieczyciela czy honorarium od ubezpieczającego, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2017, nr 4.