WU2017.3.4

Data dodania: 1 marca 2017

Kalkulowanie finansowych skutków
szkody na osobie powstałej na skutek śmierci
jednego z żywicieli gospodarstwa domowego

Anna Jędrzychowska

DOI: https://doi.org/10.33995/wu2017.3.4

Abstract

Artykuł stanowi propozycję kalkulacji wielkość luki, która powstaje w budżecie gospodarstwa domowego po śmierci jednego z żywicieli. Luka ta pojawia się na skutek utraconych dochodów zmarłego oraz
utraconego niefinansowego wkładu osobowego poszkodowanego w gospodarstwo domowe. Jednym
ze źródeł finansowania tej luki może być renta dla pośrednio poszkodowanych, tj. osób bliskich zmarłego (małżonka, rodzica, dziecka, rodzeństwa itp.), a także odszkodowanie za znaczne pogorszenie
sytuacji życiowej. W wielu krajach Unii Europejskiej osoby, które są członkami gospodarstwa domowego zmarłego, są uznawane za poszkodowane na skutek jego śmierci, co w konsekwencji nakłada
na sprawcę wypadku obowiązek zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia na ich rzecz.
Problem kompensacji utraconych dochodów został zilustrowany regulacjami prawnymi i kalkulacjami opartymi na rachunku aktuarialnym – renty terminowe z uwzględnieniem czasu trwania życia.
Przedstawione badania dotyczą Polski oraz krajów sąsiadujących. Propozycja kalkulacji utraconego wkładu
osobowego została oparta na rencie terminowej pewnej, a kalkulacje – na przykładzie polskiej gospodarki.
Artykuł wpisuje się w szersze badania autorki nad materialnymi konsekwencjami szkód osobowych
oraz źródłami ich finansowania.

 

Słowa kluczowe

szkody osobowe, renta alimentacyjna, odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej, pośrednio poszkodowani.

 

Pełna treść artykułu:

PDF

Bibliografia

Błaszczak-Przybycińska I., Produkcja gospodarstw domowych jako czynnik dochodotwórczy,
„Monografie i Opracowania” 2008, nr 553, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2008.
Bowers N.L., Gerber H.U., Hickman J.C., Jones D.A., Nesbitt C.J., Actuarial Mathematics, The Society
of Actuaries, Itasca, IL 1986.
Budżet czasu ludności w 2013 r. Część II. GUS, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/warunki-
-zycia/dochody-wydatki-i-warunki-zycia-ludnosci/budzet-czasu-ludnosci-w-2013-r-czesc-ii-
-wraz-z-czescia-i,19,2.html [dostęp: 21.06.2017].
Carmignani A., Giacomelli S., Too many lawyers? Litigation in Italian civil courts, „Temi di Discussione”
February 2010, nr 745, http://www.astrid-online.it/–giustizi/GIUSTIZIA-/Studi–ric/determinanti-
-litigiosit–BdI.pdf. [dostęp: 17.06.2017].
Current trends in bodily injury claims in MTPL insurance: 2010–2015: promotor 2016 report,
Monkiewicz J., Monkiewicz M. [red.], ProMotor, Warszawa 2016.
Czachórski W., Zobowiązania. Zarys wykładu, PWN, Warszawa 1994.
Enz R., Holzheu T., The economics of liability losses – insuring the moving target, „Sigma” 2004, nr 6.
European Motor Insurance Markets. Addendum, June 2016, https://www.insuranceeurope.eu/
european-motor-insurance-markets-addendum [dostęp: 21.06.2017].
Furedi F., Courting Mistrust: The hidden growth of a culture of litigation in Britain; Centre for Policy
Studies, London 1999.
Green L., The study and teaching of tort law, „Texas Law Review” 1955, vol. 34.
Holzheu T., Lechner R., Commercial liability: a challenge for businesses and their insurers, „Sigma”
2009, nr 5.
Jaździk-Osmólska A., Wycena kosztów wypadków i kolizji drogowych na sieci dróg w Polsce na koniec roku 2015, z wyodrębnieniem średnich kosztów społeczno-ekonomicznych wypadków
na transeuropejskiej sieci transportowej, Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego,
Warszawa 2016.
Jędrzychowska A., Poprawska E., Analysis of the Problem of Determining Loss of Income and Sources
for their Financing. The Case of Personal Injuries Caused in Traffic Accidents, „Transformations
in Business & Economics” 2016, Vol: 15, No: 2A (38A).
Jędrzychowska A., Poprawska E., Is the minimum amount of coverage from motor third party liability insurance enough to cover personal injuries?, „Journal of Risk Management in Financial
Institutions” 2016, No 1/2.
Jędrzychowska A., Poprawska E., Ronka-Chmielowiec W., The sufficiency of the minimum amounts
in compulsory liability insurance to cover personal injury claims – based on motor third party
liability insurance and medical liability insurance, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2015, nr 4.
Karaś T., Uwagi na temat pojęcia „szkoda” w amerykańskiej teorii prawa, „Studia Iuridica” 2007, XLVII.
Kwiecień I., Ekonomiczna analiza dochodzenia roszczeń o zadośćuczynienie za szkody na osobie z ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego
we Wrocławiu, Wrocław 2015.
Leimbacher U. et al., The globalisation of collective redress: Consequences for the insurance industry, Swiss Re Raport 2009.
Lowe J. [red.], The cost of damages culture, Working Party of The Actuaries Society, 2002 www.
actuaries.org.uk/__data/assets/pdf_file/0007/…/Lowe.pdf [dostęp: 17.06.2017].
Marszałek M., Rachunek produkcji domowej w Polsce w koncepcji systemu statystyki społecznej,
Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2015.
Mayr D., Severe Bodily Injury Claims In Europe – Developments And Trends; Munich Re, 2011, http://
piu.org.pl/public/upload/ibrowser/Munich%20Re.pdf (17.06.2017)
Motor Insurance and Reinsurance. Current Issues and Future Trends, Scor Global P&C, „Focus”
February 2015.
Motor Third Party Liability: Analysis of Serious Bodily Injury compensation from a European perspective, Scoor Global P&C, June 2013, https://www.scor.com/PandC_docs/SCORNL_DommagesCorpo_
EN_072013b.PDF [dostęp: 17.06.2017].
Narita S., Product liability claims in Europe; Swiss Reinsurance Company Ltd., Zurich 1997.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych,
motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy, Dz. U., 2002 nr 27 poz. 271.
Schmidt J.T., Factors Likely to Influence Tort Litigation in the European Union, „The Geneva Papers
on Risk and Insurance – Issues and Practice” 2009, nr 31, s. 304–313.
Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2014 r., GUS, http://stat.gov.pl/obszary-
-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/struktura-wynagrodzen-wedlug-zawodow-w-pazdzierniku-2014-r-,4,7.html [dostęp: 20.06.2017].
Szkody osobowe kompensowane z ubezpieczenia komunikacyjnego OC. Analiza rynku, Kwiecień I.
[red.], Poltext, Warszawa 2011.
Szkody osobowe z OC komunikacyjnego. W poszukiwaniu nowych rozwiązań, Monkiewicz J.,
Monkiewicz M. [red.], Poltext, Warszawa 2017
Tomczuk M., Wycena wartości prac domowych w rodzinach w Polsce, [w:] Instytucja rodziny wczoraj i dziś. Perspektywa interdyscyplinarna. Tom. 1. Między prawem i rynkiem, Stepkowska K.,
Stepkowska J. [red], Politechnika Lubelska, Lublin 2012.
Trwanie życia w 2014 r., GUS, http://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5470/2/9/1/trwanie_zycia_w_2014r.pdf [dostęp: 20.06.2017].
Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 17 grudnia 1998 r.
Wałachowska M., Wynagradzanie szkód deliktowych doznanych przez pośrednio poszkodowanych, LexisNexis, Warszawa 2014.
Wigmore K.H., A general analysis of tort relations, „Harvard Law Review” 1895, vol. 8.
Yang J., Reeves S., Observations on European Motor Body Injury insurance, 2013, http://www.actuaries.asn.au/Library/Events/ACS/2013/ReevesYangObservations.pdf [dostęp: 17.06.2017].
Zadośćuczynienie po nowelizacji art. 446 Kodeksu cywilnego na tle doświadczeń europejskich
„Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2010, nr 1 – specjalny, https://piu.org.pl/public/upload/ibrowser/zadoscuczynienie_WU.pdf [dostęp: 25.07.2017].