Standardy etyczne

Zasady etyki

  • Redakcja WU publikuje artykuły powstałe z poszanowaniem norm etycznych obowiązujących w nauce. Stosowane są zasady etyki publikacyjnej wynikające z Kodeksu Postępowania przyjętego przez Komitet ds. Etyki Publikacyjnej – Committee on Publication Ethics (COPE).
  • W związku z tym wszelkie przejawy nierzetelności naukowej wykryte przez redakcję, objawiające się w takiej postaci, jak „ghostwriting” czy „guest authorship” będą dokumentowane i ujawniane, a Redakcja prosi o podanie wkładu poszczególnych autorów w powstanie publikacji (w tym celu prosimy współautorów o wypełnienie „Oświadczenia o wkładzie poszczególnych autorów w powstanie publikacji”.)
  • Standardy zachowań etycznych stosuje się wobec wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces publikacji. Podmioty te mają obowiązek złożenia oświadczeń w razie konfliktu interesów.
  • W przypadku finansowego wsparcia prac nad przygotowaniem publikacji, udzielonego przez instytucję zewnętrzną, jej autor jest zobowiązany do umieszczenia informacji o tym fakcie we Wstępie (Wprowadzeniu) do opracowania.
  • W przypadku ujawnienia, że autor/-rzy publikacji dopuścił/-li się zachowania nieetycznego – redaktor naczelna zwraca się z prośbą o wyjaśnienia, po czym podejmuje decyzję o dalszych krokach przewidzianych w wytycznych COPE.

Zasady dotyczące autorów

Zasada rzetelności naukowej: Autorzy zgłaszanych do publikacji tekstów są zobowiązani do rzetelnego opisu wykonanych prac badawczych oraz obiektywnej interpretacji wyników. Prace powinny zawierać wystarczająco dużo informacji umożliwiających identyfikację źródeł danych, a także powtórzenie badań. Nierzetelne lub niezgodne z zasadami etyki prezentowanie i interpretowanie danych i wyników badań jest niedopuszczalne i skutkować może odrzuceniem tekstu na wstępnym etapie lub  wycofaniem tekstu.

Zasady oryginalności pracy: Autorzy mogą zgłaszać do publikacji wyłącznie własne, oryginalne teksty. W przypadku, kiedy wykorzystują badania i/lub słowa innych powinni używać stosownych oznaczeń wskazujących na cytowanie. Plagiat czy fabrykowanie danych są niedopuszczalne.

Zasada rzetelności źródeł:  Autorzy zgłaszanych prac zobowiązani są zawsze wskazywać publikacje, które zostały przez nich wykorzystane przy tworzeniu artykułu i które miały wpływ na ich własne ustalenia.

Wielokrotne bądź równoczesne opublikowanie tekstu: Autorzy nie powinni publikować tekstów opisujących te same badania w więcej niż jednym czasopiśmie. Zgłaszanie tych samych prac do więcej niż jednego czasopisma uznawane jest za nieetyczne.

Zasady autorstwa pracy: Wszystkie osoby wymienione w zgłoszonej pracy jako autorzy lub współautorzy powinny mieć faktycznie znaczący udział w powstaniu tekstu (projektu, pomysłu, planowaniu, wykonaniu, interpretacji wyników). Również, wszystkie osoby, które miały wpływ na ostateczny kształt pracy powinny zostać wymienione jako współautorzy. Obowiązek upewnienia się, że osoby mające wkład w powstanie artykułu akceptują jego ostateczną formę, spoczywa na autorze zgłaszającym tekst do publikacji.

Inne osoby, które przyczyniły się fragmentarycznie do powstania tekstu, powinny zostać uwzględnione w sekcji podziękowań w pierwszym przypisie.

Jawność i konflikt interesów: Wszyscy autorzy powinni ujawnić w swoich tekstach jakiekolwiek finansowe bądź innego rodzaju istotne konflikty interesów, które mogły wpłynąć na kształt prezentowanych ustaleń. Wszystkie źródła wsparcia finansowego dla danego projektu powinny zostać ujawnione.

Błędy w opublikowanych pracach: Jeśli autor/autorzy odkryją znaczące błędy lub nieścisłości w swoich tekstach, zobowiązani są niezwłocznie powiadomić o tym redakcję czasopisma w celu wycofania tekstu, sporządzenia erraty bądź skorygowania zaistniałych błędów.

Zasada udostępnienia danych: Autorzy mogą zostać poproszeni o przedstawienie nieprzetworzonych wyników badań, zatem powinni oni być przygotowani, aby zapewnić dostęp do tych danych, także przez jakiś czas po opublikowaniu pracy.

Zasady dotyczące recenzentów

Recenzenci mają wpływ na decyzje redakcyjne redakcji. Mogą także za uprzednim porozumieniem z autorem, oraz przy zachowaniu anonimowości, pomagać autorom w doskonaleniu publikowanych prac.

Zasada terminowości: Recenzent zobowiązany jest do doręczenia recenzji w ustalonym terminie. Jeżeli  recenzent nie jest w stanie  przygotować recenzji w wyznaczonym terminie lub z przyczyn merytorycznych, a także innych względów, powinni niezwłocznie poinformować o tym redakcję.

Zasada poufności: Wszystkie recenzowane prace mają charakter poufny, co oznacza, że ujawnianie  lub udostępnienie ich osobom trzecim jest niedopuszczalne (za wyjątkiem osób do tego upoważnionych).

Zasada zachowania standardów obiektywności: Recenzje powinny mieć charakter obiektywny. Personalna krytyka autorów prac jest uważana za niedopuszczalną. Wszystkie spostrzeżenia recenzenta powinny zostać przedstawione w sposób jasny i powinny zostać odpowiednio uargumentowane.

Zasada rzetelności źródeł: Recenzent, jeśli zachodzi taka potrzeba, powinien  wskazać odpowiednie prace niezacytowane przez autora.  Recenzent powinien wskazać także wszelkie istotne podobieństwa do innych prac.

Jawność i konflikt interesów:  Recenzent ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacje o szczególnych znaczeniu, a także pomysły pozyskane w wyniku procesu recenzyjnego, nie może on także wykorzystywać ich dla własnych korzyści.   W razie konfliktu interesów odmawia wyrażenia zgody na recenzowanie tekstu.

Zasady dotyczące członków redakcji

Kontrola standardów etycznych: Redakcja w sposób ciągły kontroluje przestrzeganie standardów i zasad etycznych związanych z publikacją tekstów naukowych i podejmuje działania mające na celu przeciwdziałanie praktykom niezgodnym z przyjętymi standardami etycznymi.

Zasada fair play:  Redakcja ocenia teksty zgłaszane do publikacji wyłącznie  pod względem merytorycznym. Kwestie takie jak rasa, płeć, wyznanie, pochodzenie, obywatelstwo czy przekonania polityczne autorów w żaden sposób nie wpływają na ocenę artykułów.

Zasada poufności: Redakcja nie ujawnia osobom nieupoważnionym żadnych informacji na temat zgłaszanych do publikacji prac. Osobami upoważnionymi do posiadania tych informacji pozostają wyłącznie: sami autorzy, wybrani recenzenci, oraz wydawca.

Konflikt interesów: Nieopublikowane artykuły nie mogą być bez pisemnej zgody autorów wykorzystywane przez członków zespołu redakcyjnego, ani przez  inne osoby uczestniczące w procedurach wydawniczych. Reklama, przedrukowywanie i jakiekolwiek zyski finansowe nie wpływają na decyzje redakcyjne.

Zasada rzetelności naukowej:  Redakcja zobowiązuje się dołożyć wszelkich starań dla zachowania rzetelności naukowej publikowanych prac. W tym celu członkowie redakcji mogą nanosić stosowne poprawki, a także w przypadku podejrzeń nieuczciwych praktyk (plagiatu, fałszowania wyników badań) podjąć decyzję o wycofaniu tekstu z publikacji. Redakcja, w razie potrzeby, zawsze gotowa jest opublikować także stosowne sprostowania, wyjaśnienia lub przeprosiny.

Wycofanie tekstu (retrakcja):

Redakcja rozważa wycofanie opublikowanego tekstu lub tekstu w toku procesu publikacyjnego w przypadkach, gdy:

– wyniki badań zostały wcześniej opublikowane gdzie indziej;

– praca nosi znamiona plagiatu, autoplagiatu lub  narusza zasady etyki.

– tekst był wcześniej w całości bądź w znacznej części publikowany bez odpowiedniego odniesienia, zgód lub uzasadnienia (m.in. przypadki wielokrotnego powielania tożsamego tekstu);

– tekst prezentuje treści nieetyczne;

– występują wyraźne dowody świadczące o braku wiarygodności wyników badań, fabrykowaniu danych, a także w razie popełnienia niezamierzonych błędów (np. błędy w obliczeniach, błędy metodologiczne);

Redakcja informuje autora o odmowie publikacji bądź wycofaniu tekstu.

Taka informacja powinna wskazywać precyzyjne przyczyny odmowy publikacji. Odmowa publikacji może nastąpić w szczególności, gdy autor nie ustosunkował do uwag recenzentów lub ich nie uwzględnił.

Zawiadomienie o wycofaniu tekstu zawiera informacje o osobie (w nagłówku powinien się znaleźć co najmniej tytuł i nazwisko/-a autora/-ów pracy) i powodach uzasadniających wycofanie tekstu. Powody podawane są w celu rozróżnienia błędów niezamierzonych od celowych nadużyć.

Wycofywane teksty nie zostają usunięte z opublikowanej wersji czasopisma, ale fakt ich wycofania będzie wyraźnie oznaczony.

Zapora ghost writing i guest autorship: Redakcjaw trosce o rzetelność naukową publikowanych tekstów prowadzi selekcję nadesłanych artykułów zgodnie z zasadami zapory ghostwriting i guest authorship.

Z ghostwriting mamy do czynienia, gdy ktoś wniósł istotny wkład w powstanie publikacji, bez ujawnienia swojego udziału jako jeden z autorów lub bez wymienienia jego roli w podziękowaniach zamieszczonych w publikacji. Z guest authorship (honorary authorship) – mamy do czynienia w przypadku, gdy udział autora jest znikomy lub w ogóle nie miał miejsca, a pomimo to jest wskazany jako autor lub współautor publikacji.

W celu przeciwdziałania przypadkom ghostwriting, guest authorship redakcja czasopisma wprowadza następujące procedury:

  1. Redakcja wymaga od autorów publikacji ujawnienia wkładu poszczególnych autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz kontrybucji, tj. informacji kto jest autorem koncepcji, założeń, metod, protokołu itp. wykorzystywanych przy przygotowaniu publikacji), przy czym główną odpowiedzialność ponosi autor zgłaszający tekst. W tym celu autorzy wypełaniają Deklarację wkładu poszczególnych autorów w powstanie opracowania zbiorowego znajdującej się w zakładce: „Informacje dla autorów”
    2. Ghostwriting,guest authorship są przejawem nierzetelności naukowej, a wszelkie wykryte przypadki będą ujawniane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych itp.).
    3. Redakcja wymaga informacji o źródłach finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów (financial disclosure).

Redakcja dokumentuje wszelkie przejawy nierzetelności naukowej, zwłaszcza naruszania zasad etyki obowiązujących w nauce.

Wzorzec artykułu
Oświadczenie autora
Deklaracja wkładu poszczególnych autorów w powstanie opracowania zbiorowego

Pocztą, na adres redakcji należy przesłać pismo z oświadczeniem autora (według załączonego wzoru).

Kontakt z redakcją:

wiad_ubezp@piu.org.pl

„Wiadomości Ubezpieczeniowe”

ul. Twarda 18

00-105 Warszawa