System opieki zdrowotnej doszedł do ściany. Brakuje pieniędzy i personelu. Zwłaszcza że pandemia to znacznie większe wydatki, nie tylko na pacjentów chorych na COVID 19, ale też tych, którzy przez pandemię zrezygnowali z profilaktyki albo leczenia i zlekceważyli objawy poważnej choroby. Społeczeństwo zaciągnęło tzw. dług zdrowotny. Prywatne ubezpieczenia zdrowotne mogą skutecznie odciążyć publiczną opiekę zdrowotną. Trzeba im na to wreszcie pozwolić.

Debata DGP: „Skąd pieniądze na zdrowie – rekomendacje zmian finansowania systemu” odbyła się 15 kwietnia. Oto główne wnioski z debaty.

Jeden system finansowany publicznie i prywatnie

Pandemia pokazała, że w obecnym systemie nie mamy już rezerw. Jesteśmy o włos od całkowitej zapaści systemu. Poszukiwanie rozwiązań, które szybko przyniosą efekty, jest kluczowe. Jednak ich założeniem powinna być zgoda co do tego, że w Polsce jest jeden system zdrowotny, który trzeba oprzeć zarówno o publiczne, jak i prywatne finansowanie. Państwo powinno być organizatorem tego systemu. Takie założenie pozwoli na udział w debacie o kształcie systemu opieki zdrowotnej w Polsce wszystkich zainteresowanych podmiotów, w tym ubezpieczycieli. Ich rola w finansowaniu opieki może być duża, ponieważ każdy sprawnie zorganizowany system prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych odciąży wydatki państwa.

Większy udział społeczeństwa w finansowaniu opieki zdrowotnej

Warto sobie zdać sprawę z tego, że Polacy są gotowi przeznaczać prywatne pieniądze na leczenie. Jednak by udział prywatnych wydatków się zwiększył, trzeba stworzyć atrakcyjną ofertę dla współpłacących. Kluczem jest bowiem nie tylko więcej pieniędzy w systemie, ale też poprawa efektywności ich wydawania. W jaki sposób to zrobić? Choćby przez przedpłaconą ubezpieczeniową opiekę zdrowotną. Ubezpieczenia tworzą efektywny i spójny system, który pomaga zarządzać kwestiami zdrowotnymi, od profilaktyki po leczenie. Coraz więcej Polaków chce mieć taką możliwość.

Prywatne ubezpieczenia zdrowotne: rośnie zainteresowanie ubezpieczeniami

Pandemia zwiększyła zainteresowanie prywatnymi usługami medycznymi. Z badań, które przeprowadziliśmy w październiku 2020 r. wynika, że co piąta ankietowana osoba, która ma prywatne ubezpieczenie zdrowotne, kupiła je lub przedłużyła ze względu na sytuację epidemiczną. 40 proc. respondentów nieposiadających prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, rozważało jego zakup. Ponad połowa ze względu na pandemię.

Ponad 80 proc. uczestników badania PIU zadeklarowało gotowość ponoszenia dodatkowych miesięcznych opłat za opiekę medyczną, poza składkami płaconymi na NFZ. Ponad połowa tych osób uważa, że największą zaletą prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych jest szybki dostęp do specjalistów. Ważna jest dla nich również możliwość skorzystania z najnowszych technologii, do których dostęp w systemie publicznym jest trudny (29 proc.), a także krótki termin oczekiwania na zabieg czy operację (24 proc.) oraz tomografię, rezonans magnetyczny i inne badania diagnostyczne (24 proc.). Dodatkowo 70 proc. respondentów stwierdziło, że mogłoby opłacać dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne, gdyby możliwe było odliczenie tej kwoty od podatku.

Rośnie wartość prywatnych wydatków na zdrowie

Dane PIU potwierdzają deklaracje respondentów. W 2020 r. liczba Polaków posiadających prywatne ubezpieczenie zdrowotne wyniosła 3,3 mln i było to o 8,5 proc. więcej niż rok wcześniej.

Wartość prywatnych wydatków na ochronę zdrowia rośnie z roku na rok. Według raportu PMR, wartość rynku prywatnej opieki zdrowotnej w Polsce wyniosła ponad 58 mld zł w 2019 r. Autorzy raportu zakładają, że w latach 2020-2025 wartość całkowitego rynku prywatnej opieki zdrowotnej będzie rosła w tempie około 6% rocznie.

Z tej kwoty tylko niecały 1 mld zł rocznie wydawany jest na prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Duża część pozostałych środków prywatnych jest wydawana nieefektywnie, np. na suplementy diety, leki OTC i świadczenia fee-for-service.

Prywatne ubezpieczenia zdrowotne: czy upowszechnienie ubezpieczeń zdrowotnych jest możliwe?

Istnieje kilka metod upowszechnienia prywatnych ubezpieczeń. Jeśli ubezpieczenia będą oferowały produkty objęte koszykiem publicznym, zapewniając lepszy standard lub szybszy dostęp, to tzw. system suplementarny. Najprostsze wydaje się stworzenie odpowiednich zachęt, np. podatkowych dla osób indywidualnych lub pracodawców.

Zachęty są korzystne dla państwa, również finansowo. Wykupienie ubezpieczenia zdrowotnego, oznacza  więcej profilaktyki, wcześniejsze diagnozy i mniej osób wymagających opieki w tym szpitalnej, która jest wielokrotnie droższa. To korzyść zarówno w dłuższym jak i krótkim horyzoncie czasowym. Ubezpieczenia odciążają opiekę specjalistyczną, szpitalną  i zmniejszają dług zdrowotny społeczeństwa.

Ubezpieczenia grupowe – dobre rozwiązanie dla Polaków

W Polsce, przy naszym poziomie zdrowia i  zamożności, sprawdzą się prywatne ubezpieczenia grupowe. Ubezpieczenia współpłacone przez pracodawców to już obecnie jeden z istotniejszych benefitów dla pracowników.  W ten sposób ubezpieczenia zdrowotne mają szansę stać się produktem masowym, a więc efektywniejszym odciążeniem dla systemu. Będzie też służył grupie, która w tej chwili ponosi największe koszty związane z prywatną opieką zdrowotną, bo nie może z oferty publicznej w pełni skorzystać choćby ze względu na ograniczenia czasowe

Warto zwrócić uwagę na kraje, w których zachęty podatkowe przyniosły doskonałe efekty i pozwoliły na rozwiniecie prywatnych ubezpieczeń. Są to między innymi Irlandia, Słowenia czy Hiszpania. W tej ostatniej odliczenia podatkowe dla pracodawców wpłynęły na to, że bardzo szybko stworzony został system prywatnych ubezpieczeń szpitalnych.