Dokumenty konsultacyjne EIOPA miewają po 1000 stron. Jak zabrać się do ich lektury, na co zwrócić uwagę? Dlaczego warto dzielić się opiniami w ramach konsultacji i dlaczego PIU bardzo liczy na Wasze zdanie? W 2019 roku PIU wzięła udział w  konsultacjach publicznych EIOPA dotyczących zrównoważonego finansowania, ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych, raportowania SII oraz outsourcingu usług do chmury obliczeniowej. Co było ważne dla naszej branży? Podsumowujemy konsultaje publiczne EIOPA.

EIOPA jako nadzór europejski ma trudne zadanie, by prowadzić dialog z różnymi rynkami ubezpieczeniowymi w poszczególnych krajach jednocześnie. Odbywa się to na zasadzie konsultacji i publicznych wysłuchań. Dokumenty konsultacyjne mają zawsze taką samą formę. Nawigacja po nich tylko z początku wydaje się niemożliwa. To fakt, objętość dokumentów i stopień skomplikowania języka, mogą przyprawić o dreszcze lub o …nagłą senność. Ale nie wszystko trzeba czytać, żeby wyrobić sobie ogólny pogląd na to, co nas czeka! Konsultacje publiczne EIOPA to dla nas ważny instrument

Konsultacje publiczne EIOPA: dokumenty konsultacyjne – określony schemat

Dokument konsultacyjny zawsze zawiera wprowadzenie o tym, dlaczego EIOPA postanowiła zająć się danym tematem. Kolejne jego części to treść rekomendacji czy porady, uzasadnienie i ocena wpływu. Najważniejszą częścią dokumentu jest treść porady, czyli rekomendacji, która zawsze jest prezentowana w ramkach na niebieskim tle. I to właśnie od tej części trzeba zacząć lekturę, jeśli chcemy mieć ogląd tego, co będzie od branży oczekiwane. Na przykład w dokumencie konsultacyjnym Solvency II z blisko 900 stron (plus załącznik 250) treść porady to około 120 akapitów rozrzuconych po dokumencie, co daje już tylko ok. 20 stron. Co było więc dla nas najważniejsze w dotychczasowych konsultacjach?

Konsultacje dotyczące zrównoważonego finansowania – EIOPA uwzględniła nasz postulat, by nie ujednolicać scenariuszy zmian klimatu w ORSA

W lipcu 2019 r. przekazaliśmy do EIOPA stanowisko PIU do dokumentu konsultacyjnego dotyczącego włączenia zasad zrównoważonego finansowania do Wypłacalności II. Podejście EIOPA było racjonalne i zbieżne z oczekiwaniami branży. Dlatego poparliśmy szereg propozycji.

System SII nie powinien stawiać barier dla zrównoważonego finansowania. Ważne jest jednak, by był oparty na ryzyku. Nie ma konieczności zmiany zasad wyceny aktywów i zobowiązań czy wymogów kapitałowych. Zrównoważone finansowanie powinno być brane pod uwagę w decyzjach inwestycyjnych, ale nie powinno podważać zasady ostrożnego inwestora. Inwestycje i decyzje o przyjęciu do ubezpieczenia muszą opierać się na właściwej analizie ryzyka.

Aktuariusze od lat biorą pod uwagę ryzyko klimatyczne w modelach biznesowych. Ubezpieczyciele podejmują działania w tym zakresie, jednak dotychczas nie mieli sztywno określonych wymogów regulacyjnych, nie komunikowali też tego. Teraz istotne będzie, aby czynniki ESG na co dzień towarzyszyły działalności ubezpieczeniowej.

Właściwie jedyną propozycją do jakiej odnieśliśmy się negatywnie było ustanowienie jednolitego podejścia ilościowego do ORSA, opartego na znormalizowanym zestawie scenariuszy zmian klimatu. To byłoby sprzeczne z samą naturą ORSA, która jest specyficzna dla zakładu ubezpieczeń. I zostaliśmy wysłuchani. To dowód na to, że warto brać udział w konsultacjach.

Konsultacje publiczne EIOPA dotyczące ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych

Bezpieczeństwo systemu finansowego jest bardzo ważne dla ubezpieczycieli. Funkcjonowanie systemów gwarancyjnych sprzyja temu celowi i pozwala budować zaufanie do rynku ubezpieczeń. PIU sprzeciwiła się harmonizacji dot. funduszy gwarancyjnych w UE z uwagi na m.in.: brak harmonizacji prawa upadłościowego, cywilnego, różnice w ofercie produktowej i oczekiwaniach konsumentów czy w poziomie rozwoju rynków ubezpieczeniowych w UE.

W konsultacjach jednak nie mogliśmy zaprezentować wyłącznie negatywnego stanowiska. Dlatego dodatkowo opracowaliśmy minimum, na które można przystać. Odnieśliśmy się więc do zasad minimalnej harmonizacji.

Zgłosiliśmy sprzeciw wobec objęcia funduszem wybranych osób prawnych, gdyż to obciążałoby system ze szkodą dla osób fizycznych. Nie poparliśmy również finansowania ex-ante, gdyż wierzymy, że bardziej efektywne jest zarządzanie środkami przez samych ubezpieczycieli.

Poparliśmy natomiast funkcjonowanie sieci funduszy gwarancyjnych, a nie tworzenie europejskiego funduszu gwarancyjnego. Zgodziliśmy się również na oparcie systemu o zasadę odpowiedzialności państwa macierzystego, gdyż jest to zbieżne z art. 30 dyrektywy SII. Istotne było też ograniczenie odpowiedzialności funduszu gwarancyjnego w przypadku niewypłacalności zakładu ubezpieczeń, gdyż takie rozwiązanie zapewnia stabilność finansową sektora ubezpieczeń.

Dodatkowo wskazaliśmy, że z perspektywy ubezpieczeń życiowych najlepszą opcją dla klienta jest przeniesienie portfela, dlatego byliśmy rozczarowani, że EIOPA rozdzieliła konsultacje dotyczące funduszy gwarancyjnych oraz restrukturyzację i uporządkowaną likwidację w ubezpieczeniach. Tu potrzeba systemowego rozwiązania, a jakiekolwiek zmiany w funduszach gwarancyjnych muszą równolegle być oceniane z perspektywy rozwiązań dla restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

Konsultacje publiczne EIOPA dotyczące raportowania SII

W konsultacjach PIU postulowało, aby nowa sprawozdawczość była użyteczna, nie powinna podnosić kosztów i mnożyć dodatkowych obowiązków. Propozycje EIOPA w zakresie rewizji raportowania były dla nas największym rozczarowaniem 2019 roku.

EIOPA zapewniała o znacznej liczbie uproszczeń. W praktyce EIOPA jednak rozszerzyła zakres raportowanych danych w obecnych formularzach sprawozdawczych. Negatywnie odnieśliśmy się do zmian w tzw. ‘listingach’. Zmiany w systemach, a potem regularne raportowanie rozszerzonych wersji formularzy, takich jak lista aktywów, z pewnością byłyby bardzo kosztowne.

Postulowaliśmy też wyeliminowanie bądź ograniczenie danych w sprawozdawczości kwartalnej, w tym brak konieczności ponownego przekazywania danych za IV kwartał, po zmianach wynikających ze sporządzenia raportu rocznego. Wątpliwości budziła również sprawozdawczość produktowa czy raportowanie cyberryzyka.

W raportowaniu powinno znaleźć się miejsce dla zastosowania zasady proporcjonalności. Zakłady spełniające określone kryteria mogłyby z góry być wyłączone z raportowania pewnych informacji. Nowe podejście powinno również gwarantować, że ubezpieczyciele nie zmienialiby zakresu raportowania co kwartał w związku z przeliczaniem kryteriów raportowania.

Konsultacje dotyczące polityki wynagradzania

Proponowana przez EIOPA opinia ustanowiłaby dodatkowe kryteria oceny zasad wynagradzania przez organ nadzoru, które nie wynikają wprost z regulacji ubezpieczeniowych. Polityka wynagrodzeń powinna przyczyniać się do właściwej strategii biznesowej, długoterminowych interesów i trwałości firmy i nie powinna być związana głównie z celami krótkoterminowymi.

Niemniej, w opinii PIU, EIOPA powinna zaproponować zmianę przepisów dotyczących zasad wynagradzania, np. w ramach rewizji Wypłacalności II, zamiast proponować wybrane rozwiązania z sektora bankowego, bez dokonania wnikliwej oceny wpływu proponowanych zmian.

Konsultacje dotyczące outsourcingu usług do chmury obliczeniowej

W tych konsultacjach zachęcaliśmy EIOPA do dialogu z dostawcami usług w chmurze, gdyż zależało nam, aby nowe wytyczne były przestrzegane przez dostawców takich usług i żeby nie generowało to dodatkowych kosztów dla ubezpieczycieli. W szczególności chodziło o wytyczne dot. audytu, wymogów sprawozdawczych lub określenia istotności działań zlecanych na zewnątrz. PIU wskazywało, że w ciągu najbliższych kilku lat doświadczymy zastąpienia rozwiązań „na miejscu” usługami opartymi wyłącznie na chmurze (usługi SaaS, PaaS), więc nowe wymogi powinny uwzględniać ten trend.

Chcieliśmy też, aby nowe wytyczne EIOPA były dostosowane do treści innych aktów prawnych UE i wytycznych skierowanych do pozostałych sektorów rynku finansowego. Było to szczególnie ważne dla ubezpieczycieli wchodzących w skład grup kapitałowych. Branża postulowała również certyfikację dostawców usług, gdyż w ten sposób najłatwiej byłoby usługodawcom i usługobiorcom sprostać oczekiwaniom regulatora. Takie rozwiązanie byłoby także efektywne kosztowo.

Co nas czeka w 2020 roku?

Do 13 stycznia trwały konsultacje dotyczące PRIIPs. 15 stycznia minie termin na zgłaszanie uwag do rewizji SII. Do 13 marca będziemy komentować propozycję wytycznych w sprawie bezpieczeństwa i zarządzania technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi.

I na tym na pewno nie poprzestaniemy…

Dlaczego warto brać udział w publicznych konsultacjach?

Konsultacje publiczne to forma współtworzenia nowych zasad. Poprzez udział w nich współtworzymy nowe regulacje i wytyczne, które będą stosowały zakłady ubezpieczeń w niedalekiej przyszłości. To ważne, by zdawać sobie z tego sprawę. Dlatego też tak bardzo liczymy tu nas Was, na Wasze opinie – na opinie ludzi, którzy codziennie mierzą się wdrażaniem legislacyjnych zapisów, to dla nas bezcenne. Dzięki temu PIU może jeszcze lepiej wpływać na kształt przepisów prawa i wytyczne nadzoru.