Potrzeba zmian w systemie opieki medycznej

Podczas panelu dyskusyjnego, zorganizowanego przez PIU oraz firmę doradczą Ernst & Young w ramach Forum Ochrony Zdrowia Forum Ekonomicznego w Krynicy-Zdrój, Ministerstwo Zdrowia potwierdziło rozpoczęcie prac nad ustawą o dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych. Planowane są też zmiany w systemie płatnika publicznego (NFZ). Będą to pierwsze kroki na drodze do zwiększenia efektywności finansowania systemu ochrony zdrowia. Konkurencja płatników jest propozycją, która będzie brana pod uwagę jako kierunek zmian w perspektywie długofalowej.

5 września w ramach Forum Ochrony Zdrowia Forum Ekonomicznego w Krynicy-Zdrój odbył się panel dyskusyjny „Konkurencja płatników drogą do poprawy finansowania ochrony zdrowia”. Uczestnicy panelu dyskutowali o obecnym modelu systemu ochrony zdrowia w Polsce, który opiera się na jednym, publicznym płatniku – NFZ. Powszechnie podnoszone są postulaty jego zmiany. Uczestniczący w panelu Jan Krzysztof Bielecki, Przewodniczący Rady Gospodarczej przy Premierze RP podkreślił, że nie widzi możliwości powrotu do budżetowego systemu finansowania ochrony zdrowia i że ważne jest, aby kontynuować prace w kierunku racjonalnego podejścia do finansowania opieki zdrowotnej z uwzględnieniem analizy kosztów i wdrożenia mechanizmów, które sprawdzają się w innych sektorach gospodarki.

Jednym ze sposobów poprawy jakości i zwiększenia efektywności opieki zdrowotnej, postulowanym m.in. przez branżę ubezpieczeniową, jest konkurencja płatników. W przeciwieństwie do jednego publicznego NFZ, konkurencja zakłada, że każdy będzie mógł wybrać, czy jego obowiązkowa składka zdrowotna powędruje do płatnika państwowego czy któregoś z płatników prywatnych. Płatnicy będą rywalizować między sobą o pacjentów, co może przyczynić się do efektywniejszego zarządzania środkami i lepszego standardu obsługi. Oczywiście, całość systemu musi być oparta na zasadzie solidaryzmu społecznego i równości dostępu do świadczeń  – mówiła Dorota M. Fal, doradca zarządu PIU, moderująca dyskusję podczas Forum w Krynicy.

Eksperci zgodzili się, że konkurencja płatników może być właściwym kierunkiem rozwoju i dlatego dyskusja na ten temat jest nadal bardzo potrzebna. Ministerstwo Zdrowia zadeklarowało w najbliższym czasie zmiany przede wszystkim w systemie płatnika publicznego. Ministerstwo zapewniło jednocześnie, że konieczne jest szybkie wprowadzenie ustawy o dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych, uporządkowanie tego rynku, co da ubezpieczycielom możliwość nabierania doświadczeń w zakresie finansowania ochrony zdrowia w Polsce. Jak podkreślał Jan Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu Polskiej Izby Ubezpieczeń, ubezpieczyciele mają potrzebną wiedzę, kompetencje i doświadczenia na rynkach międzynarodowych. Sprawdzają się w wielu systemach opieki zdrowotnej jako płatnik.

– Rozpoczęte już prace nad ustawą o dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych to pierwszy krok na drodze do głębszych, ewolucyjnych zmian systemu – zapewniał Sławomir Neumann, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia.  Tymczasem, Johan Hjerqvist, prezes Health Consumer Powerhouse, badającego systemy opieki zdrowia w całej Europie podkreślił, że prace nad reformą finansowania systemu opieki zdrowotnej w Polsce trwają już od ponad 20 lat, ale brak odważnych decyzji sprawia, że Polska znajduje się na jednym z ostatnich miejsc w rankingach badających europejskie systemy ochrony zdrowia.
Uczestnicy panelu zgodzili się co do tego, że wyzwania demograficzne nie pozwalają na ciągłe przesuwanie w czasie reformy polskiego systemu medycznego. – Dziś średni koszt leczenia osoby po 65. roku życia prawie sześciokrotnie przewyższa koszt leczenia osoby w wieku 26-30 lat. Tymczasem do roku 2060 liczba takich osób wzrośnie dwukrotnie. Jedyną szansą na sprostanie temu wyzwaniu jest wprowadzenie zmian w systemie już dzisiaj. W przeciwnym razie, na zabezpieczenie potrzeb zdrowotnych społeczeństwa w obecnym zakresie będziemy potrzebowali 0,9 proc. PKB więcej już w 2020 roku, a predykcje długoterminowe pokazują, że wartość ta wzrośnie do 2,6 proc. PKB w 2060 – podsumowała Dorota M. Fal.
Uczestnicy panelu wyrazili nadzieję, że resort wprowadzi niebawem sektor opieki zdrowotnej na nowe, lepsze tory a wnioski zgłoszone w Krynicy będą miały swoją bezpośrednią kontynuację w pracach rządu.

Drugi panel w dn. 6 września poświęcony był finansowaniu opieki medycznej. System ten wymaga zmian. Ważnym ich elementem jest wybór efektywnego modelu finansowania. Uczestnicy panelu „Finansowanie opieki zdrowotnej – wyzwania międzyresortowe”, zorganizowanego przez PIU i Ernst&Young zgodzili się z tezą, że system publiczny nie jest w stanie zapewnić wszystkim pacjentom takiego standardu opieki, jaki odpowiadałby ich potrzebom. Poseł Jakub Szulc, były wiceminister zdrowia stwierdził, że tak funkcjonujący system nie zapewni „wszystkim wszystkiego w 100 proc.”. Między innymi z tego powodu prywatne wydatki Polaków na opiekę medyczną, leki i parafarmaceutyki przekroczyły już 30 mld zł rocznie. Kłopot w tym, że są one wydawane skrajnie nieefektywnie. Tylko ok. 300 mln z tej kwoty stanowią ubezpieczenia zdrowotne. Sławomir Neumann, wiceminister zdrowia kolejny raz zapowiedział wdrożenie ustawy o dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych. Przyznał, że bez dobrej regulacji prawnej zakłady ubezpieczeń będą z ostrożnością podchodziły do wejścia na ten rynek. Dorota M. Fal, doradca zarządu PIU ds. ubezpieczeń zdrowotnych zapewniła, że prywatne ubezpieczenia są elementem bardzo elastycznym, dlatego też mogą poprawić jakość i dostęp do opieki medycznej, dostosowując się jednocześnie kształtem i zakresem do wymagań systemu publicznego.
Eksperci podkreślili jednocześnie, że dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne nie powodują wykluczenia nikogo z systemu. Są to rozwiązania oparte na zasadzie solidaryzmu społecznego. Podczas panelu dyskutowana była również rola innych resortów w budowie efektywnego systemu zabezpieczającego Zdrowie i kwestie tzw. kosztów alternatywnych związanych z opieką zdrowotną – kosztów zwolnien lekarskich i rent.