Insurance Europe opublikowała odpowiedź na konsultacje EIOPA ws. projektu stanowiska w sprawie różnicowania składek w ubezpieczeniach majątkowych – price walking: taryfikacje to delikatny obszar. Zasady sformułowane w IDD to niewystarczająca podstawa do podejmowania takich działań. A swoboda kształtowania cen to element uczciwej konkurencji.

12 października Insurance Europe opublikowała swoją odpowiedź na konsultacje publiczne dotyczące projektu stanowiska nadzorczego EIOPA w zakresie różnicowania wysokości składek w ubezpieczeniach majątkowych (price walking).  Insurance Europe wskazuje, że taryfikacje i inne decyzje handlowe są bardzo delikatnymi obszarami. A dostęp do ubezpieczeń i sprawiedliwe traktowanie klientów mają przy tym kluczowe znaczenie.

Skąd wiedza, skoro temat wykracza poza kompetencje nadzoru i organizacji rynkowych?

Insurance Europe wyjaśnia, że nie jest w stanie skomentować kwestii zawartych przez EIOPA w dokumencie konsultacyjnym, ponieważ nie posiada wiedzy co do praktyk różnicowania cen. Zagłębianie się w indywidualne decyzje handlowe zakładów ubezpieczeń wykracza poza jej kompetencje. Ani Insurance Europe, ani jej organizacje członkowskie nie prowadzą nadzoru rynku w tym obszarze. Stąd wszelkie inicjatywy EIOPA dotyczące ustalania cen i podejmowania decyzji handlowych są bezprecedensowe i muszą być traktowana z wyczuciem. Tak, aby nie wymagać od krajowych organów nadzoru nad rynkiem finansowym przekroczenia ich uprawnień.

Przepisy już istnieją

Insurance Europe podkreśla, że istnieją już przepisy krajowe i unijne, które należy wziąć pod uwagę przy ocenie, czy konieczne jest podjęcie przez EIOPA działań w obszarze taryfikacji składek. Artykuł 17 ust. 1 dyrektywy w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (IDD) wymaga, aby dystrybutorzy ubezpieczeń, świadcząc usługi, zawsze postępowali uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie, zgodnie z najlepiej pojętym interesem swoich klientów. Uzupełnieniem tego wymogu są przepisy krajowe zawarte w regulacjach sektorowych oraz przepisy prawa cywilnego. Stosowanie tych regulacji jest z kolei monitorowane przez sądy krajowe, krajowe organy nadzoru lub organy ochrony konsumentów.

Wspólna kultura nadzoru – czy to wystarczy?

Insurance Europe wyjaśnia także, że EIOPA i krajowe organy nadzoru odgrywają ograniczoną rolę w podejmowaniu działań, które bezpośrednio wpływają na zdolność poszczególnych zakładów ubezpieczeń do ustalania wysokości składek i warunków handlowych. EIOPA wskazuje, że podstawą prawną jej działalności jest art. 29 ust. 2 rozporządzenia w sprawie EIOPA, dotyczący tworzenia wspólnej kultury nadzoru. Wykonując te uprawnienia, EIOPA musi jednak przestrzegać zasad pomocniczości i proporcjonalności. Musi wykazać, że istnieje wyraźna potrzeba podjęcia działań na szczeblu UE, których nie można osiągnąć na poziomie państw członkowskich. W art. 21 dyrektywy Wypłacalność II podkreśla się, że zarządzanie kosztami jest przede wszystkim obowiązkiem dostawcy produktu. Organ nadzoru może w nią ingerować tylko, jeżeli taryfikacja składki może zagrażać sytuacji finansowej zakładu.

IDD to nie wystarczający mandat do działań w obszarze taryfikacji

Zdaniem Insurance Europe zasady IDD dotyczące nadzoru nad produktem i zarządzania nim (Product Oversight and Governance – POG) nie stanowią przy tym solidnej podstawy do podejmowania jakichkolwiek działań dotyczących taryfikacji. POG odnosi się do nadzoru nad projektowaniem i przeglądem produktu i w dużym stopniu opiera się na wpływie na rynku docelowym produktu. Wymogi dotyczące POG mają na celu zapewnienie, że interesy klientów znajdują się w centrum uwagi zakładów ubezpieczeń przy projektowaniu produktu oraz w całym cyklu jego życia. Środki POG powinny być stosowane proporcjonalnie, w zależności od złożoności, charakteru produktu ubezpieczeniowego i związanego z nim ryzyka poniesienia szkody przez konsumenta, charakterystyki rynku docelowego oraz charakteru producenta lub dystrybutora. Zgodnie z motywem 2 rozporządzenia POG oznacza to, że środki POG powinny być stosunkowo proste w przypadku produktów prostych i niezłożonych, które są zgodne z potrzebami i cechami masowego rynku detalicznego. Przepisy POG nie wymagają od ubezpieczycieli określenia metodologii stosowanej przy ustalaniu poszczególnych składek. Motyw 8 rozporządzenia delegowanego POG w szczególności wyjaśnia, że “wymóg oceny działania produktu nie powinien (…) być rozumiany jako ingerencja w swobodę ustalania składek przez producentów lub jako kontrola cen w jakiejkolwiek formie.”

Swoboda ustalania cen – element konkurencji

Insurance Europe tłumaczy, że swoboda ustalania cen jest kluczowym elementem wolnej i uczciwej konkurencji. Polityka cenowa jest określona przez cechy techniczne i politykę handlową, opłaty za zarządzanie i opłaty reasekuracyjne, ustalane przez każdy zakład ubezpieczeń z osobna. Każdy zakład ma swobodę w tworzeniu własnej strategii biznesowej (w tym ustalania cen). Ta różnorodność tworzy silną i skuteczną konkurencję, która zakłada różne strategie pozyskiwania i utrzymywania lojalności klientów. Najlepszą konkurencję osiąga się, gdy na rynku istnieje wiele modeli biznesowych przy zachowaniu transparentności wobec konsumenta.

Nadmiarowa ingerencja

Co więcej, Insurance Europe podnosi także, że na rynku ubezpieczeniowym klienci są informowani o kosztach produktu, zarówno przy nowej sprzedaży, jak i przy odnowieniach. Konsumenci mają przy tym możliwość porównania cen u konkurentów. Nie ma także dowodów na to, że wykorzystanie zaawansowanych algorytmów, w tym AI, do ustalania wysokości składek, jest szkodliwe. Ponadto, w sprawozdaniu z 2021 r. grupy ekspertów EIOPA ds. etyki cyfrowej wskazano na rozbieżność opinii co do tego, czy interwencja regulacyjna w tym obszarze miałaby pozytywny wpływ. Zidentyfikowano w nim kilka powodów, dla których poziomy składki mogą być legalnie zmieniane. Są to zniżki handlowe, marketingowe lub underwritingowe dla przyciągnięcia lub zatrzymania konsumentów w transakcjach handlowych uwzględniających wielkości portfela i wysokiej retencji klientów z perspektywy ekonomicznej.

Argumenty Insurance Europe wpisują się w stanowisko PIU, o którym już pisaliśmy – EIOPA chce ingerować w taryfikację składek w ubezpieczeniach majątkowych w październiku. Miejmy nadzieję, że EIOPA weźmie pod uwagę krytyczne uwagi rynku i ograniczy swoje zapędy w kwestii ingerencji w ustalanie wysokości składek przez zakłady.

Tę i kilka innych europejskich kwestii omawiamy też w podcaście: