Dyskusja dotycząca zwiększenia kar dla kierowców, którzy nie przestrzegają przepisów drogowych, od zawsze gorąca. Powiązanie punktów karnych ze składkami za OC wywołuje sporo pytań. Zebraliśmy te, które pojawiają się najczęściej.

PIU już kilka lat temu zaproponowała powiązanie punktów karnych ze składkami za OC jako mechanizm, który może znacząco przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa na polskich drogach.

Można szacować, że nawet 10-procentowy spadek liczby ofiar wypadków spowodowanych złamaniem przepisów ruchu drogowego da efekt w postaci spadku liczby ofiar śmiertelnych o 230-240 rocznie. Pisaliśmy o tym w naszym raporcie „Strategia poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce”.

Postulaty te znalazły poparcie w rządzie i przełożyły się na propozycje konkretnych przepisów w projekcie ustawy, który trafił do Sejmu.

Powiązanie punktów karnych ze składkami za OC. O ile wzrośnie składka?

Mam 5 pkt karnych. O ile mi wzrośnie składka?

Ustalanie ceny za ubezpieczenie to indywidualna decyzja każdego zakładu ubezpieczeń. Na składkę mają wpływ nie tylko mandaty i punkty karne, ale też szkodowość kierowcy, jego doświadczenie za kierownicą, rodzaj pojazdu itp. Analiza wszystkich tych czynników daje ostateczną cenę za ubezpieczenie.

Podstawą ustalania cen są dane statystyczne, dlatego nie jest możliwe jednoznaczne wskazanie, czy np. 5 punktów karnych spowoduje wzrost składki za ubezpieczenie o 10 czy 15 proc.  Mandaty nie będą jedynym kryterium ceny.

Nie mam punktów karnych. Czy składka mi spadnie?

Z pewnością kierujący bez mandatów i punktów karnych na koncie będą mogli liczyć na lepszą ofertę od ubezpieczyciela, niż ci, którzy popełniają wykroczenia. Jednak, jak wyżej – ustalenie składki ubezpieczenia OC to indywidualna decyzja zakładu ubezpieczeń. Ten szacuje ryzyko związane z daną grupą kierowców według wielu parametrów, nie tylko samych mandatów i punktów karnych.

Powiązanie punktów karnych ze składkami za OC – co jeszcze wpływa na wysokość składki?

Ile czynników wpływa na cenę ubezpieczenia OC i w jakim stopniu wpłyną na nią mandaty?

Pod uwagę bierze się wiele elementów dotyczących zarówno pojazdu, jak i kierowcy. Te, które określają tzw. podstawową składkę ubezpieczeniową, to:

• rodzaj pojazdu (osobowy, ciężarowy, specjalistyczny itd.),
• pojemność silnika,
• miejsce zamieszkania ubezpieczonego,
• marka pojazdu.

Do tego zakład ubezpieczeń biorą pod uwagę szereg czynników wpływających na podwyższenie lub obniżenie składki podstawowej. Są to:

• przebieg ubezpieczenia – szkodowy/ bezszkodowy,
• wiek posiadacza pojazdu,
• okres posiadania prawa jazdy,
• wiek pojazdu,
• posiadanie innych ubezpieczeń w ZU, innych ubezpieczonych pojazdów,
• liczba użytkowników pojazdu itd.

Wszystkich zmiennych, które wpływają na składkę, może być nawet kilkadziesiąt, w zależności od polityki taryfikacyjnej zakładu ubezpieczeń. Informacje o mandatach i punktach karnych będą kolejną zmienną, która pozwoli na jeszcze lepsze zindywidualizowanie oferty i dostosowanie składki do konkretnego ubezpieczonego.

Waga poszczególnych wykroczeń – czy wszystko jedną miarą?

Czy każde wykroczenie będzie traktowane tak samo, np. zaparkowanie na miejscu dla niepełnosprawnych jest naganne, ale czy wpływa na ryzyko ubezpieczeniowe?

Z pozoru może się wydawać, że mandat za złe parkowanie nie wpływa na zwiększenie ryzyka spowodowania wypadku. Jednak to złe parkowanie może być np. w obrębie przejścia dla pieszych, gdzie źle zaparkowany pojazd będzie ograniczał widoczność i pieszym i innym użytkownikom drogi, a tym samym zwiększy ryzyko wypadku. Informacja o mandatach czy punktach karnych to informacja nie tylko o konkretnym wykroczeniu. Ale też o stosunku kierowcy do przestrzegania przepisów drogowych. Niestosowanie się do nich jest czynnikiem zwiększającym ryzyko wypadku.

W projekcie ustawy zaproponowane zostały konkretne przypadki, kiedy dane o naruszeniach przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji będą udostępniane. Są to:

• przestępstwa, o którym mowa w Kodeksie karnym. Spowodowanie katastrofy, spowodowanie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy, nieumyślne spowodowanie wypadku, spowodowanie wypadku w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegnięcie z miejsca zdarzenia, prowadzenie pojazdu bez uprawnień lub wypadki spowodowane przez żołnierzy prowadzących uzbrojone pojazdy.
• wykroczenia, o którym mowa w Kodeksie wykroczeń. Zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, wykroczenia przeciwko pieszym, jazda pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, nieoświetlony pojazd, tamowanie ruchu, niepodporządkowanie się znakom, ograniczeniu prędkości, nieudzielenie pomocy, prowadzenie bez uprawnień, nielegalne dopuszczenie do ruchu, naruszenie innych przepisów PRD, naruszenie przepisów związanych z przejazdami kolejowymi lub nieostrożność poza drogą publiczną.

Zwyżki dla wszystkich z mandatami?

Ponad 2,5 mln kierowców ma mandaty – czy wszyscy oni dostaną zwyżkę składki?

Kierujący powodujący wykroczenia muszą się liczyć z tym, że wpłynie to na wysokość składki. Mechanizm powiązania składki z punktami karnymi i mandatami to prosty mechanizm prewencyjny. Każdy kierowca musi podjąć decyzję, czy opłaca się jeździć łamiąc przepisy, czy jednak nie warto ryzykować, nie tylko większymi składkami, mandatami, ale przede wszystkim swoim  życiem i zdrowiem oraz innych. Pamiętajmy, że na ryzyko wypadku samochodowego mamy ogromny wpływ. Z naszego ostatniego raportu i badania „Mapa ryzyka Polaków” wynika, że aż 70 proc. respondentów obawia się wypadku samochodowego. Tymczasem, jak wynika z innego badania PIU, 1/3 kierowców uznaje, że przekraczanie prędkości o 20 km/h w terenie zabudowanym jest bezpieczne. Aż 22 proc. kierowców przyznało, że przekraczanie prędkości o 30 km/h w mieście jest bezpieczne. Ponad połowa pytanych uważa, że można jechać bezpiecznie i szybko. 38 proc. badanych uważa, że wyprzedzanie innego auta osobowego na podwójnej ciągłej może być w niektórych przypadkach uzasadnione. Co piąty kierowca uważa, że wyprzedzanie „na trzeciego” może być w niektórych przypadkach uzasadnione.