Raport roczny 2018 Najważniejsze zmiany w prawie ubezpieczeniowym w 2018 r.

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw

Ustawa przewiduje m.in.:

skrócenie ogólnego okresu przedawnienia roszczeń z 10 do 6 lat;
wydłużenie ogólnych i przewidzianych w przepisach szczególnych (w tym dotyczących umowy ubezpieczenia oraz roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych) okresów przedawnienia do ostatniego dnia roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata;
skrócenie z 10 do 6 lat okresu przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpatrywania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd. Okres przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe nie uległ zmianie;
wykluczenie możliwości domagania się od konsumenta zaspokojenia roszczenia po upływie terminu przedawnienia;
umożliwienie sądowi, w wyjątkowych przypadkach, po rozważeniu interesów obu stron, nieuwzględnienia upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności.

Ustawa z 9 maja 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 957)

Nowelizacja ustawy Prawo o ruchu drogowym wprowadza zmiany dotyczące funkcjonowania systemu CEPiK 2.0 i przewiduje m.in. rozszerzenie zakresu danych gromadzonych w ewidencji i udostępnianych uprawnionym podmiotom. Dla zakładów ubezpieczeń rozszerzony został zakres danych udostępnianych z Centralnej Ewidencji Kierowców o dane dotyczące uprawnień do kierowania pojazdami, nie tylko w postępowaniu regresowym, ale także na potrzeby weryfikacji posiadania przez osobę uprawnienia przy zawieraniu umowy ubezpieczenia.

Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2215 ze zm.)

Ustawa tworzy nowy program emerytalny – pracownicze plany kapitałowe (PPK). Środki gromadzone w ramach PPK stanowią prywatną własność ich uczestników. Powszechność systemu PPK gwarantuje nałożenie na podmioty zatrudniające obowiązku zawierania umowy o zarządzanie PPK, jeżeli zatrudniają co najmniej jedną osobę. Jednym z fundamentalnych założeń ustawy jest dobrowolność oszczędzania. Uczestnik może zrezygnować z dokonywania wpłat do PPK na podstawie pisemnej deklaracji złożonej podmiotowi zatrudniającemu. Wybór przez podmiot zatrudniający instytucji finansowej, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK, jest dokonywany w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Jedną z instytucji finansowych, z którą można zawrzeć umowę o zarządzanie, jest zakład ubezpieczeń na życie, który posiada zezwolenie na prowadzenie w Polsce działalności w zakresie ubezpieczeń z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Zakład ubezpieczeń może również pośredniczyć przy zawieraniu umów o zarządzanie PPK na rzecz innych instytucji niż zakład ubezpieczeń.

Ustawa z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2448)

Przepisy ustawy podwyższają wartość minimalnych sum gwarancyjnych w ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz OC rolników w związku z koniecznością wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności (Dz. Urz. UE L 263 z 7.10.2009, str. 11) w zakresie dostosowania, zgodnie ze stopą inflacji cen konsumpcyjnych, minimalnych sum gwarancyjnych w ww. ubezpieczeniach.

Ponadto ustawa stanowi, że w przypadku sporu pomiędzy Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym a zakładem ubezpieczeń dotyczącego ustalenia, który z nich jest obowiązany do wypłaty odszkodowania poszkodowanemu, wypłata jest dokonywana przez zakład ubezpieczeń niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni, licząc od dnia otrzymania akt szkody od UFG. Jeżeli po dokonaniu takiej wypłaty zostanie ustalona odpowiedzialność UFG w całości lub w części, Fundusz będzie obowiązany do zwrotu zakładowi ubezpieczeń wypłaconej kwoty i kosztów poniesionych w związku z wypłaconym odszkodowaniem.

Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem nadzoru oraz ochrony inwestorów na rynku finansowym (Dz.U. z 2018 r. poz. 2243)

Ustawa zmienia sposób finansowania KNF oraz Urzędu KNF (UKNF) poprzez zapewnienie finansowania bezpośrednio z opłat wnoszonych przez podmioty nadzorowane. UKNF zostaje przekształcony w państwową osobę prawną i zyskuje większą niezależność w dysponowaniu posiadanymi funduszami. Skład Komisji zostaje rozszerzony o przedstawiciela prezesa Rady Ministrów, prezesa UOKiK, prezesa Bankowego Funduszu Gwarancyjnego oraz ministra – członka Rady Ministrów zajmującego się sprawami koordynowania działalności służb specjalnych (prawo głosu ma tylko przedstawiciel premiera, przedstawiciele UOKiK, BFG i służb – nie). Obecnie w skład Komisji Nadzoru Finansowego wchodzi nie 8, a 12 osób, w tym 3 osoby bez prawa głosu.

Ustawa z 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1000)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. o ochronie danych (RODO) wprowadziło bezpośrednio do polskiego systemu prawa nowe zasady ochrony danych osobowych osób fizycznych. Rozporządzenie przewiduje uzupełnienie własnych regulacji przepisami krajowymi.

W powyższym zakresie Ustawa wprowadza nowe regulacje dotyczące organu nadzorczego (powołuje Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w miejsce GIODO), środków ochrony prawnej, odpowiedzialności i sankcji, zagadnień proceduralnych, a także przepisy odnoszące się do certyfikacji i akredytacji w zakresie ochrony danych osobowych.

Ustawa z 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 317)

Ustawa wprowadza zmiany do ustawy Prawo o ruchu drogowym w zakresie warunków i zasad prowadzenia prac badawczych związanych z testowaniem pojazdów autonomicznych na drogach publicznych. Prowadzenie prac badawczych i testów będzie wymagało zezwolenia organu zarządzającego ruchem na drodze, na której planuje się testy. Jednym z warunków uzyskania zezwolenia będzie ubezpieczenie OC za szkody powstałe w związku z prowadzeniem prac badawczych związanych z prowadzeniem pojazdów autonomicznych. Ubezpieczenie będzie wchodziło w życie w przypadku uzyskania pozwolenia na prowadzenie prac badawczych.

Ustawa z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz.U. z 2018 r. poz. 2124)

Ustawa wprowadziła możliwość stosowania w umowach ubezpieczenia upraw od ryzyka suszy franszyzy redukcyjnej w wysokości 20%, 25% albo 30%. Dzięki stosowaniu franszyzy redukcyjnej możliwe jest obniżenie ceny ubezpieczenia, gdyż ochroną ubezpieczeniową objęte są szkody o charakterze katastroficznym, charakteryzujące się niższą częstotliwością występowania.

Ustawa o zmianie ustawy o dystrybucji ubezpieczeń z dnia 26 stycznia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 378)

Ustawa przesunęła termin wejścia w życie ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (tekst jednolity Dz. U. 2018 poz. 2210) z 23 lutego 2018 r. na 1 października 2019 r. Przesunięcie było efektem decyzji Komisji Europejskiej.

Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z 25 maja 2018 r. w sprawie katalogu danych gromadzonych w centralnej ewidencji pojazdów (Dz.U. z 2018 r. poz. 1049)

Rozporządzenie wprowadza nową kategorię danych – dane o stacjach demontażu lub punktach zbierania pojazdów wraz z obowiązkiem przekazywania tych danych przez marszałków województwa oraz dostosowuje przepisy do określonego w ww. ustawie obowiązku przekazywania danych o demontażu pojazdu lub przyjęciu niekompletnego pojazdu przez stacje demontażu pojazdów.

Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z 23 maja 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzaju i zakresu danych udostępnianych z centralnej ewidencji pojazdów (Dz.U. z 2018 r. poz. 1047)

Rozporządzenie przesuwa dzień 4 czerwca 2018 r. jako datę rozpoczęcia udostępniania danych gromadzonych w CEP na dzień wdrożenia rozwiązań technicznych ogłoszony w komunikacie ministra właściwego do spraw informatyzacji. Również zakres danych, jaki dostępny będzie dla zakładów ubezpieczeń, został rozszerzony o dane dotyczące demontażu pojazdu lub przyjęcia niekompletnego pojazdu.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 sierpnia 2018 r. w sprawie egzaminu dla osób ubiegających się o wykonywanie czynności agencyjnych, czynności dystrybucyjnych zakładu ubezpieczeń oraz czynności dystrybucyjnych zakładu reasekuracji (Dz.U. z 2018 r. poz. 1746)

Rozporządzenie uzupełnia dotychczasową regulację o zasady dotyczące zakresu i trybu przeprowadzania egzaminu dla osób ubiegających się o wykonywanie czynności agencyjnych u agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, osób wykonujących czynności dystrybucyjne zakładu ubezpieczeń oraz czynności dystrybucyjne zakładu reasekuracji. Przepisy aktualizują i rozszerzają zakres tematyczny egzaminów oraz wprowadzają zmiany organizacyjne dotyczące przygotowywania i przeprowadzania egzaminów.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie wniosków o wpis do rejestru agentów ubezpieczeniowych i agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające (Dz.U. z 2018 r. poz. 2417)

Rozporządzenie reguluje zasady składania wniosków o wpis i o zmianę wpisu do rejestru agentów, prowadzonego przez organ nadzoru w systemie rejestracji internetowej. Uregulowane zostały zasady składana wniosków do rejestru poprzez stronę internetową organu nadzoru na formularzu elektronicznym. Ponadto rozporządzenie określa wykaz dokumentów, na podstawie których składania są wnioski o wpis i aktualizację wpisu w rejestrze agentów oraz oświadczenia i dokumenty dołączane do wniosków.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 grudnia 2018 r. w sprawie prowadzenia rejestru pośredników ubezpieczeniowych oraz udostępniania informacji z tego rejestru (Dz.U. z 2018 r. poz. 2467)

W rozporządzeniu utrzymano dotychczasowe rozwiązanie polegające na tym, że organ nadzoru nadaje pośrednikowi ubezpieczeniowemu jeden, niepowtarzalny numer wpisu w rejestrze. Taka zasada obowiązuje również w stosunku do wspólników i członków zarządu oraz osób wykonujących czynności agencyjne.

Rozporządzenie normuje udostępnienie PIU przez organ nadzoru danych z rejestru pośredników ubezpieczeniowych dotyczących rozwiązania z agentem umowy agencyjnej z przyczyn określonych w art. 57 ust. 3 ustawy. Udostępnienie tych danych następuje w drodze teletransmisji.

W rozporządzeniu wskazano tryb udostępniania danych pośrednika ubezpieczeniowego (agenta lub brokera), które są jawne i ogólnodostępne, za pośrednictwem strony internetowej organu nadzoru.

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania czynności agencyjnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1007)

Rozporządzenie określa szczegółowy zakres obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej agenta ubezpieczeniowego i agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające, wykonujących czynności agencyjne na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń w zakresie tego samego działu ubezpieczeń, zgodnie z załącznikiem do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, za szkody powstałe z tytułu wykonywania działalności agencyjnej, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną tego ubezpieczenia.

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie minimalnej sumy gwarancji ubezpieczeniowej z tytułu wykonywania czynności agencyjnych przez agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające (Dz.U. z 2018 r. poz. 1006)

Minimalna suma gwarancji ubezpieczeniowej określona w rozporządzeniu, w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy, wynosi równowartość w zł 1 250 618 EUR w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte umową gwarancji ubezpieczeniowej, oraz 1 875 927 EUR w odniesieniu do wszystkich takich zdarzeń.