Rynek ubezpieczeń w Polsce w ostatnich dziesięciu latach

Liczba zakładów ubezpieczeń w Polsce w latach 2014-2023 objętych raportem

  • Liczba zakładów ubezpieczeń objętych statystyką PIU w latach 2016-2017 r. wynosiła 61, a w ostatnich sześciu latach zmalała do 52. Liczba zakładów Działu I zmalała z 27 w latach 2016 – 2017 r. do 23 w 2023 r. W dziale II, po wzroście do 34 zakładów w latach 2016-2019, odnotowano spadek liczby zakładów do 29 w 2023 r.
  • W Dziale I liczba raportujących zakładów na koniec 2023 r. zmalała w relacji do roku poprzedzającego o jeden, co było efektem połączenia NNLife z NN Nederlanden.
  • W 2023 r. liczba zakładów w Dziale II pozostawała bez zmian i wynosiła 29.

 

 

Wartość kapitałów podstawowych zakładów w Polsce oraz udział kapitału zagranicznego w latach 2014-2023

  • Począwszy od 2014 r. udział inwestorów zagranicznych w sumie kapitałów podstawowych obu działów ubezpieczeń zmalał i wynosił 69,5%, co było efektem przejęcia Nordei przez PKO, Benefii przez Compensę i wejścia do statystyk Credit Agricole. W roku 2016 do statystyk PIU dołączyły cztery zakłady z polskim kapitałem, a w 2017 r. pojawił się Nationale Nederlanden o niewielkim kapitale zagranicznym. W 2019 Concordia została przejęta przez grupę Generali, a w 2020 r. wejście na rynek CA Życie oraz przejęcie Macif przez Saltus kompensował Polski Gaz. W roku 2021 Uniqa przejęła AXA, co było neutralne dla udziału kapitału zagranicznego, a jego spadek w 2021 r. był konsekwencją likwidacji TU D.A.S. W 2022 roku nastąpiło połączenie Aviva z Allianz, co również było neutralne dla udziału kapitału zagranicznego, który pozostawał na poziomie 63,2%. W 2023 r. udział kapitału zagranicznego zmalał do 61,2%.
  • Bieżąca wartość kapitałów podstawowych w Dziale II zmalała do 2 564 mln PLN w 2023 r, a wartość kapitałów podstawowych w Dziale I zmalała do 3 377 mln PLN w tym samym roku.

 

 

Składka przypisana brutto w Polsce w latach 2014-2023 w cenach roku 2023

  • Najwyższą w ostatnim dziesięcioleciu, realną wartość składki przypisanej brutto w kwocie blisko 89,8 mld PLN odnotowano w 2017 r. Wynik ten polski rynek ubezpieczeniowy osiągnął za sprawą wzrostu składek Działu II do blisko 54,4 mld PLN w wyniku wzrostu stawek ubezpieczeń komunikacyjnych.
  • Począwszy od roku 2014 składki Działu I spadały po dwuletnich cyklach względnej stabilizacji osiągając minimum w 2023 r. na poziomie 22,8 mld PLN. Wynikało to z systematycznej redukcji ubezpieczeń w grupie 3 za wyjątkiem niewielkiego wzrostu w 2021 r. do 28,2 mld PLN.
  • Od 2014 roku bardzo dynamicznie wzrastały natomiast składki Działu II za sprawą wzrostów ubezpieczeń komunikacyjnych. W roku 2019 dynamika tego wzrostu wyhamowała za wyjątkiem inflacyjnego wzrostu w 2021 r. do rekordowego poziomu 60 mld PLN, po którym wartość składek działu II spadła do najniższego od sześciu lat poziomu 56 mld PLN w roku 2023.
  • CAGR (2014-2023) wynosił: -0,1% ogółem, -6,4% dla Działu I oraz 4,4% dla Działu II.

 

 

Odszkodowania i świadczenia w Polsce w latach 2014-2023 w cenach roku 2023

  • Maksymalną w ostatnim dziesięcioleciu, realną wartość odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto w kwocie ponad 59,1 mld PLN odnotowano w 2018 r.
  • Wynik ten był efektem kumulacji relatywnie wysokich odszkodowań z ubezpieczeń komunikacyjnych i rzeczowych w Dziale II oraz z grupy 3 Działu I.
  • CAGR (2013-2022), wynosił: -1,2% ogółem, -6,4% dla Działu I oraz 3,8% dla Działu II.
  • Odszkodowania i świadczenia wypłacone w Dziale II po osiągnięciu rekordowego poziomu w 2019 r. utrzymują się w niewielkim trendzie spadkowym osiągając pięcioletnie minimum w roku 2023 na poziomie 28 mld PLN. Również w Dziale I odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto osiągnęły historyczne minimum w 2023 r. na poziomie nieco ponad 16 mld PLN.

 

 

Dynamika odszkodowań a dynamika składek w Polsce w latach 2014-2023 w ujęciu realnym

  • Lata 2014 do 2016 charakteryzowały się spadkiem zarówno odszkodowań jak i składek Działu I związanym z wygasaniem aktywności segmentu polis inwestycyjnych w grupie 1. Rok 2017 przyniósł krótkotrwałą i niewielką korektę wzrostową zarówno składek jak i odszkodowań, ale od 2018 r. obie kategorie notowały systematyczne spadki głównie za sprawą odpływu inwestycji w grupie 3. Rok 2021 przyniósł niewielki wzrost zarówno składek, jak i odszkodowań w Dziale I, aby w 2023 r. odnotować dziesięcioletnie minima po stronie składek oraz wypłaconych odszkodowań i świadczeń.
  • W Dziale II składki wahały się w przedziale 34-36 mld PLN przed 2015 r. W latach 2016 do 2019 notowano wzrosty zarówno składek jak i odszkodowań, które skorygowane były niewielkim spadkiem w 2020 r. W latach 2020-2023 składki i odszkodowania ponownie spadły po inflacyjnym wzroście w 2021 r.

 

 

Składka przypisana brutto na 1 mieszkańca w Polsce w ujęciu realnym w latach 2014-2023

  • Populacja Polski w okresie ostatnich 10 lat nieznacznie malała od 38,5 mln obywateli w 2014 r. do blisko 37,6 w 2023 r. Przy tak niewielkiej korekcie dynamika zmian składek przypisanych brutto per capita odzwierciedla trend ich wartości realnych.
  • Najwyższą w ostatnim dziesięcioleciu wartość łącznej składki per capita wynoszącą 2 337 PLN zanotowano w 2017 r., co odpowiadało 549 € po kursie PLN/€ = 4,26. W 2023 r. wartość łącznej składki per capita wynosiła 2 098 PLN (462 € dla PLN/€ = 4,54), tj. o 1,7% mniej niż w 2022 r.
  • Wartość składki per capita w Dziale I wynosiła 608 PLN (134 €) w 2023 r. i była niższa o 4,4% względem roku poprzedniego, ale aż o 43,7% niższa niż dziesięć lat temu.
  • Wartość składki per capita w Dziale II wynosiła 1 491 PLN (328 €) w 2023 r. i była niższa o 0,6% niż w 2022 r. oraz o 50,9% wyższa niż dziesięć lat temu.

 

 

Zmiana struktury składki przypisanej brutto Działu I w Polsce w latach 2014-2023 (%)

  • Od 2019 r. w strukturze ubezpieczeń Działu I dominowały grupy 1 i 5, które w 2023 r stanowiły łącznie 81,8% składki przypisanej brutto.
  • W latach 2014 do 2015 na udziale zyskiwała grupa 3, która stanowiła pod koniec tego okresu 48,7% składki ogółem, a udział grupy 1 spadł do poziomu 30,6%. W roku 2016 spadały również składki grupy 3 przez co jej udział zmalał do 43,3%, a grupy 1 wzrósł do 32,7% sumy składek.
  • W 2017 r. udział grupy 3 ponownie wzrósł do 46,3%, a grupy 1 zmalał do 30,1% sumy składek Działu I.
  • Od roku 2018 obserwowany jest istotny i systematyczny spadek składek w grupie 3.
  • W 2023 roku udziału grupy 3 w składkach Działu I wynosił zaledwie 17,1%, przy wzroście udziału składek grupy 1 do 45,6% oraz grupy 5 do 36,3%.

 

 

Zmiana struktury składki przypisanej brutto Działu II w Polsce w latach 2014-2023 (%)

  • W strukturze ubezpieczeń Działu II w 2023 r. dominowały ubezpieczenia komunikacyjne: OC 28,0%, które jednak zmalały o 1,6 p% względem 2022 r. oraz AC 22,4%, których udział wzrósł o 0,7 p% względem poprzedniego roku, po stabilizacji w przedziale 20,0-20,6% w latach 2014 do 2021. Drugą w kolejności grupą ubezpieczeń były rosnące od 2017 r. ubezpieczenia rzeczowe (grupy 8+9) 20,6% w 2023 r.
  • Łączny udział tych trzech grup ubezpieczeń stanowił 71,0% składki przypisanej brutto Działu II w 2023 r. i był na poziomie sprzed dziesięciu lat oraz o 0,9 p% mniejszy niż rok wcześniej.
  • Udział grupy 13 wzrósł i wynosił 6,4% w 2023 r. Udział pozostałych ubezpieczeń osobowych (grupy 1+2) spadł z 6,4% w 2021 r. do 5,5% w latach 2022-2023. Udział ubezpieczeń finansowych (grupy 14-17) wynosił 4,8% w 2023 r. i zmalał o 0,2 p% względem roku poprzedniego.
  • W latach 2015-2021 rósł udział reasekuracji czynnej w strukturze składek Działu II, do historycznego maksimum 7,1% w 2021 r, po czym zmalał do 6,6% w 2022 r. i nieco wzrósł do 6,8% w 2023 r.